Bài giảng tiết 97: Nước Đại Việt ta

Nguyễn Trãi (1380 – 1442) Đây là ai? Nguyễn Trãi (1380-1442): hiệu là ức Trai, con Nguyễn Phi Khanh, quê gốc ở Chí Linh, Hải Dương, Nguyễn Trãi (1380-1442): hiệu là ức Trai, con Nguyễn Phi Khanh, quê gốc ở Chí Linh, Hải Dương, sau dời đến Nhị Khê, Thường Tín, Hà Tây. sau dời đến Nhị Khê, Thường Tín, Hà Tây. Nguyễn Trãi (1380 – 1442) là nhà yêu nước, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới. Nguyễn Trãi anh hùng và Nguyễn Trãi bi kịch đều ở mức tột cùng. Là người đã từng sát cánh cùng Lê Lợi lãnh đạo cuộc kháng chiến chống quân Minh: Người có công lao to lớn đối với cuộc kháng chiến chống giặc Minh. Kháng chiến thắng lợi, thừa lệnh Lê Lợi viết Bình Ngô đại cáo Ra đời trong không khí hào hùng của ngày vui đại thắng, ngày vui độc lập, Tổ quốc sạch bóng quân thù, đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phục hưng dân tộc. Thể cáo: Là thể văn nghị luận cổ, thường được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để trình bày mộtchủ trương hay công bố kết quả một sự nghiệp. Bài tập nhanh Hãy nối mỗi thể văn cổ (Cáo, Hịch, Chiếu) với một chức năng tương ứng: Đoạn trích “ Nước Đại Việt ta “ nằm ở phần 1 của bài cáo, tên đoạn trích do người biên soạn đặt. Bố cục : 4 phần: Phần 1: Nêu luận đề chính nghĩa. Phần 2: Lập bảng cáo trạng tội ác giặc Minh. Phần 3: Phản ánh quá trình khởi nghĩa Lam Sơn từ ngày đầu gian khổ đến khi tổng phản công thắng lợi. Phần 4: Lời tuyên bố kết thúc, khẳng định nền độc lập vững chắc, đất nước mở ra một kỷ nguyên mới, đồng thời nêu lên bài học lịch sử. Việc nhân nghĩa cốt ở Quân điếu phạt trước lo Nhân nghĩa: + yên dân + điếu phạt (trừ bạo) => Muốn yên dân thì phải trừ diệt mọi thế lực bạo tàn Nhân nghĩa là lo cho nước, cho dân, nhân nghĩa gắn liền với yên nước chống xâm lược . yên dân, trừ bạo Nhân nghĩa không những trong quan hệ giữa người với người mà còn có trong quan hệ dân tộc. Nhân nghĩa hướng đến dân, đem lại cuộc sống ấm no, yên bình cho dân. Có giặc ngoại xâm  trừ bạo, tiêu diệt giặc ác tham tàn bạo ngược, kẻ thù của dân, đem lại cuộc sống thái bình. => Chính là chân lý khách quan, là nguyên lý gốc, là tiền đề tư tưởng, là cơ sở lí luận, nguyên nhân mọi thắng lợi của nghĩa quân Lam Sơn, của nhân dân Đại Việt trong cuộc đấu tranh chống giặc Minh, là điểm tựa, là linh hồn của “ Bình Ngô đại cáo ” Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc đại việt Văn hiến lâu đời Lãnh thổ riêng Phong tục riêng Lịch sử riêng Chế độ, chủ quyền riêng Văn Miếu – Quốc tử giám Chùa Một cột Tháp Phổ Minh Khu di tích Nguyễn Trãi Đền thờ Vua Đinh- Vua Lê Cố đô Hoa Lư Thành nhà Hồ Hồ Gươm Những từ: từ trước, vốn xưng, đã lâu, đã chia, cũng khác, đời nào, bao đời,...  Nhằm khẳng định những gì là hiển nhiên vốn có, lâu đời của nước Đại Việt độc lập, tự chủ. Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương. So sánh đối lập: Đặt nước ta ngang hàng với Trung Quốc về trình độ chính trị, tổ chức chế độ, quản lý quốc gia (Từ Triệu...) Nâng vị thế của nước Đại Việt lên ngang hàng với Trung Quốc, thể hiện niềm tự hào, lòng tự tôn dân tộc của tác giả. Ba yếu tố được bổ sung là văn hiến, phong tục tập quán và lịch sử. Theo Nguyễn Trãi văn hiến, truyền thống lịch sử là yếu tố cơ bản nhất, là hạt nhân để xác định dân tộc. Đó là sức mạnh trường tồn của dân tộc mà kẻ thù không bao giờ hủy diệt được. Vậy nên: Lưu Cung tham công nên thất bại, Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong, Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô, Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã. Việc xưa xem xét Chứng cớ còn ghi. Sơ đồ lập luận LƯU CUNG thất bại TRIệU TIếT tiêu vong TOA ĐÔ bị bắt Ô mã nhi bị giết Thơ tứ tuyệt Đường luật ngắn gọn, hàm súc. Đại cáo dài;so sánh đối lập, từ khái quát đến cụ thể, chứng minh chặt chẽ. ý thức về dân tộc, Tổ quốc, chủ quyền dựa trên cơ sở lãnh thổ và chủ quyền. Dựa vào yếu tố mới, phong phú hơn, toàn diện hơn, sâu sắc hơn ... Tượng đài Nguyễn Trãi ở thành phố Hà Đông