Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 89: Chí khí anh hùng

TIẾT 89 - ĐỌC VĂN:CHÍ KHÍ ANH HÙNGHướng dẫn đọc thêm:THỀ NGUYỀN(Trích “Truyện Kiều” ) - Nguyễn Du*Vị trí đoạn trích:- Từ câu 2213 đến 2230.- Được đánh giá là sáng tạo của Nguyễn Du.VĂN BẢN“Nửa năm hương lửa đương nồng,Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.Trông vời trời bể mênh mang,Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong.Nàng rằng: "Phận gái chữ tòng,Chàng đi thiếp cũng quyết lòng xin đi".Từ rằng: Tâm phúc tương tri,Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?Bao giờ mười vạn tinh binh,Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường.Làm cho rõ mặt phi thường,Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.Bằng nay bốn bể không nhà,Theo càng thêm bận, biết là đi đâu?Đành lòng chờ đó ít lâu,Chầy chăng là một năm sau vội gì!"Quyết lời dứt áo ra đi,Gió mây bằng đã đến kỳ dặm khơi" Theo §µo Duy Anh, tõ ®iÓn “TruyÖn KiÒu”Bè côc: 3 phần - Bèn c©u ®Çu: c¶nh chia tay gi÷a Tõ H¶i víi Thuý KiÒu.- M­êi hai c©u tiÕp: cuéc ®èi tho¹i gi÷a Tõ H¶i víi Thuý KiÒu.- Hai c©u cuèi: hµnh ®éng døt kho¸t cña Tõ H¶i.- “Tr­îng phu”: chØ mét trang nam nhi cã chÝ khÝ. bËc anh hïng (s¾c th¸i t«n x­ng)- “§éng lßng bèn ph­¬ng”: ChØ chÝ khÝ anh hïng tung hoµnh thiªn h¹=> H×nh ¶nh thÓ hiÖn kh«ng gian kho¸ng ®¹t, n©ng tÇm vãc con ng­êi s¸nh ngang víi vò trô- “Tr«ng vêi”: tr«ng ra xa, h­íng vÒ trêi bÓ mªnh mang (kh«ng gian)“ Thanh g­¬m yªn ngùa”: t­ thÕ s½n sµng “nh­ che ®Çy c¶ trêi ®Êt- “Tho¾t”: hµnh ®éng nhanh chãng diÔn ra trong kho¶nh kh¾c bÊt ngê- “ Th¼ng rong”: ®i liÒn mét m¹ch, chØ cã mét h­íng.- “QuyÕt lêi døt ¸o”: hµnh ®éng hiªn ngang, kiªn quyÕt, hïng dòng trong vËn héi chim b»ng tung c¸nh chÝn v¹n dÆm trªn biÓn kh¬i. => Tõ H¶i hiÖn lªn gi÷a kh«ng gian vò trô réng lín (c¶m høng chung khi miªu t¶ ng­êi anh hïng trung ®¹i): mét thanh g­¬m, mét yªn ngùa, mét khÝ ph¸ch phi th­êng, con ng­êi Êy b¾t ®Çu sù nghiÖp lín cña m×nh: sù nghiÖp anh hïng- Lêi cña Tõ H¶i: Tõ chèi Kh¼ng ®Þnh t×nh c¶m cña m×nh ®èi víi KiÒuý tr¸ch KiÒuCoi KiÒu lµ ng­êi tri kØ hiÓu m×nh h¬n ai hÕtKiÒu ch­a tho¸t khái n÷ nhi th­êng t×nhTõ H¶i N©ng KiÒu ngang hµng víi b¶n th©n m×nh Tr©n träng KiÒuLý t­ëng lµm trai cña Tõ H¶iHÑn ®ãn KiÒu khi sù nghiÖp ®· thµnhLµ ng­êi giµu kh¸t väng m¹nh mÏ , kh¸c ng­êi Kh¸t väng ®­îc sèng tù do , ®­îc lËp c«ngCã niÒm tin v÷ng ch¾c trong cuéc sèng vµ trong t­¬ng lai.Kh¼ng ®Þnh con ng­êi c¸ nh©n , chÝ khÝ anh hïng cña Tõ H¶i.§©y kh«ng ®¬n gi¶n lµ t×nh nghÜa vî chång mµ lµ t×nh tri kØ, tri ©m gi÷a Tõ H¶i víi Thuý KiÒu.- Lêi cña Tõ H¶i:Câu 1: §o¹n ChÝ khÝ anh hïng ®­îc trÝch tõ c©u // ®Õn c©u // trong “TruyÖn KiÒu” ?A.2223 - 2240B.2213 - 2230C.2203 - 2220D.2233 - 2250Câu 2: Côm tõ “th¼ng rong”, hiÓu theo nghÜa v¨n c¶nh, lµ:A.§i mau.B.§i liÒn mét m¹ch.C.§i véi.D.§i th¼ng.Câu 3: KiÒu nãi khi muèn xin ®i theo Tõ H¶i: PhËn g¸i ch÷ tßng - Chµng ®i thiÕp còng mét lßng xin ®i lµ theo quan niÖm cña Nho gi¸o (Tam tßng), nh­ng còng göi vµo ®ã quan niÖm, t×nh c¶m riªng cña nµng. PhËn g¸i ch÷ tßng, theo ®ã, cã nghÜa lµ:A.§· lµ vî th× ph¶i theo chång v« ®iÒu kiÖn.B.§· lµ vî th× nhÊt nhÊt ph¶i phôc tïng chång.C.§· lµ vî th× ph¶i theo chång ®Ó chia sÎ, tiÕp søc cho chång.D.§· lµ vî th× ph¶i dùa dÉm, lÖ thuéc vµo chång.Câu 4: Lêi Tõ H¶i nãi trong lóc chia tay ®· thÓ hiÖn nh÷ng nÐt næi bËt nµo trong tÝnh c¸ch cña ng­êi anh hïng?A.ChÝ khÝ phi th­êng.B.RÊt tù tin.C.C¶ A vµ B ®Òu sai.D.C¶ A vµ B ®Òu đúng.Câu 5: Lêi Tõ H¶i nh¾c KiÒu: Sao ch­a tho¸t khái n÷ nhi th­êng t×nh, B»ng nay bèn bÓ kh«ng nhµ - Theo cµng thªm bËn biÕt lµ ®i ®©u?, ®Æt trong toµn bé lêi nãi Tõ H¶i, thùc chÊt còng lµ mét lêi khuyªn. Èn ý cña lêi khuyªn Êy lµ g× ?A.H·y v­ît lªn t×nh c¶m th«ng th­êng ®Ó lµm vî mét ng­êi anh hïng.B.H·y tho¸t khái c¸i t×nh th«ng th­êng cña ®µn bµ con g¸i.C.H·y tho¸t khái t×nh c¶m yÕu ®­íi ®Ó sèng cho m¹nh mÏ.D.H·y v­ît lªn khã kh¨n, xa c¸ch t¹m thêi ®Ó nghÜ ®Õn t­¬ng lai.