Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 10 - Đọc văn hiền tài là nguyên khí quốc gia

ĐỌC VĂN Hiền tài là nguyên khí quốc gia. (Trích: “ Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu đại Bảo thứ ba)- Thân Nhân Trung - I/ TÌM HIỂU CHUNG1/ TÁC GIẢ: THÂN NHÂN TRUNG (1418 – 1499)Tự là HẬU PHỦ, người làng Yên Ninh, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.1469: Ông đỗ tiến sĩ.2/ Vài nét về tác phẩm:a/ Hồn cảnh sáng tác: Từ năm 1439, triều Lê đặt ra lệ xướng danh, yết bảng, ban áo mũ, cấp ngựa, ăn yến, vinh quy bái tổ cho những người đỗ đạt cao nhằm khuyến khích nhân tài, phát triển giáo dục.Năm 1484, thời Hồng Đức, Thân Nhân Trung đã soạn bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu đại Bảo thứ ba, khắc trên bia tiến sĩ ở Văn Miếu. Qua đĩ nhấn mạnh tầm quan trọng của người trí thức trong xã hội và cĩ ý nghĩa lớn lao của việc tơn vinh người đỗ đạt cao qua bia đá Văn Miếu.b/ Bố cục:2 phầnPhần 1: Từ đầuvẫn cho là chưa đủ: Vai trị của hiền tài đối với quốc gia.Phần 2: Phần cịn lại: Ý nghĩa của việc khắc bia.c/ Chủ đề: Bài kí nhấn mạnh tầm quan trọng của tri thức và người trí thức trong xã hội và cĩ ý nghĩa lớn lao của việc tơn vinh người đỗ đạt qua việc khắc bia.II/ ĐỌC - HIỂU TÁC PHẨM1/ Đọc và giải thích từ khó:Đọc: Đọc rành rọt các luận điểm, luận cứ, các ý mà bài văn bia đã nêu ra.Giải thích từ khó:+ Hiền tài: Là người cĩ tài đức.+ Nguyên khí: Khí chất làm nên sự sống ban đầu.Bia đáVăn miếu Quốc tử giám2/ Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật văn bản.a/ Vai trị của hiền tài đối với quốc gia.Hiền tài là nguyên khí của quốc gia.Nguyên khí thịnhThế nước mạnhNguyên khí suyNguyên khí yếuĐề cao, khẳng định vai trò của người có tài có đức. Họ chính là rường cột của nước nhà, có quan hệ lớn đến sự thịnh suy của đất nước ø. b/ Ý nghĩa của việc khắc bia.Đối với người đương thờiĐề cao người tài khiến cho họ đem tài năng ra cống hiến và giúp sức cho nước nhà Khuyến khích mọi người noi gương hiền tài. Ngăn ngừa điều ác. Đối với người đời sauTơn vinh quá khứ làm gương cho thế hệ tương lai.Tạo dựng truyền thống hiếu học.III/ TỔNG KẾTQua bài kí, tác giả đã khẳng định vai trị quan trọng của tri thức và người trí thức trong xã hội. Đồng thời cho thấy được sự quan tâm đến giáo dục và trọng dụng nhân tài của nhà nước phong kiến đương thời.ẳ