Bài giảng Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ_ Thanh Hải

Ngữ văn 9 Thanh Hải Tiết 116: -Thanh Hải (1930-1980) quê ở Thừa Thiên Huế, là nhà thơ cách mạng, trực tiếp hoạt động ở quê hương. I.Giới thiệu chung: - Phong cách thơ đậm chất trữ tình, giọng thơ nhẹ nhàng, thiết tha, sâu lắng, gần với dân ca. 1.Tác giả: 2. Tác phẩm: Bài thơ được sáng tác vào T.11.1980, khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh. II. Đọc văn bản – tìm hiểu chú thích và bố cục. 1. Đọc: 2. Tìm hiểu chú thích: 3. Bố cục: Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng. Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao… … THANH HẢI Khổ thơ đầu BỐ CỤC Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời Khổ 2 và 3 Cảm xúc về mùa xuân đất nước Khổ 4 và 5 Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ Lời ngợi ca quê hương, đất nước Khổ thơ cuối III. Phân tích: 1.Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. Mùa xuân của thiên nhiên được phác họa từ những hình ảnh nào ? Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng. Cách phác hoạ như thế gợi ra một khung cảnh mùa xuân như thế nào ? Khung cảnh mùa xuân thiên nhiên tươi đẹp, sáng sủa, rộn rã, giản dị, đằm thắm. Cảm xúc say sưa, ngây ngất, nâng niu, trân trọng. 2. Cảm xúc về mùa xuân của đất nước. Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao . Cảnh tượng mùa xuân đất nước sôi động,náo nức, hứa hẹn nhiều điều tốt đẹp. Đất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước Cảm xúc yêu mến, thiết tha, tự hào, tin tưởng. 3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ. Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc Trước mùa xuân bao la của đất trời, nhà thơ đã ước vọng điều gì ? Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Ước nguyện đó còn được thể hiện qua lời thơ nào? CÂU HỎI THẢO LUẬN Em hãy nhận xét cách dùng đại từ xưng hô của tác giả ? Tại sao ở khổ 1 xưng “tôi”, ở đây lại xưng “ta” ? -Ta làm con chim hót một cành hoa một nốt trầm  Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời (Điệp ngữ) Ước nguyện cống hiến cho đời một cách khiêm tốn và thầm lặng. Ước nguyện của Thanh Hải giống với sự suy nghĩ và việc làm của những nhân vật nào mà ta đã học ? Vậy em sẽ làm gì để góp vào mùa xuân của quê hương ? - Dù là tuổi hai mươi khi tóc bạc  Cống hiến vượt thời gian 3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ. 4. Lời ngợi ca quê hương, đất nước. Hình ảnh quê hương xứ Huế được tác giả nhắc lại qua cụm từ nào ? - Ta xin hát Nam ai Nam bình Cảm xúc của nhà thơ ở đây là gì ?  Tấm lòng ân nghĩa , thủy chung Bài thơ thể hiện cảm xúc và tâm niệm gì của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước? Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc . . 1. Nội dung: Bài thơ được viết theo thể thơ năm tiếng, có nhạc điệu trong sáng, tha thíêt, gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, những so sánh và ẩn dụ sáng tạo. 2. Nghệ thuật: TÌM TỪ KHÓA TRONG CÁC Ô CHỮ SAU Thanh Hải quê ở đâu ? T H Ư A T H I Ê N H U Ê Thái độ của tác giả thể hiện qua động từ “hứng” là gì ? R T R Â N T O N G Hãy nêu cảm xúc của nhà thơ ở khổ thơ thứ nhất ? Â N G Y N G Â T Trong khổ 2, khung cảnh đất nước hiện lên như thế nào ? N A O N Ư C Ước nguyện của nhà thơ được biểu hiện ra sao ? K H I Ê M T Ô N Ước nguyện của Thanh Hải được ghi lại qua từ nào ? O N H N H O Làn điệu dân ca ở Huế được viết trong bài là gì ? A N A M A I N M B I N H Vì sao bài thơ dễ đi vào lòng người ? N G I A U H A C Đ I Ê U Sai rồi 1 2 3 4 5 6 7 8 V. Luyện tập: THANH HẢI Phổ nhạc: Trần Hoàn