Bài giảng Ngữ văn 6 Tiết 62 – Văn bản: Lượm - Tớ Hữu

Trường trung học cơ sở 719 – Huyện KrơngpakNêu những nét đặc sắc gì về nội dung và nghệ thuật của bài thơ đêm nay Bác không ngủ?- Qua câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác trên đường đi chiến dịch, bài thơ đã thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác Hồ đối với bộ đội và nhân dân đồng thời thể hiện tình cảm kính yêu, cảm phục của người chiến sỹ đối với Bác.Bài thơ sử dụng thể thơ 5 tiếng, có nhiều vần liền thích hợp với lối kể chuyện, kết hợp với miêu tả và biểu cảm. Có nhiều chi tiết giản dị, chân thực và cảm động. Bài thơ: “ Đêm nay Bác khơng ngủ” được dùng phương thức biểu đạt nào? Miêu tả Tự sựBiểu cảmTự sự kết hợp với miêu tả, biểu cảmKIỂM TRA BÀI CŨI. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. 3. Đọc văn bản. - Thể thơ 4 chữ 5. Bớ cục: II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 4. Thể thơ.? Nêu hồn cảnh sáng táccủa bài thơ?? Bài thơ thộc thể thơ gì? Nhịp điệu như thế nào? ? Bài thơ kể và tả về Lượm qua sự việc nào? Bằng lời của ai?? Dựa theo trình tự ấy, em hãy tìm bố cục của bài thơ? - Chia làm 3 phần. 2. Hồn cảnh sáng tác.I. TÌM HIỂU CHUNG.II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN 1. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của 2 chú cháu.Chú bé loắt choắtCái xắc xinh xinhCái chân thoăn thoắtCái đầu nghênh nghênh Ca lơ đội lệch Mồm huýt sáo vang Như con chim chích Nhảy trên đường vàng- Cháu đi liên lạcVui lắm chú àỞ đồn Mang CáThích hơn ở nhà ! Cháu cười híp mí Má đỏ bồ quân - Thơi chào đồng chí !Cháu đi xa dần+ Trang phục: - Giống trang phục của các chiến sỹ vệ quốc.+ Dáng điệu: - Dáng loắt choắt nhỏ bé nhưng nhanh nhẹn và tinh nghịch.+ Cử chỉ: - Rất nhanh nhẹn, hồn nhiên, yêu đời.+ Lời nĩi - Tự nhiên, chân thật. + Nhiều từ láy gợi hình, nhịp nhanh, so sánh. + Góp phần thể hiện hình ảnh Lượm. ? Hình ảnh Lươm trong đoạn thơ trên đã được miêu tả như thế nào qua cái nhìn của người kể? ? Sự miêu tả làm nổi bật hình ảnh Lượm những nét gì đáng yêu, đáng quý? ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả nhân vật Lượm qua đoạn thơ trên? ? Các yếu tố nghệ thuật đó có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện hình ảnh Lượm? + Hờn nhiên, vui tươi, say mê tham gia cơng tác khác chiến.  Đoạn thơ dùng thể thơ 4 chữ, nhịp nhanh cùng nhiều từ láy gĩpphần thể hiện hình ảnh Lượm – một em bé liên lạc hồn nhiên, vui tươi,say mê tham gia cơng tác kháng chiến thật đáng mến và đáng yêu Cháu đi đường cháu Chú lên đường ra Đến nay tháng sáu Chợt nghe tin nhàRa thếLượm ơi ! Một hơm nào đĩ Như bao hơm nào Chú đồng chí nhỏ Bỏ thư vào bao Vụt qua mặt trận Đạn bay vèo vèo Thư đề “thượng khẩn” Sợ chi hiểm nghèo ?I. TÌM HIỂU CHUNG.II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Hình Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của 2 chú cháu. 2.Chuyến liên lạc cuối cùng và sự hy sinh của Lượm.- Gan dạ, dũng cảm, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ, khộng sợ hiểm nguy. Đường quê vắng vẻ Lúa trổ địng địng Ca lơ chú bé Nhấp nhơ trên đồng Bỗng loè chớp đỏ Thơi rồi, Lượm ơi ! Chú đồng chí nhỏ Một dịng máu tươi ! Cháu nằm trên lúa Tay nắm chặt bơng Lúa thơm mùi sữa Hồn bay giữa đồng? Khi nghe tin Lượm hy sinh tác giả đau đớn thốt lên điều gì?? Câu thơ này cĩ cấu tạo rất đặc biệt, em hãy nêu tác dụng của nĩ trong việc biểu hiện cảm xúc của tác giả?? Và tiếp đĩ nhà thơ đã hình dung, miêu tả chuyến đi liên lạc cuối cùng của Lượm như thế nào? ? Em cĩ nhận xét gì về cách dùng từ của tác giả qua khổ thơ này? ? Em có nhận xét gì về thái độ và hành động của Lượm trong chuyến liên lạc cuới cùng này? ? Sự hy sinh của Lượm được tác giả miêu tả như thế nào? + Chuyến liên lạc cuới cùng Sự hy sinh của Lượm là sự hy sinh cao cả, thiêng liêng như mợt thiên thần bé nhỏ yên nghỉ giữa cánh đờng lúa quê hương. Linh hờn bé nhỏ ấy đã hóa thân vào với thiên nhiên đất nước.+ Sự hy sinh của Lượm- Hy sinh đợt ngợt khi đang làm nhiệm vụ.- Đó là cái chết dũng cảm nhựng nhẹ nhàng và thanh thản.?Và em đã ngã xuống trong tư thế nào? ? Sự hy sinh của Lượm gợi cho em cảm xúc gì?I. TÌM HIỂU CHUNG.II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Hình Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của 2 chú cháu. 2.Chuyến liên lạc cuối cùng và sự hy sinh của Lượm. 3. Hình ảnh Lượm còn sớng mãi.Lượm ơi, cịn khơng ?Chú bé loắt choắtCái xắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắtCái đầu nghênh nghênhCa lơ đội lệchMồm huýt sáo vangNhư con chim chíchNhảy trên đường vàng? L­ỵm ¬i, cßn kh«ng ? ” c©u th¬ ®Ỉt gần cuèi bµi th¬ nh­ mét c©u hái ®Çy ®au xãt sau sù hi sinh cđa L­ỵm. V× sao sau c©u th¬ Êy, t¸c gi¶ lỈp l¹i hai khỉ th¬ ë ®o¹n ®Çu víi h×nh ¶nh L­ỵm hån nhiªn,vui t­¬i, nhÝ nh¶nh ? Hai khở thơ cuới lặp lại khở thơ đầu : tái hiện lại hình ảnh Lượm vui tươi, nhanh nhẹn, hờn nhiên. Khẳng định Lượm vẫn sớng mãi trong lòng nhà thơ và còn mãi với quêhương đất nước.? Với việc tách câu thơ này thành mợt khở riêng có tác dụng gì ?? Trong bài thơ người kể chuyện đã goi Lượm bằng nhiều từ xưng hơ khác nhau, em hãy tìm các từ ấy?? Em có nhận xét gì về sự thay đởi cách gọi này với việc biểu hiện thái đợ quan hệ tình cảm của tác giả với Lượm?I. TÌM HIỂU CHUNG.II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Hình Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của 2 chú cháu. 2.Chuyến liên lạc cuối cùng và sự hy sinh của Lượm. 3. Hình ảnh Lượm còn sớng mãi.III. TỞNG KẾT?Em hãy trình bày những nét tiếu biểu về nợi dung và nghệ thật của bài thơ?? Em hãy tình bày những hiểu biết của mình về nhà thơ Tố Hữu? 3. Bố cục - Bài thơ chia làm ba đoạn.+ Đoạn 1: Từ đầu Cháu đi xa dần: + Đoạn 2:Tiếp theo Hồn bay giữa đồng:+ Đoạn 3: Phần còn lại:Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháuChuyến đi liên lạc và sự hi sinh của Lượm.Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi.Ngày Huế đổ máuChú Hà Nội vềTình cờ chú cháuGặp nhau Hàng Bè.Chú bé loắt choắtCái xắc xinh xinhCái chân thoăn thoắtCái đầu nghênh nghênhCa lơ đội lệchMồm huýt sáo vangNhư con chim chíchNhảy trên đường vàng- Cháu đi liên lạcVui lắm chú àỞ đồn Mang CáThích hơn ở nhà !Cháu cười híp míMá đỏ bồ quân- Thơi chào đồng chí !Cháu đi xa dầnCháu đi đường cháuChú lên đường raĐến nay tháng sáuChợt nghe tin nhàRa thếLượm ơi !Một hơm nào đĩNhư bao hơm nàoChú đồng chí nhỏBỏ thư vào baoVụt qua mặt trậnĐạn bay vèo vèoThư đề “thượng khẩn”Sợ chi hiểm nghèo ?Đường quê vắng vẻLúa trổ địng địngCa lơ chú béNhấp nhơ trên đồngBỗng loè chớp đỏThơi rồi, Lượm ơi !Chú đồng chí nhỏMột dịng máu tươi !Cháu nằm trên lúaTay nắm chặt bơngLúa thơm mùi sữaHồn bay giữa đồngLượm ơi, cịn khơng ?Chú bé loắt choắtCái xắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắtCái đầu nghênh nghênhCa lơ đội lệchMồm huýt sáo vangNhư con chim chíchNhảy trên đường vàng 1949