Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên Lớp 6 - Bài 12: Tế bào đơn vị cơ sở của sự sống - Năm học 2021-2022 - Nguyễn Anh Tuấn

Trường:TH&THCS Sơn Lĩnh Họ và tên giáo viên: Tổ: Khoa Học Tự Nhiên Nguyễn Anh Tuấn CHỦ ĐỀ 7: TẾ BÀO TÊN BÀI DẠY: TẾ BÀO ĐƠN VỊ CƠ SỞ CỦA SỰ SỐNG Môn học: KHTN - Lớp: 6 Thời gian thực hiện: 06 tiết I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Nêu được khái niệm tế bào và chức năng của tế bào - Nêu được hình dạng và kích thước của một số loại tế bào - Trình bày được cấu tạo tế bào và chức năng của mỗi thành phần. Nhận biết được lục lạp là bào quan thực hiện chức năng quang hợp ở thực vật - Phân biệt được tế bào động vật với tế bào thực vật; tế bào nhân sơ với tế bào nhân thực - Nhận biết và nêu được ý nghĩa của sự lớn lên và sinh sản của tế bào - Quan sát được tế bào có kích thước lớn bằng mắt thường và tế bào có kích thước nhỏ bằng kính lúp và kính hiển vi quang học 2. Năng lực: 2.1. Năng lực chung - Năng lực tự chủ và tự học: tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo khoa, quan sát tranh ảnh, video để tìm hiểu về tế bào. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: thảo luận nhóm để tìm ra các loại tế bào cấu tạo nên cây cà chua . 2.2. Năng lực khoa học tự nhiên - Năng lực đề xuất vấn đề, đặt câu hỏi cho vấn đề - Năng lực so sánh phân loại các sự vật, hiện tượng. - Năng lực viết, trình bày báo cáo và thảo luận. 3. Phẩm chất: Thông qua thực hiện bài học sẽ tạo điều kiện để học sinh: -Chăm học, chịu khó khai thác thông tin trong SGK và trong thực tiễn -Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động thực hiện nhiệm vụ cá nhân và tôn trọng ý kiến các thành viên trong nhóm để đưa ra ý kiến chung của nhóm. -Trung thực, cẩn thận trong việc tự mình làm tiêu bản tế bào. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU: - Hình ảnh về hoặc slide về các hình trong sgk: Hình 12.2-> 12.7. - Tranh ảnh sưu tầm một số tế bào thực vật và động vật. - Phiếu học tập. - Chuẩn bị cho mỗi nhóm học sinh: 1 tờ giấy A4, bút vẽ, bang dính 2 mặt - Các thẻ từ: Màng tế bào, tế bào chất, nhân tế bào, lục lạp, thành tế bào, không bào trung tâm III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Hoạt động 1: Mở đầu a).Mục tiêu: - khai thác vốn sống của học sinh để xây dựng khái niệm tế bào - Góp phần hình thành, phát triển biểu hiện của năng lực nhận thức khoa học tự nhiên b).Nội dung: HS hoạt động cá nhân quan sát hình 12.1 sgk. c).Sản phẩm: 1 Tế bào- đơn vị cơ sở của sự sống d).Tổ chức thực hiện: HĐ của Gv Hoạt động của Hs -GV cho HS quan sát hình 12.1 sgk? Và - HS làm việc cá nhân trả lời các câu hỏi yêu cầu hs cho biết ngôi nhà được tạo nên mà GV đưa ra từ đơn vị cấu trúc gì? - Sau khi hs trả lời được câu hỏi, GV phải giải thích cho hs hiểu rằng viên gạch được - Đại diện hs trả lời coi là đơn vị cấu trúc nhỏ nhất tạo nên ngôi - Các HS khác nhận xét bổ sung nhà ? Vậy đơn vị nhỏ nhất tạo nên cây xanh và cơ thể là gì? -GV đánh giá kết quả hoạt động của hs-> cùng hs rút ra kết luận 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Hoạt động 2.1: Tìm hiểu tế bào là gì a).Mục tiêu: - Nêu được khái niệm tế bào. - Hiểu được tế bào là đơn vị cơ sở của sự sống - Góp phần hình thành, phát triển năng lực đề xuất vấn đề, đặt câu hỏi cho vấn đề. b).Nội dung: -HS hoạt động nhóm trả lời câu hỏi, hs thi kể tên một số tế bào trong cơ thể cây xanh và cơ thể người - HS sưu tầm, tìm hiểu hình dạng, kích thước của tế bào qua sgk khtn 6 c).Sản phẩm: . - Tế bào là đơn vị cấu trúc của sự sống. Các sinh vật đều được tạo nên từ tế bào d).Tổ chức thực hiện: HĐ của Gv Hoạt động của Hs -GV giới thiệu qua về lịch sử tìm ra tế bào -Hs hoạt động cá nhân lắng nghe và theo do Robert Hooke lần đầu tiên quan sát từ giỏi. các tế bào chết từ vỏ cây sồi dưới kính hiển vi. -GV chiếu trên slide các hình: Tế bào vi - Hs quan sát các hình ảnh trên slide khuẩn, tế bào nấm men, hình cây cà chua. -GV yêu cầu hs các nhóm đọc, chỉ các tế - Hs thảo luận nhóm trả lời câu hỏi bào và trả lời các câu hỏi sau: ? Các sinh vật được tạo nên từ gì ? Có phải số lượng tế bào trong các cơ thể - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác vi khuẩn, nấm men, thực vật và động vật là nhận xét, bổ sung. giống nhau -GV có thể cho hs thi kể tên một số tế bào trong cơ thể cây xanh và cơ thể người - Cuối cùng GV đặt ra câu hỏi: Vậy tế bào là gì?. . - GV đánh giá kết quả hoạt động của các nhóm-> cùng với các nhóm hs rút ra kết 2 luận Hoạt động 2.2: Tìm hiểu hình dạng và kích thước của một số loại tế bào a).Mục tiêu: - Nêu được hình dạng, kích thước của một số loại tế bào - Biết cách tra cứu, tìm hiểu về hình dạng, kích thước, của tế bào ở động vật, thực vật - Góp phần hình thành, phát triển biểu hiện của năng lực đề xuất vấn đề, đặt câu hỏi cho vấn đề. b).Nội dung: - GV chia nhóm hs nhận xét về hình dạng kích thước của tế bào và điền thông tin vào bảng 12.1 c).Sản phẩm: - Tế bào có hình dạng phổ biến như: Hình que, hình cầu, hình nhiều cạnh , Kích thước trung bình của tề bào khoảng 0,5- 100Mm d).Tổ chức thực hiện: HĐ của Gv Hoạt động của Hs - GV chiếu slide về các hình ảnh tế bào vi - HS quan sát hình ảnh trên các slide khuẩn E.coli, tế bào nấm men, tế bào vảy hành, tế bào hồng cầu, tế bào xương, tế bào thần kinh - GV chia lớp thành 6 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận điền vào bảng 12.1. - HS hoạt động nhóm hoàn thành bảng - GV cho đại diện từng nhóm trình bày nội 12.1 dung bảng 12.1. - GV yêu cầu đại diện các nhóm nhận xét, đánh giá báo cáo của nhóm bạn, tìm ra được nhóm - Đại diện nhóm báo cáo, các nhóm báo cáo tốt nhất và cho điểm. khác bổ sung. - GV nhận xét, cùng với hs rút ra kết luận Hoạt động 2.3: Tìm hiểu cấu tạo tế bào động vật và tế bào thực vật a). Mục tiêu: - Trình bày được thành phần cấu tạo chính của tế bào và chức năng của chúng - Phân biệt được sự giống nhau và khác nhau giữa tế bào động vật và tế bào thực vật - Nhận biết được lục lạp là bào quan thực hiện chức năng quang hợp ở cây xanh - Góp phần hình thành và phát triển năng lực đề xuất vấn đề, đặt câu hỏi cho vấn đề. b). Nội dung: - GV chia lớp thành các nhóm, cho các nhóm thi vẽ cấu tạo tế bào động vật và tế bào thực vật. c). Sản phẩm: - Tế bào được cấu tạo từ ba thành phần chính la:Màng tế bào, tế bào chất và nhân hoặc vùng nhân -Khác với tế bào động vật, tế bào thực vật có thêm không bào trung tâm, thành tế bào và lục lạp là bào quan quang hợp d). Tổ chức thực hiện: HĐ của Gv Hoạt động của Hs -GV chia lớp thành 6 nhóm, yêu cầu mỗi 3 nhóm vẽ tế bào động vật và tế bào thực vật - HS làm việc theo nhóm vẽ hình tế bào vào giấy A4 động vật và thực vật vào giấy A4 - Sau khi vẽ xong yêu cầu các nhóm thảo luận so sánh cấu trúc tế bào động vật và - HS thảo luận trả lời câu hỏi thực vật. -GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung và tìm ra - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhóm có kết quả tốt nhất và cho điểm. bổ sung -. GV cùng với các nhóm hs rút ra kết luận Hoạt động 2.4: Tìm hiểu cấu tạo của tế bào nhân sơ và nhân thực a). Mục tiêu: - Nêu được cấu tạo của tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực -Phân biệt được tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực -Góp phần hình thành và phát triển năng lực so sánh phân loại các sự vật hiện tượng;đề xuất vấn đề, đặt câu hỏi cho vấn đề. b). Nội dung:HS Hoạt động cá nhân đọc thông tin ở sgk và quan sát các hình 12.8,12.9 c). Sản phẩm: -Có hai loại tế bào: Tế bào nhân sơ không có màng nhân và các bào quan không có màng bao bọc; tế bào nhân thực có nhân hoàn chỉnh với màng nhân bao bọc chất di truyền và các bào quan có màng bao bọc d). Tổ chức thực hiện: HĐ của Gv Hoạt động của Hs -GV cho HS đọc thông tin trong sgk, quan sát các hình - HS làm việc cá nhân và trả 12.8,12.9, trao đổi và trả lời câu hỏi: lời các câu hỏi. ? Nêu cấu tạo của tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực ? So sánh tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực( yêu cầu hs lập bảng so sánh) - GV yêu cầu HS trình bày kết quả hoạt động của mình -GV cùng với hs rút ra kết luận -Đại diện hs trình bày, các hs khác nhận xét bổ sung Hoạt động 2.5: Tìm hiểu sự lớn lên và sinh sản của tế bào a).Mục tiêu: - Nêu được sự lớn lên và sinh sản của tế bào -Hiểu được ý nghĩa của sự lớn lên và sinh sản của tế bào -Góp phần hình thành, phát triển biểu hiện năng lực đưa ra phán đoán và xây dựng giả thuyết b).Nội dung: GV cho hs hoạt động nhóm quan sát các hình 12.10-12.12 sgk c).Sản phẩm: - Sự phân chia của một tế bào thành hai tế bào mới được gọi là sự sinh sản của tế bào - Sự phân chia của tế bào giúp cơ thể sinh vật lớn lên. d).Tổ chức thực hiện: 4 HĐ của Gv Hoạt động của Hs GV yêu cầu các nhóm hs quan sát sơ đồ h 12.10,12.11 sgk -HS làm việc theo nhóm trả và trả lời các câu hỏi. lời câu hỏi ?Số lượng tế bào tang lên như thế nào sau mỗi lần sinh sản ? Dựa vào hình 12.11, tính số lượng tế bào con tạo ra sau mỗi lần sinh sản GV yêu cầu đại diện các nhóm trình bày kết quả hoạt động của nhóm -Đại diện nhóm trình bày, GV đánh giá, nhận xét kết quả hoạt động của các nhóm- các nhóm khác bổ sung >Rút ra kết luận Hoạt động 2.6: Thực hành quan sát tế bào a) Mục tiêu: - Có kỷ năng sử dụng kính lúp và kính hiển vi - Có kỷ năng quan sát hình dạng, kích thước và vẽ hình một số loại tế bào: Tế bào trứng của của một số động vật, tế bào vảy hành - Góp phần hình thành, phát triển biểu hiện của năng lực đề xuất vấn đề, đặt câu hỏi cho vấn đề; viết, trình bày báo cáo và thảo luận b) Nội dung: GV chia lớp thành các nhóm, HS làm tiêu bản tế bào vảy hành hoặc tiêu bản thịt quả cà chua, vẽ hình quan sát được vào giấy A4 c) Sản phẩm: Tiêu bản tế bào vảy hành hoặc tiêu bản tế bào thịt quả cà chua d).Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV Hoạt động của HS GV nhắc lại các bước sử dụng kính hiển vi -HS nhắc lại cách sử dụng kính hiển vi GV chia lớp thành 6 nhóm: 3 nhóm làm tiêu bản tế bào vảy hành -Các nhóm tiến hành làm thực hành theo 3 nhóm làm tiêu bản thịt quả cà chua hướng dẫn trong sgk GV yêu cầu các nhóm tiến hành thực hiện các bước thực hành như trong sgk GV yêu cầu từng hs vẽ lại hình ảnh mà các em quan sát được vào vở và báo cáo kết -HS vẽ hình ảnh quan sát được và báo cáo quả kết quả 3.Hoạt động 3: Luyện tập a. Mục tiêu: Ôn luyện kiến thức đã học b. Nội dung: HS vẽ sơ đồ tổng kết nội dung của bài học c. Sản phẩm: Sơ đồ tổng kết về tế bào theo sự sang tạo của HS d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV Hoạt động của HS GV yêu cầu hs hoạt động cá nhân trả lời các câu hỏi sau: ?Tế bào là gì? Chức năng của tế bào đối HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi với cơ thể sinh vật HS vẽ sơ đồ tổng kết vào vở 5 ?Hãy nêu thành phần chính của tế bào động vật và chức năng của từng thành phần ?Hãy nêu thành phần chính của tế bào thực vật và chức năng của từng thành phần ? So sánh tế bào động vật với tế bào thực vật ?Điểm khác nhau cơ bản giữa tế bào nhân sơ và tế bào nhân thưc GV yêu cầu đại diện hs trình bày GV yêu cầu hs vẽ sơ đồ tổng kết vào vở theo sự sáng tạo của mình 4.Hoạt động 4: Vận dụng a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức sự phân chia của tế bào b. Nội dung: HS so sánh chiều cao của bản thân khi học lớp 4 và khi học lớp 6 c. Sản phẩm: HS giải thích vì sao cơ thể lớn lên được 6