Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 - Tiết 50+51 - Năm học 2020-2021 - Nguyễn Duy Đại

Ngữ văn 7 Ngày soạn: 28 - 11 - 2020 Tiết 50: THÀNH NGỮ A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: - Khỏi niệm thành ngữ. - Nghĩa của thành ngữ. - Chức năng của thành ngữ trong câu. - Đặc điểm diễn đạt và tác dụng của thành ngữ. 2. Kĩ năng: - Nhận biết thành ngữ. - Giải thớch ý nghĩa của một số thành ngữ thụng dụng. B. CHUẨN BỊ GV: Chuẩn KT-KN, SGK, SGV HS: Đọc, chuẩn bị bài C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức lớp 2. Bài cũ: Thế nào là từ đồng âm ? Để hiểu nghĩa từ đồng âm phải dựa trên cơ sở nào ? 3.Bài mới: GV giới thiệu bài Hoạt động của gv và hs Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: I. Thế nào là thành ngữ: Gv ghi ví dụ lên bảng *VD: Lên thác xuống ghềnh Có thể thay cụm từ lên thác xuống ghềnh - Không thể thay các từ ngữ khác bằng từ ngữ khác được không ? Tại sao ? được. Vì nếu thay thì ý nghĩa của câu Có thể hoán đổi các vị trí của các từ trong sẽ trở nên lỏng lẻo cụm từ trên được không ? tại sao ? - Không thể hoán đổi được các vị trí của các từ trong cụm từ trên . Vì đây Em có nhận xét gì về đặc điểm cấu tạo là trật tự cố định của cụm từ "lên thác xuống ghềnh" ? - > Cấu tạo chặt chẽ về trật tự các từ Cụm từ lên thác xuống ghềnh có nghĩa là và nội dung ý nghĩa -> cụm từ cố định gì ? Em hiểu nghĩa của cụm từ đó dựa trên - Nói về con đường đi có nhiều khó cơ sở nào? khăn hiểm trở gian truân, vất vả(nghĩa Nhanh như chớp có nghĩa là gì ? Nghĩa đen) của cụm từ được hiểu trực tiếp hay gián ->Sự trôi nổi, gian truân, vất vả(nghĩa tiếp? bóng) -> Hành động mau lẹ, rất nhanh(nghĩa * Kết luận: đen) - Thành ngữ là loại cụm từ cố định - Chỉ sự việc diễn ra nhanh không nhìn (một số thành ngữ có thể có những thấy biến đổi nhất định ) Qua phân tích vd, em hiểu thế nào là - Nghĩa của thành ngữ: Có thể hiểu thành ngữ ? trực tiếp từ nghĩa đen nhưng thường Nhận xét của em về nghĩa của thành ngữ ? hiểu thông qua phép chuyển nghĩa - Hs trình bày `II. Sử dụng thành ngữ Giáo viên: Nguyễn Duy Đại - Trường THCS Sơn Tiến Ngữ văn 7 - Gv chốt nội dung - Bảy nổi ba chìm-> vị ngữ Hs chia nhóm: Tìm một số thành ngữ mà - Tắt lửa tối đèn-> phụ ngữ cho danh em biết - trình bày từ Hs đọc kĩ vd và trả lời câu hỏi Hãy xác định chức vụ ngữ pháp của 2 -> Tạo tính hình tượng, cô đọng hàm thành ngữ? súc, biểu cảm, gợi liên tưởng cho Phân tích cái hay của việc dùng các thành người đọc người nghe ngữ trong 2 câu trên ? Nhận xét của em về sử dụng thành ngữ * Ghi nhớ: trong giao tiếp ? - Thành ngữ cú thể giữ chức vụ ngữ - GV chốt nội dung. HS đọc ghi nhớ phỏp CN, VN, PN trong cụm DT, ĐT * Gv treo bảng phụ, hs làm bt: - Thành ngữ ngắn gọn hàm Sỳc có Hãy lựa chọn các thành ngữ sau: Đi guốc tính biểu tượng cao. trong bụng, rán sành ra mỡ, ruột để ngoài da, vong ân bội nghĩa thay thế các từ, cụm từ gạch chân trong các câu cho bên dưới: - Không nhờ vả được gì đâu, anh ta là người rất keo kiệt đấy. - Không nên nói bí mật này cho cái người đểnh đoảng, vô tâm ấy. - Anh nghĩ gì tôi biết hết cả rồi - Hắn là một kẻ bội bạc Hoạt động 2: III. Luyện tập: Gv hướng dẫn hs làm các bài tập Bài tập 1. Nghĩa của các thành ngữ: a. Sơn hào hải vị -> những món ngon ở trên núi và dưới biển Nem công chả phượng -> món ăn ngon, sang và quý hiếm b. Khoẻ như voi: rất khoẻ Tứ cố vô thân: chỉ có một mình không nơi nương tựa, không có ai thân thích ruột thịt c. Da mồi tóc sương-> làn da mái tóc của người đã già -> chỉ tuổi già Bài tập 2: Hs kể tóm tắt các câu chuyện và nêu rõ lai lịch của các thành ngữ - Con Rồng cháu Tiên: giống nòi cao quý - Ếch ngồi đáy giếng: tầm nhìn, hiểu biết hạn hẹp - Thầy bói xem voi: Đoán mò, đánh giá, nhìn nhận sự vật hiện tượng 1 cách phiến diện Bài tập 3: Điền từ thích hợp: Lời ăn tiếng nói No cơm ấm áo Một nắng hai sương Ngày lành tháng tốt Sinh cơ lập nhgiệp Bánh chiến bách thắng Bài tập 4: Hs về nhà làm IV. Dặn dò: - Nắm vững nội dung bài học - Làm hoàn chỉnh các bài tập - Chuẩn bị bài mới: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học Giáo viên: Nguyễn Duy Đại - Trường THCS Sơn Tiến Ngữ văn 7 Ngày soạn: 28 - 11 - 2020 Tiết 51 CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: - Yêu cầu của bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. - Cỏch làm dạng bài biểu cảm về tác phẩm văn học. 2. Kĩ năng: - Cảm thụ tác phẩm văn học đó học. - Viết được những bài văn, đoạn văn biểu cảm về tác phẩm văn học. - Làm được bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. B. CHUẨN BỊ - GV: Chuẩn KT-KN, SGK, SGV - HS: Đọc, chuẩn bị bài C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức 2. Bài cũ: Gv kiểm tra sự chuẩn bị bài của hs 3. Bài mới: GV giới thiệu bài Hoạt động của gv và hs Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: I. Cách làm bài văn biểu cảm về tác Gv yêu cầu hs đọc diễn cảm văn bản: phẩm văn học: cảm nghĩ về một bài ca dao 1. Tìm hiểu bài văn: ?.Bài văn cảm nghĩ này có thể chia làm - 4 đoạn: mỗi đoạn nói về 1câu lục bát mấy đoạn? ?.Cái gây cảm xúc đầu tiên đối với t/g - 2 câu đầu: Tưởng tượng 1 người đàn khi đọc bài ca dao này là gì? ông, thậm chí là người quen nhớ quê -> T/g đặt ra giả định, cụ thể hoá, đặt ? Tác giả phát biểu cảm nghĩ của mình mình vào trong hoàn cảnh để thể nghiệm, thông qua các yếu tố nào ? hãy chỉ ra bày tỏ cảm xúc các chi tiết, yếu tố đó trong bài văn - 2 câu tiếp: - Phát biểu cảm nghĩ bằng cách tưởng tượng, liên tưởng, hồi tưởng, suy ngẫm: + Tưởng tượng: có một bóng người đội khăn mặc áo dài. . . mờ mờ + Liên tưởng: có lúc. . . cố hương + Hồi tưởng: Tôi chỉ. . . gọi nhện - 2 câu cuối: + Suy ngẫm về tấm lòng thuỷ chung của con người: “thì ra. . . vô cùng” ?.Từ việc tìm hiểu bài văn trên, hãy 2. Các yêu cầu làm bài văn biểu cảm nêu cách làm bài văn biểu cảm? + Đọc kĩ tác phẩm để hình thành cảm xúc từ những chi tiết, hình ảnh gây ấn tượng sâu sắc nhất + Từ cảm xúc ấy có thể phát huy trí Giáo viên: Nguyễn Duy Đại - Trường THCS Sơn Tiến Ngữ văn 7 Gv chốt nội dung tưởng tượng, liên tưởng, hồi tưởng và rút Hs đọc ghi nhớ sgk ra những suy ngẫm về ý nghĩa của tác phẩm * Ghi nhớ (sgk) II. Luyện tập: Hoạt động 2: Bài 1: Yêu cầu Hướng dẫn luyện tập - Cảm xúc của người viết bắt nguồn từ Gv hướng dẫn hs có định hướng cho cái gì ? bài làm Câu 1: Sự so sánh hấp dẫn mới mẻ Yêu cầu hs xem lại phần đọc-hiểu văn Câu 2: Hình ảnh sinh động bản để chuẩn bị cho bài nói của mình Câu 3: Sự hài hoà giữa người và cảnh Câu 4: Tâm hồn cao cả của Bác Bài 2: Lập dàn ý - Mở bài: Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác Lập dàn ý cho bài phát biểu cảm bài thơ tưởng về bài thơ: Ngẫu nhiên viết nhân - Thân bài: Cảm xúc chủ đạo của bài: nỗi buổi mới về quê ngạc nhiên, buồn, cô đơn của nhà thơ sau bao năm xa quê nay mới trở về thăm quê nhà + Những nét nghệ thuật tiêu biểu - Kết bài: Đồng cảm với tình yêu quê hương được biểu hiện trong một hoàn cảnh đặc biệt: ngay giữa quê hương mà thành người xa lạ IV. Dặn dò: - Nắm kĩ nội dung bài - Ôn lý thuyết văn biểu cảm - Nắm vững cách làm bài văn biểu cảm - Tiết sau làm bài viết 2 tiết Giáo viên: Nguyễn Duy Đại - Trường THCS Sơn Tiến