Bài giảng Vật lí 9 - Tiết 54: Mắt - Nguyễn Thúy Lệ

Tiết 54 MắtGiáo viên: Nguyễn Thúy LệTHCS SƠNG NHẠN1. Mỗi máy ảnh đều có .. Vật kính của máy ảnh là một . Aûnh trên phim là ảnh nhỏ hơn vật và 2. Aûnh của vật thu được trên phim của một máy ảnh có đặc điểâm nào trong các đặc điểm sau : A. Aûnh thật, cùng chiều với vật, nhỏ hơn vật B. Aûnh thật, cùng chiều với vật, lón hơn vậtC. Aûnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vậtD. Aûnh thật, ngược chiều với vật, lớn hơn vật KIỂM TRA BÀI CŨ §iỊn vµo chç trèng vµ t×m c©u ®ĩng trong c¸c c©u sauvËt kÝnhthÊu kÝnh héi tơthËt ngược chiều với vậtTHCS SƠNG NHẠNBạn Bình: Cậu có biết mỗi người đều có 2 cái thấu kính không ? Bạn Hoà : Kính mắt chư ùgì ?Bạn Bình: Đâu phải ai cũng có kính mắt.Bạn Hoà : Thế thì tớ chẳng biết.Bạn Bình: Cậu cũng có đấy, thậm chí cậu bị cận nên có cả 4 cái đấyBạn Hoà : Tớ chẳng hiểu gì cả?Vậy các em tìm cách giúp Hòa trả lời câu hỏi trên.ĐỐ VUITHCS SƠNG NHẠNTuần 27 - tiết 54 Bµi 48 : MẮT Khi học môn Sinh học lớp 8 ta đã biết mắt có cấu tạo như thế nào. Để tìm hiểu lại cấu tạo mắt ta cùng nghiên cứu hình sau :THCS SƠNG NHẠNThể thủy tinhMàng lướiGiác mạcCơ vịngDây thần kinh thị giácTHCS SƠNG NHẠNI)CẤU TẠO MẮT Nói về mặt quang học, mắt có mấy bộ phận chính? ( hình8.1 SGK)Thể thủy tinhMàng lướiHai bộ phận quan trọng của mắt là : Thể thuỷø tinh và màng lướiTHCS SƠNG NHẠN+ ¶nh cđa vËt mµ m¾t ta nh×n thÊy hiện ë ®©u ?TKHTMàng lướiThể thuỷø tinhMÀN HỨNG ẢNH+ Bé phËn nµo ®ãng vai trß TKHT ? Tiêu cự cđa nã thay đổi nh­ thÕ nµo ? + Màng lưới ở đáy mắt tại đó ảnh hiện lên rõ + Thể thuỷø tinh là một TKHT nó phồng lên, dẹt xuống để thay đổi tiêu cự fTHCS SƠNG NHẠNTHCS SƠNG NHẠNSo sánh mắt và máy ảnhTHCS SƠNG NHẠNTHCS SƠNG NHẠNC1) Nêu những điểm giống nhau về cấu tạo giữa con mắt và máy ảnh: ThĨ thủ tinh đóng vai trò như bộ phận nào trong máy ảnh ? Phim trong máy ảnh đóng vai trò như bộ phận nào trong con mắt ? Máy ảnhMắtGIỐNG NHAU+ThĨ thủ tinh và vật kính đều là TKHT+ Phim & màng lưới đều có tác dụng như màn hứng ảnhTHCS SƠNG NHẠNKHÁC NHAUMáy ảnhMắtM¾tM¸y ¶nh+Thể thuỷ tinh của mắt có tiêu cự f có thể thay đổi+Khoảng cách từ thể thuỷ tinh của mắt đến màng lưới là không đổi+Vật kính máy ảnh có tiêu cự f không đổi+Khoảng cách từ phim ®Õn vËt kÝnh cã thĨ ®iỊu chØnh ®­ỵc. Nêu những điểm kh¸c nhau về cấu tạo giữa con mắt và máy ảnh: THCS SƠNG NHẠNĐể nhìn rõ vật thì ảnh của vật đó phải hiện rõ trên màng lưới . Muốn vậy mắt ta phải qua quá trình điều tiết vậy sự điều tiết là gì ? II. SỰ ĐIỀU TIẾT C2 Ta đã biết khi vật càng xa thấu kính hội tụ thì ảnh thật của vật nằm càng gần tiêu điểm của thấu kính . Vậy em hãy cho biết tiêu cự của thể thuỷ tinh khi mắt nhìn các vật ở xa và các vật ở gần ; khác nhau như thế nào ? ( biết khoảng cách từ thể thuỷ tinh của mắt đến màng lưới là không đổi?) Sự điều tiết của mắt là gì? Sự thay đổi độ cong của thĨ thủ tinh để làm cho ảnh của vật cần quan sát hiện rõ trên võng mạc gọi là sự điều tiết THCS SƠNG NHẠNIOAB’F’BA/OAB’F’BIA/THCS SƠNG NHẠNHai tam giác OIF’ vµ A’B’F’ đồng dạng với nhau :Vì AB và OA’ không đổi nên nếu OA lớn thì ảnh A’B’ nhỏ ,OF’ cµng lín và ngược lại. NghÜa lµ khi nhìn các vật ở xa th× tiªu cù cđa thĨ thủ tinh cµng lín và khi nhìn các vật ở gần th× tiªu cù cđa thĨ thủ tinh cµng nhá. Hai tam giác A’B’O & ABO đồng dạng với nhau :IVì AB và OA’ không đổi nên nếu OA lớn thì ảnh A’B’ nhỏ và ngược lại BF’OAB’A/THCS SƠNG NHẠNII. SỰ ĐIỀU TIẾT Sự điều tiết của mắt là gì?  Sự thay đổi độ cong của thĨ thủ tinh để làm cho ảnh của vật cần quan sát hiện rõ trên võng mạc gọi là sự điều tiết Nh×n vật ở xa, tiêu cự của thĨ thủ tinh dài Nh×n vật ở gần, tiêu cự của thĨ thủ tinh ngắnTHCS SƠNG NHẠNTHCS SƠNG NHẠNIII/ ĐIỂM CỰC CẬN – ĐIỂM CỰC VIỄN THCS SƠNG NHẠNĐiểm xa nhất mà khi có một vật tại đó mắt không phải điều tiết nhưng có thể nhìn rõ vật  điểm cực viễn . Khoảøng cách từ CV đến mắt gọi là khoảng cực viễn * Nếu mắt tốt điểm cực viễn ở vô cựcKhoảng cực viễnCVCCTHCS SƠNG NHẠN 2. Điểm gần nhất mà khi co ùmột vật tại đó mắt phải điều tiết tối đa có thể nhìn rõ được vật gọi là điểm cực cận Cc .Khoảng cách từ Cc  mắt gọi là khoảng cực cận * Khoảng từ điểm cực cận điểm cực viễn gọi là giới hạn nhìn rõ của mắt Khoảng cực cậnCVCCTHCS SƠNG NHẠNCác em đọc thông tin ở hình 48.3 để hiểu biết thêm về bảng thị lựcTHCS SƠNG NHẠNV. BÀI TẬP CỦNG CỐ :Khoanh vµo ®¸p ¸n ®ĩng C©u1: Phát biểu nào sau đây là đúng khi so sánh mắt với máy ảnh A.Thể thuỷ tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnhB.Phim đóng vai trò như màng lưới trong con mắt C.Tiêu cự của thể thuỷ tinh có thể thay đổi còn tiêu cự của vật kính không thay đổi D.Các phát biểu A,B ,C đều đúngC©u2: Sù ®iỊu tiÕt cđa m¾t cã t¸c dơng g×A.Lµm t¨ng ®é lín cđa vËt B.Lµm t¨ng kho¶ng c¸ch ®Õn vËtC.Lµm ¶nh hiƯn râ nÐt trªn mµng l­íi D.C¶ A,B,C ®Ịu ®ĩngC©u3:Muèn nh×n râ vËt th× vËt ph¶i n»m ë ph¹m vi nµo cđa m¾t ? A. Tõ cùc cËn ®Õn m¾t B. Tõ cùc viƠn ®Õn m¾tC. Tõ cùc viƠn ®Õn cùc cËn cđa m¾t D.Các phát biểu A,B ,C đều đúng. THCS SƠNG NHẠNĐÁP ÁNCâu 1: DCâu 2 :CCâu 3: CTHCS SƠNG NHẠNIV. VẬN DỤNGC5: Một người đứng cách một cột điện là 20m,cột điện cao 8m . Nếu coi khỏang cách từ thể thủy tinh đến màng lưới của mắt người là 2cm thì ảnh của cột điện trên màng lưới sẽ cao bao nhiêu xentimet? Tóm tắt: d =AO = 20m d’ = OA/ = 2cm AB = 8m, tính A/B/ ?Gi¶i : OAB ~ OA’B’Thế số : A/B/ = 800= 0,8 cm .VËy chiỊu cao ¶nh cét trªn mµng l­íi lµ 0,8 cm OAB’F’BIA/THCS SƠNG NHẠNTrả lời C6 :Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thuỷ tinh dài nhất Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thuỷ tinh ngắn nhất C6THCS SƠNG NHẠNDặn dị:Học nội dung phần ghi nhớLàm bài: 48.1; 48.2; 48.4 THCS SƠNG NHẠNCHÂN THÀNH CẢM ƠNQUÝ THẦY CÔ