Bài giảng Tiết 101: Hoán dụ

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LÂM HÀ KIỂM TRA BÀI CŨ: Ẩn dụ là gì? Hãy nêu tác dụng của ẩn dụ ? Cho ví dụ minh hoạ ? Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. KIỂM TRA BÀI CŨ: Có bao nhiêu kiểu ẩn dụ ? Hãy trình bày các kiểu ẩn dụ đó. Có bốn kiểu ẩn dụ thường gặp là : - Ẩn dụ hình thức; - Ẩn dụ cách thức; - Ẩn dụ phẩm chất; - Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác TiÕt 101: I.Ho¸n dô lµ g×? VÝ dô 1: => Gäi tªn sù vËt b»ng tªn sù vËt kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi. Ghi nhí 1: Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm nµy b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. NhËn xÐt: ¸o n©u ¸o xanh N«ng th«n ThÞ thµnh ¸o n©u cïng víi ¸o xanh N«ng th«n cïng víi thÞ thµnh ®øng lªn. ¸o n©u ¸o xanh thÞ thµnh N«ng th«n n«ng d©n c«ng nh©n Nh÷ng ng­êi sèng ë n«ng th«n Nh÷ng ng­êi sèng ë thµnh thÞ => T¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m. TiÕt 101: I.Ho¸n dô lµ g×? VÝ dô 1: => Gäi tªn sù vËt b»ng tªn sù vËt kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi. Ghi nhí 1: Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm nµy b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. NhËn xÐt: ¸o n©u ¸o xanh N«ng th«n ThÞ thµnh n«ng d©n c«ng nh©n Nh÷ng ng­êi sèng ë n«ng th«n Nh÷ng ng­êi sèng ë thµnh thÞ => T¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m. II. C¸c kiÓu ho¸n dô: VÝ dô2: a. Bµn tay ta lµm nªn tÊt c¶ Cã søc ng­êi sái ®¸ còng thµnh c¬m. b. Mét c©y lµm ch¼ng nªn non Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao. c. Ngµy HuÕ ®æ m¸u Chó Hµ Néi vÒ T×nh cê chó ch¸u GÆp nhau Hµng BÌ. Bµn tay Mét Ba ®æ m¸u NhËn xÐt: a. Bµn tay Ng­êi lao ®éng => LÊy bé phËn gäi toµn thÓ. b. Mét Sè Ýt, ®¬n ®éc Ba Sè nhiÒu, ®«ng ®¶o => LÊy c¸i cô thÓ ®Ó gäi c¸i trõu t­îng. c. §æ m¸u ChiÕn tranh => LÊy dÊu hiÖu sù vËt ®Ó gäi tªn sù vËt. VD1: => LÊy vËt chøa ®ùng ®Ó gäi vËt bÞ chøa ®ùng. Ghi nhí 2: Cã 4 kiÓu ho¸n dô th­êng gÆp: => LÊy bé phËn gäi toµn thÓ. => LÊy c¸i cô thÓ ®Ó gäi c¸i trõu t­îng. => LÊy dÊu hiÖu sù vËt ®Ó gäi tªn sù vËt. LÊy vËt chøa ®ùng ®Ó gäi vËt bÞ chøa ®ùng Th¶o luËn: §iÓm gièng vµ kh¸c gi÷a Èn dô vµ ho¸n dô? Gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn t­îng kh¸c. Dùa vµo quan hÖ t­¬ng ®ång. Dùa vµo quan hÖ gÇn gòi. Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng ThÊy mét mÆt trêi trong l¨ng rÊt ®á. ¸o chµm ®­a buæi ph©n li CÇm tay nhau biÕt nãi g× h«m nay. III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: SGK - 84 a. Lµng xãm b. M­êi n¨m c. ¸o chµm d. Tr¸i ®Êt  Ng­êi n«ng d©n  Thêi gian tr­íc m¾t  Thêi gian l©u dµi  §ång bµo ViÖt B¾c  Nh÷ng ng­êi sèng trªn tr¸i ®Êt TiÕt 101: Tr¨m n¨m Bµi tËp 2: Ai nhanh h¬n ? Sö dông biÖn ph¸p ho¸n dô ®Ó gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng trong c¸c bøc ¶nh sau: III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: SGK - 84 TiÕt 101: §Êt n­íc NhËt B¶n RÊt nhiÒu ng­êi muèn ®Õn xø së hoa anh ®µo. Nh÷ng c¶nh ®Ñp cña xø së s­¬ng mï lu«n hÊp dÉn du kh¸ch. N­íc Anh Ch©n sót siªu h¹ng cña ®éi tuyÓn Bå §µo Nha C« Êy lµ tay vît n÷ xuÊt s¾c 1. … Anh ®éi viªn m¬ mµng Nh­ n»m trong giÊc méng Bãng B¸c cao lång léng Êm h¬n ngän löa hång Thæn thøc c¶ nçi lßng ThÇm th× anh hái nhá: - B¸c ¬i! B¸c ch­a ngñ? B¸c cã l¹nh l¾m kh«ng? 2. B¹n Lan nãi n¨ng l¾t lÐo l¾m. Bµi tËp 3: H·y ph¸t ©m cho ®óng n - l ? Bµi tËp 2: Ai nhanh h¬n ? III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: SGK - 84 TiÕt 101: Vui häc chÝnh t¶: TiÕt 101: I.Ho¸n dô lµ g×? VÝ dô 1: => Gäi tªn sù vËt b»ng tªn sù vËt kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi. Ghi nhí 1: Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm nµy b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. NhËn xÐt: ¸o n©u ¸o xanh N«ng th«n ThÞ thµnh n«ng d©n c«ng nh©n Nh÷ng ng­êi sèng ë n«ng th«n Nh÷ng ng­êi sèng ë thµnh thÞ => T¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m. II. C¸c kiÓu ho¸n dô: VÝ dô2: Ba NhËn xÐt: a. Bµn tay Ng­êi lao ®éng => LÊy bé phËn gäi toµn thÓ. b. Mét Sè Ýt, ®¬n ®éc Sè nhiÒu, ®«ng ®¶o => LÊy c¸i cô thÓ ®Ó gäi c¸i trõu t­îng. c. §æ m¸u ChiÕn tranh => LÊy dÊu hiÖu sù vËt ®Ó gäi tªn sù vËt. VD1: => LÊy vËt chøa ®ùng ®Ó gäi vËt bÞ chøa ®ùng. Ghi nhí 2: Cã 4 kiÓu ho¸n dô th­êng gÆp: => LÊy bé phËn gäi toµn thÓ. => LÊy c¸i cô thÓ ®Ó gäi c¸i trõu t­îng. => LÊy dÊu hiÖu sù vËt ®Ó gäi tªn sù vËt. LÊy vËt chøa ®ùng ®Ó gäi vËt bÞ chøa ®ùng - Häc bµi n¾m v÷ng néi dung ghi nhí. - Hoµn chØnh c¸c bµi tËp ®· lµm, lµm bµi tËp SBT. - T×m biÖn ph¸p tu tõ ho¸n dô trong bµi th¬: L­îm, §ªm nay B¸c kh«ng ngñ . - ChuÈn bÞ néi dung lµm th¬ 4 ch÷ (5 c©u hái h­íng dÉn - SGK). H­íng dÉn: