Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tại lầu hoàng hạc tiễn mạnh hạo nhiên đi Quảng Lăng

1Trung tâm GDTX Thuỷ NguyênTẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIấN ĐI QUẢNG LĂNGMôn ngữ vănLớ Bạch(HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIấN CHI QUẢNG LĂNG)Giáo viên giảng dạy:Hà Thị Thanh Nga11. Điểm then chốt của bài thơ "Vận nước" thể hiện ở chữ nào? Kiểm tra bài cũB. Thái bình. C. Điện các. D. Đằng lạc. A. Vô vi. 2. Bài thơ " Hứng trở về" được viết theo thể thơ nào? A.Thất ngôn bát cú. C. Song thất lục bát. D. Lục bát. B. Thất ngôn tứ tuyệt. Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngLý BạchTại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtLý Bạch (701-762).- Là nhà thơ lãng mạn, vĩ đại nhất của Trung Quốc.- Được mệnh danh là “thi tiên”.1. Tỏc giảLớ Bạch (701 - 762)* Sự nghiệpĐồ sộ: hơn 1000 bài thơ.Đề tài phong phú.Phong cách thơ: hào phóng, bay bổng, tự nhiên, giản dị.Dựa vào phần tiểu dẫn và những kiến thức đã học ở THCS, em hãy nêu một vài điểm đáng lưu ý về Lý Bạch?I. Đọc hiểu khỏi quỏt2. Tỏc phẩmTại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng Lăng- Hoàn cảnh sáng tác1. Tỏc giảNhan đề cho ta biết điều gì về hoàn cảnh ra đời của bài thơ? Phiờn õm:Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.Cô phàm viễn ảnh bích không tận,Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.Dịch nghĩa:Bạn cũ gió từ lầu Hoàng Hạc, ở phớa tõy, Xuụi về Dương Chõu giữa thỏng ba mựa hoa khúi.Búng cỏnh buồm lẻ loi xa dần, mất hỳt vào khoảng khụng xanh biếc,Chỉ thấy sụng Trường Giang chảy vào cừi trời.Dịch thơ:Bạn từ lầu Hạc lờn đường,Giữa mựa hoa khúi, Chõu Dương xuụi dũng.Búng buồm đó khuất bầu khụng,Trụng theo chỉ thấy dũng sụng bờn trời.(Ngô Tất Tố dịch)I. Đọc hiểu khỏi quỏtTại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng Lăng2. Tỏc phẩm1. Tỏc giả- Hoàn cảnh sáng tác- Thể thơ Nguyên tác: thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.Bản dịch: thơ lục bát. - Bố cục:2 phần. Nhận xét thể loại của bài thơ trong nguyên tác và trong bản dịch?Có thể phân chia bố cục của bài thơ như thế nào?I. Đọc hiểu khỏi quỏtTại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngII. Đọc hiểu chi tiết1. Hai câu đầuPhiờn õm:Cố nhõn tõy từ Hoàng Hạc lõu,Yờn hoa tam nguyệt hỏ Dương Chõu.Dịch nghĩa:Bạn cũ gió từ lầu Hoàng Hạc, ở phớa tõy, Xuụi về Dương Chõu giữa thỏng ba mựa hoa khúi.Dịch thơ:Bạn từ lầu Hạc lờn đường,Giữa mựa hoa khúi, Chõu Dương xuụi dũng.NextTái hiện cảnh tiễn biệt?I. Đọc hiểu khỏi quỏtTại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngII. Đọc hiểu chi tiết- Cảnh tiễn biệt Nơi đi Nơi đến Lầu Hoàng Hạc (Phía tây) thắng cảnh nổi tiếng Dương Châu nơi phồn hoa đô hội bậc nhất đương thời Sông Trường Giang => Cảnh tiễn biệt hiện lên cụ thể chi tiết, xác thực qua ngòi bút tự sự giản dị, tự nhiên của tác giả. => Cảnh đẹp, huyền ảo, đầy sức sống. Thời gian: tháng ba – mùa hoa khóiKhông gian: Yên hoaI. Đọc hiểu khỏi quỏtTại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngII. Đọc hiểu chi tiết=> tình cảm thương mến, quý trọng của nhà thơ dành cho người bạn tri âm, tri kỷ. - So sánh bản dịch và nguyên tác:+ Từ:Bản dịch: gắn với địa điểm ra điNguyên tác: giã biệt -> gợi sự lưu luyến Từ "bạn" và cố nhân có gì giống và khác nhau?+ Cố nhân: Bạn cũ, gắn bó, thân thiết. - Lầu Hoàng Hạc: + Một địa danh văn hoá thấm đẫm huyền thoại, phù hợp với các bậc tao nhân, mặc khách. + Nơi cao, có thể ngắm toàn cảnh không gian và có thể nhìn thấy bạn lâu hơn, rõ hơn.Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiếtTại sao tác giả chọn lầu Hoàng Hạc làm nơi tiễn bạn?=> Tình bạn sâu sắc, sự lưu luyến, bịn rịn. Tâm sự thầm kín của tác giả.BackTại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiết1. Hai câu đầu* Tiểu kết:Qua ngôn ngữ thơ giản dị, hàm súc, người đọc hình dung rõ cảnh tiễn biệt đồng thời hiểu được tình cảm quý trọng, sự gắn bó, lưu luyến đối với bạn và tấc lòng sâu kín của nhà thơ.Hai câu đầu đọng lại trong em ấn tượng gì?Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiết2. Hai câu cuối1. Hai câu đầuPhiờn õm:Cụ phàm viễn ảnh bớch khụng tận,Duy kiến Trường Giang thiờn tế lưu.Dịch nghĩa:Búng cỏnh buồm lẻ loi xa dần, mất hỳt vào khoảng khụng xanh biếc,Chỉ thấy sụng Trường Giang chảy vào cừi trời.Dịch thơ:Búng buồm đó khuất bầu khụng,Trụng theo chỉ thấy dũng sụng bờn trời.Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiết2. Hai câu cuối1. Hai câu đầu- Hai hỡnh ảnh: cỏnh buồm, dũng sụng.Hữu hạn, nhỏ bộCỏi búng xa xăm của cỏnh buồm lẻ loi Vô hạn, rộng lớnĐộngKhoảng không xanh biếc, vô tận-> Bức tranh thiờn nhiờn mờnh mụng, khoỏng đạt nhưng vẫn cú đường nột tinh tế, gợi cảmTĩnh Mất dầnBất biếnTrong tầm nhìn của tác giả xuất hiện những hình ảnh nào? * Cụ phàm viễn ảnh bớch khụng tậnSo sánh hình ảnh cánh buồm được khắc hoạ trong nguyên tác và bản dịch thơ?Nhận xét về bức tranh cảnh vật ?Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiết2. Hai câu cuối1. Hai câu đầu- Cô phàm: cánh buồm tâm trạng. Trên sông Trường Giang thuyền bè san sát, tại sao tác giả chỉ thấy "cô phàm"?Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiết2. Hai câu cuối1. Hai câu đầuDuy kiến Trường Giang thiờn tế lưu.-> Cảnh thiên nhiên dữ dội, hùng vĩ, đậm chất lãng mạn, mang đặc trưng của phong cách thơ Lý Bạch -> Nhân vật trữ tình vừa choáng ngợp trước không gian mênh mông, bát ngát của vũ trụ vừa bàng hoàng, sững sỡ, thảng thốt. Cảm giác thiếu vắng bạn rõ rệt hơn bao giờ hết."Duy" nghĩa là "chỉ có". Một lần nữa, nhà thơ lại chỉ nhìn thấy dòng sông. Tại sao vậy ?Cụm từ "thiên tế lưu" - chảy vào cõi trời gợi cho em cảm xúc gì trước bức tranh thiên nhiên ?Qua đó em hiểu gì về cảm xúc của nhà thơ?Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiết2. Hai câu cuối1. Hai câu đầuNhận xét chung về hai câu thơ cuối?* Tiểu kết: Qua bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, đậm màu sắc lãng mạn được dựng lên bằng bút pháp tương phản, tác giả đã gửi gắm nỗi sầu chia ly mênh mông và tình cảm thắm thiết, chân thành dành cho bạn.Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiết1. Nghệ thuật- Bút pháp lãng mạn, nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, nghệ thuật tương phản. - Ngôn ngữ hàm súc, giản dị trong sáng.III. Tổng kết 2. Nội dung- Tình bạn chân thành, sâu sắc, cảm động.-> Bài thơ hay viết về đề tài tình bạn, đề tài tống biệt.- Tâm sự thầm kín của tác giả.Đánh giá đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ ?Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiếtIII. Tổng kết IV. Luyện tập 1. Trong thơ Đường, nhan đề bài thơ thường ngắn (khoảng 2 - 4 chữ), bài thơ này có nhan đề quá dài (11 chữ). Em có thấy cần sửa lại nhan đề không? Vì sao?A. Có, vì dài, khó nhớ. B. Không vì sẽ làm hỏng ý thơ và mục đích sáng tác của tác giả. 2. Từ tình bạn của Lý Bạch đối với Mạnh Hạo Nhiên, em suy nghĩ gì về vị trí và ý nghĩa của tình bạn trong cuộc sống hôm nay?- Trong cuộc sống hôm nay, tình bạn vẫn đáng quý, đáng trọng, cần thiết. -> Cần có ý thức xây dựng một tình bạn chân thành, trong sáng, chung thuỷ. Tại lầu Hoàng hạcTiễn Mạnh Hạo nhiên đI Quảng LăngLý BạchI. Đọc hiểu khỏi quỏtII. Đọc hiểu chi tiếtIII. Tổng kết IV. Luyện tậpV. Bài tập về nhà1. Học thuộc bài thơ (cả phần phiên âm, dịch thơ). 2. Học thuộc phần ghi nhớ.3. Tự học bốn bài đọc thêm (Thơ Hai - cư, Lầu Hoàng Hạc, Nỗi oán của người phòng khuê, Khe chim kêu) theo hướng dẫn: - Đọc kỹ phần tiểu dẫn (nhất là bài thơ Hai - cư để nắm được đặc trưng của thể loại thơ này) - Đọc kỹ văn bản, giải thích từ khó. - So sánh nguyên tác với bản dịch (ba văn bản thơ Đường) - Trả lời câu hỏi hướng dẫn học bài.4. Soạn bài: Trình bày một vấn đề. V. Bài tập về nhàTẠI LẦU HOÀNG HẠCTIỄN MẠNH HẠO NHIấN ĐI QUẢNG LĂNGChân thành cảm ơn!