Bài giảng Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( Phạm Duy Tốn )

Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. - Địa điểm: Trong đình vững chãi, cách chỗ đê xung yếu bốn năm trăm thước - Không khí, quang cảnh: Đèn thắp sáng trưng, lính tráng, kẻ hầu người hạ đi lại rộn ràng * Không khí, quang cảnh: tĩnh mịch, trang nghiêm, nguy nga Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. * Không khí, quang cảnh: tĩnh mịch, trang nghiêm, nguy nga * Quan phụ mẫu: - Tư thế: Uy nghi, chễm chện ngồi. Tay trái tựa gối xếp, chân phải duỗi thẳng ra để cho tên người nhà quỳ dưới đất mà gãi - Đồ dùng sinh hoạt: Bát yến hấp đường phèn, tráp đồi mồi, trầu vàng, cau đậu, rễ tía, ống thuốc bạc, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà, ống vôi chạm, ví thuốc, quản bút, tăm bông... - Kẻ hầu người hạ: Quạt, hầu điếu đóm, thầy đề, đội nhất, thông nhì, sở tại - Béo tốt, nhàn nhã, hách dịch, thích hưởng lạc Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. * Không khí, quang cảnh: tĩnh mịch, trang nghiêm, nguy nga * Quan phụ mẫu: - Béo tốt, nhàn nhã, hách dịch, thích hưởng lạc - Cử chỉ: Ngài xơi bát yến xong, ngồi khểnh vuốt râu, rung đùi, mắt mải trông đĩa nọc - Lời nói: “ ừ”, “Mặc kệ!” - Đam mê tổ tôm, thờ ơ, vô trách nhiệm ngay cả khi nghe tin đê vỡ Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. * Không khí, quang cảnh: tĩnh mịch, trang nghiêm, nguy nga * Quan phụ mẫu: - Béo tốt, nhàn nhã, hách dịch, thích hưởng lạc - Đam mê tổ tôm, thờ ơ, vô trách nhiệm ngay cả khi nghe tin đê vỡ Ngôn ngữ đối thoại: - Mặc kệ! - Đê vỡ rồi!...Đê vỡ rồi, thời ông cách cổ chúng mày, thời ông bỏ tù chúng mày! Có biết không?... Lính đâu? Sao bay dám để cho nó chạy xồng xộc vào đây như vậy? Không còn phép tắc gì nữa à? - ù! Thông tôm, chi chi nảy!... Điếu mày! -Tàn nhẫn, vô lương tâm Cảnh dân hộ đê Cảnh quan đánh tổ tôm trong đình Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. 3. Cảnh đê vỡ Miêu tả: Khắp mọi nơi miền đó, nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết - Cảm xúc: Kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn, lênh đênh mặt nước, chiếc bóng bơ vơ, tình cảnh thảm sầu Nhân dân lâm vào tình cảnh “ nghìn sầu muôn thảm” Thảo luận Phép tăng cấp được thể hiện như thế nào trong hai cảnh tương phản và tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó ? Câu hỏi: Nhóm 1+ Nhóm 3: Cảnh hộ đê ngoài đình Nhóm 2 + Nhóm 4: Cảnh đánh tổ tôm trong đình TRả lời Cảnh hộ đê ngoài đình Cảnh đánh tổ tôm trong đình Mưa tầm tã, nước sông Nhị Hà lên to, khúc đê núng thế, hai, ba đoạn thẩm lậu Trống đánh, ốc thổi, tiếng người xao xác gọi, ai cũng mệt lử, trời vẫn mưa tầm tã, dưới sông nước cứ cuồn cuộn bốc lên Trăm họ vất vả, gội gió, tắm mưa như đàn sâu lũ kiến Người kêu rầm rĩ, tiếng gà, chó, trâu, bò kêu vang tứ phía Nước tràn lênh láng, xoáy thành vức sâu, nhà trôi, lúa ngập, kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn... kể sao cho xiết Quang cảnh, không khí: Tĩnh mịch, nghiêm trang, xa hoa, đài các, thầy trò quan phụ mẫu đánh tổ tôm từ nhịp nhàng, vui vẻ đến say sưa Sự đam mê thái quá đến thành vô trách nhiệm gây ra tội ác của quan phụ mẫu Không nhìn ngó đến việc hộ đê ở trong đình ăn yến, chơi bài quát tháo vì làm phiền Mưa càng to, không để ý, tiếng reo hò kêu thét từ ngoài đê vọng vào Khi có người vào báo tin đê vỡ, không ngừng chơi bài, không lo lắng lại quát nạt, doạ dẫm, đuổi người báo tin ra ngoài, chơi bài đến lúc “ù to”, trong niềm vui sướng cực độ Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. 3. Cảnh đê vỡ Nội dung : - Phản ánh cuộc sống ăn chơi,hưởng lạc,vô trách nhiệm của bọn quan lại mà kẻ đứng đầu là tên quan phủ “ lòng lang dạ thú” - Cảnh sống cơ cực thê thảm của người dân trong xã hội cũ IV. Tổng kết: a. Giá trị hiện thực: Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. 3. Cảnh đê vỡ Nội dung : IV. Tổng kết: a. Giá trị hiện thực: - Lên án kẻ cầm quyền thờ ơ, vô trách nhiệm với tính mạng người dân. - Cảm thương thân phận người dân do thiên tai và do thái độ vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền đưa đến. b. Giá trị nhân đạo: Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. 3. Cảnh đê vỡ Nội dung : IV. Tổng kết: 2. Nghệ thuật: - Vận dụng kết hợp thành công hai phép nghệ thuật tương phản và tăng cấp để khắc hoạ nhân vật làm nổi bật tư tưởng của tác phẩm. - Sử dụng nhiều hình thức ngôn ngữ . - Câu văn sáng gọn, sinh động. Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. 3. Cảnh đê vỡ IV. Tổng kết: V. Luyện tập: Bài 1: Những hình thức ngôn ngữ đã được vận dụng trong truyện “ Sống chết mặc bay” là gì? Hãy trả lời câu hỏi trên bằng cách chọn đáp án đúng(Đ),sai(S). 1. Ngôn ngữ tự sự 2. Ngôn ngữ miêu tả 3.Ngôn ngữ biểu cảm 4. Ngôn ngữ người dẫn chuyện 5. Ngôn ngữ nhân vật 6. Ngôn ngữ độc thoại nội tâm 7. Ngôn ngữ đối thoại Đ Đ Đ Đ Đ Đ s Bài 2: Theo em bốn chữ “ Sống chết mặc bay” trong nhan đề của truyện ngắn này được Phạm Duy Tốn dùng với nghĩa gì? A. Dùng để chỉ thái độ của tên quan phủ trước cuộc sống của người dân quê B. Dùng để chỉ thái độ của giai cấp thống trị từ xưa đến nay trước cuộc sống của người dân quê C. Dùng để chỉ thái độ của tên quan phủ trước cuộc sống của bọn chánh tổng và nha lại D. Là một vế của câu thành ngữ “Sống chết mặc bay,tiền thầy bỏ túi” A Tiết 105-106: sống chết mặc bay ( phạm duy tốn ) I. Đọc - Tìm hiểu chú thích. II. Đọc- Tìm hiểu thể loại. 1.Cảnh đê sắp vỡ 2. Cảnh trong đình trước khi đê vỡ IiI. Đọc- hiểu văn bản. 3. Cảnh đê vỡ IV. Tổng kết: V. Luyện tập: *Hướng dẫn về nhà 1. Đọc lại văn bản 2. Làm bài tập 2(sgk/83) 3. Soạn bài tiết 107