Bài giảng tuần 10: Các thành phần chính của câu

BAØI Tuaàn: 10 Tieát: GV daïy: Coå Thò Vinh CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. Chaúng bao laâu, toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng. Chaúng bao laâu: 1. Tìm hieåu ví duï: a. Tìm caùc thaønh phaàn trong caâu sau: traïng ngöõ. vò ngöõ. Toâi: chuû ngöõ. Ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng: I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: b. Laàn löôïc boû töøng thaønh phaàn caâu neâu treân vaø ruùt ra nhaän xeùt. Toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng.(löôïc TN) Ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng.(löôïc CN) Chaúng bao laâu, toâi (löôïc VN) Veà cô baûn yù nghóa caâu khoâng thay ñoåi. Khoâng bieát ai trôû thaønh thanh nieân. Khoâng hieåu toát nhö theá naøo. Chaúng bao laâu, toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng. a. Tìm caùc thaønh phaàn trong caâu sau: CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: Nhöõng thaønh phaàn baét buoäc khoâng theå löôïc boû goïi laø thaønh phaàn chính cuûa caâu. Nhöõng thaønh phaàn khoâng baét buoäc goïi laø thaønh phaàn phuï. 2. Ghi nhôù. Thaønh phaàn chính cuûa caâu laø nhöõng thaønh phaàn baét buoäc phaûi coù maët ñeå caâu coù caáu taïo hoaøn chænh vaø dieãn ñaït ñöôïc moät yù troïn veïn. Thaønh phaàn khoâng baét buoäc coù maët ñöôïc goïi laø thaønh phaàn phuï. CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II.VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: Chaúng bao laâu, toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng. Töø naøo laø vò ngöõ chính? trôû thaønh. Trôû thaønh thuoäc töø loaïi naøo? Ñoäng töø. Vò ngöõ chính coù theå keát hôïp töø loaïi naøo ôû phía tröôùc? Ñaõ, seõ, ñang,saép Thuoäc töø loaïi naøo? Phoù töø. Vò ngöõ traû lôøi caâu hoûi naøo? Laøm gì? Laøm sao?.... a. Neâu ñaëc ñieåm cuûa vò ngöõ CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. b. Phaân tích caáu taïo vò ngöõ trong caùc caâu sau: Chim hoùt. Vò ngöõ laø moät töø hay cuïm töø? Thuoäc töø loaïi naøo? Töø, ñoäng töø. Coù maáy vò ngöõ? 1 vò ngöõ CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU II.VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: a. Neâu ñaëc ñieåm cuûa vò ngöõ Moät buoåi chieàu, toâi ra ñöùng cöûa hang nhö moïi khi, xem hoaøng hoân xuoáng. vò ngöõ laø töø hay cuïm töø? Laø cuïm töø. Cuïm töø loaïi naøo? Cuïm ñoäng töø Coù maáy vò ngöõ? 2 vò ngöõ. CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II. VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: b. Phaân tích caáu taïo vò ngöõ trong caùc caâu sau: a. Neâu ñaëc ñieåm cuûa vò ngöõ Chôï Naêm Caên naèm saùt beân bôø soâng, oàn aøo, ñoâng vui, taáp naäp. Vò ngöõ thuoäc töø loaïi naøo? Cuïm ÑT, TT Coù maáy vò ngöõ? 4 vò ngöõ. CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II. VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: b. Phaân tích caáu taïo vò ngöõ trong caùc caâu sau: a. Neâu ñaëc ñieåm cuûa vò ngöõ Caây tre laø ngöôøi baïn cuûa noâng daân Vieät Nam (….) Tre, nöùa, mai, vaàu giuùp ngöôøi traêm nghìn coâng vieäc khaùc nhau. Vò ngöõ thuoäc töø hay cuïm töø? Cuïm töø Cuïm töø loaïi naøo? Cuïm danh töø. Coù maáy vò ngöõ? 1 vò ngöõ. CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II. VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: b. Phaân tích caáu taïo vò ngöõ trong caùc caâu sau: a. Neâu ñaëc ñieåm cuûa vò ngöõ Vò ngöõ laø thaønh phaàn chính cuûa caâu coù khaû naêng keát hôïp vôùi caùc phoù töø chæ quan heä thôøi gian vaø traû lôøi cho caùc caâu hoûi laøm gì? Laøm sao? Nhö theá naøo? Hoaëc laø gì? Vò ngöõ thöôøng laø ñoäng töø hoaëc cuïm ñoäng töø, tính töø hoaëc cuïm tính töø, danh töø hoaëc cuïm danh töø. Caâu coù theå coù moät hoaëc nhieàu vò ngöõ. CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II. VÒ NGÖÕ 2. Ghi nhôù. 1. Tìm hieåu ví duï: III. CHUÛ NGÖÕ 1. Traû lôøi caâu hoûi. a. Ñoïc caùc caâu pt phaàn 2. Cho bieát moái quan heä giöõa söï vaät neâu ôû chuû ngöõ vôùi haønh ñoäng,ñaëc ñieåm, traïng thaùi…neâu ôû vò ngöõ coù quan heä gì? Quan heä chuû ngöõ, vò ngöõ. CN: neâu teân söï vaät, hieän töôïng. VN: baùo haønh ñoäng, traïng thaùi…söï vaät, hieän töôïng. CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II. VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. b. Chuû ngöõ coù theå traû lôøi nhöõng caâu hoûi nhö theá naøo? Ai, con gì? Caùi gì? CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU III. CHUÛ NGÖÕ 1. Traû lôøi caâu hoûi. I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II. VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. c. Phaân tích caáu taïo chuû ngöõ trong caùc caâu phaàn 1,2. Chim hoùt. Moät buoåi chieàu, toâi ra ñöùng cöûa hang nhö moïi khi, xem hoaøng hoân xuoáng. Chôï Naêm Caên naèm saùt beân bôø soâng, oàn aøo, ñoâng vui, taáp naäp. DT Cuïm DT Ñaïi töø CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU III. CHUÛ NGÖÕ 1. Traû lôøi caâu hoûi. I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II. VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. c. Phaân tích caáu taïo chuû ngöõ trong caùc caâu phaàn 1,2. Caây tre laø ngöôøi baïn cuûa noâng daân Vieät Nam. (….)Tre, nöùa, mai, vaàu giuùp ngöôøi traêm nghìn coâng vieäc khaùc nhau. CDT,DT, caâu 2 coù 4 CN Qua tìm hieåu treân em cho bieát chuû ngöõõ thöôøng laø nhöõng töø loaïi naøo vaø coù caáu taïo vaø ñaëc ñieåm nhö theá naøo? CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU III. CHUÛ NGÖÕ 1. Traû lôøi caâu hoûi. I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II. VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU III. CHUÛ NGÖÕ 1. Traû lôøi caâu hoûi. I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II. VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. 2. Ghi nhôù. Chuû ngöõ laø thaønh phaàn chính cuûa caâu neâu teân söï vaät, hieän töôïng coù haønh ñoäng, ñaëc ñieåm, traïng thaùi…ñöôïc mieâu taû ôû vò ngöõ. Chuû ngöõ thöôøng traû lôøi caùc caâu hoûi Ai? Con gì? Hoaëc caùi gì? Chuû ngöõ thöôøng laø danh töø, ñaïi töø hoaëc cuïm danh töø. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhaát ñònh,ñoäng töø, tính töø hoaëc cuïm ñoäng töø, cuïm tính töø cuõng coù theå laøm chuû ngöõ. Caâu coù theå coù moät hoaëc nhieàu chuû ngöõ. IV. LUYEÄN TAÄP. Baøi 1: Xaùc ñònh chuû ngöõ, vò ngöõ trong nhöõng caâu sau. Cho bieát moãi chuû ngöõ hoaëc vò ngöõ coù caáu taïo nhö theá naøo? Chaúng bao laâu, toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng. Ñaïi töø Cuïm ñoäng töø Ñoâi caøng toâi maãm boùng CDT TT Nhöõng caùi vuoát ôû chaân, ôû khoeo cöù cöùng daàn vaø nhoïn hoaét. Cuïm DT Cuïm TT CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU Thænh thoaûng, muoán thöû söï lôïi haïi cuûa nhöõng chieác vuoát, toâi co caúng leân ñaïp phanh phaùch vaøo caùc ngoïn coû. Ñaïi töø Cuïm ÑT Nhöõng ngoïn coû gaãy raïp, y nhö coù nhaùt dao vöøa lia qua. Cuïm DT Cuïm ÑT Baøi 2: Ñaët ba caâu theo yeâu caàu sau. Moät caâu coù vò ngöõ traû lôøi caâu hoûi Laøm gì? Ñeå keå laïi moät vieäc toát em hoaëc baïn em môùi laøm ñöôïc. Moät caâu coù vò ngöõ traû lôøi caâu hoûi Laø gì? Ñeå giôùi thieäu moät nhaân vaät trong truyeän em vöøa ñoïc vôùi caùc baïn trong lôùp. Moät caâu coù vò ngöõ traû lôøi caâu hoûi Nhö theá naøo? Ñeå taû hình daùng hoaëc tính tình ñaùng yeâu cuûa moät baïn trong lôùp em. CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU IV. LUYEÄN TAÄP. Trong giôø kieåm tra, em ñaõ cho baïn möôïn buùt. Baïn em raát toát. Baïn Lan laø lôùp tröôûng Cuõng coá 1. Doøng naøo döôùi ñaây neâu chính xaùc nhaát veà vai troø thaønh phaàn chính cuûa caâu? A. Laø nhöõng thaønh phaàn baét buoäc phaûi coù maët cuûa caâu. B. Laø nhöõng thaønh phaàn khoâng baét buoäc phaûi coù maët cuûa caâu. C. Laø nhöõng thaønh phaàn baét buoäc phaûi coù maët ñeå caâu coù caáu taïo hoaøn chænh vaø dieãn ñaït ñöôïc moät yù troïn veïn. 2. Chuû ngöõ thöôøng laø nhöõng töø loaïi vaø cuïm töø naøo? A. Ñoäng töø. B. Tính töø, cuïm tính töø. C. Danh töø, cuïm danh töø, ñaïi töø. D. Taát caû caùc loaïi treân. 3. Vò ngöõ thöôøng laø nhöõng töø loaïi vaø cuïm töø naøo? A. Ñoäng töø, cuïm ñoäng töø. B. Tính töø, cuïm tính töø. C. Danh töø, cuïm danh töø. D. Taát caû caùc loaïi treân. Daën doø Veà nhaø laøm baøi taäp 2,3 SGK trang 94 Chuaån bò: soaïn baøi “Caâu traàn thuaät ñôn” I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU. 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. II.VÒ NGÖÕ 1. Tìm hieåu ví duï: 2. Ghi nhôù. III. CHUÛ NGÖÕ 1. Traû lôøi caâu hoûi. 2. Ghi nhôù. IV. LUYEÄN TAÄP. Baøi 2: Ñaët ba caâu theo yeâu caàu sau. CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU Baøi 1: Xaùc ñònh chuû ngöõ, vò ngöõ trong nhöõng caâu sau. Cho bieát moãi chuû ngöõ hoaëc vò ngöõ coù caáu taïo nhö theá naøo?