Bài giảng Giáo dục công dân Lớp 9 - Bài 18: Sống có đạo đức và tuân theo pháp luật - Nguyễn Minh Ngọc

CHÀO MỪNG QUí THẦY Cễ VÀ CÁC EM HỌC SINHGiỏo viờn: Nguyễn Minh NgọcGiỏo dục cụng dõn TÁC HẠI CỦA MA TÚY VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA HỌC SINH VỚI PHềNG, CHỐNG MA TÚYI. HIỂU BIẾT CƠ BẢN VỀ MA TÚYKhỏi niệm chất ma tỳy Dựa trờn quan điểm đú Luật Phũng Chống Ma Tỳy nước ta đó đưa ra khỏi niệm về chất ma tỳy như sau : + Chất ma tỳy là chất gõy nghiện, chất hướng thần, được quy định trong cỏc danh mục do chớnh phủ ban hành. + Chất gõy nghiện là chất kớch thớch, ức chế thần kinh, dễ gõy tỡnh trạng nghiện đối với người sử dụng. + Chất hướng thần. là chất kớch thớch, ức chế thần kinh hoặc gõy ảo giỏc, nếu sử dụng nhiều lần cú thể dẩn tới tỡnh trạng nghiện đối với người sử dụng.* Hỡnh ảnh về 1 số chất Ma Tỳy Thường gặp : Cõy Thuốc PhiệnCõy Cần SaHeroine2 Phõn loại chất ma tỳyPhõn loại dựa theo nguồn gốc sản xuất : Chất ma tỳy cú nguồn gốc tự nhiờn : là những chất mà nguyờn liệu dựng để sản suất ra chỳng chủ yếu được lấy từ tự nhiờn VD : Nhựa cõy thuốc phiện, tinh dầu cần saChất ma tỳy bỏn tổng hợp : là những chất mà nguyờn liệu dựng để sản xuất ra chỳng được lấy 1 phần từ tự nhiờn sau đú người ta cho phản ứng với cỏc chất khỏc để tạo ra chất ma tỳy mới VD : lấy Morphine cho tỏc dụng với Anhydric axetic xẽ tạo thành HeroineChất ma tỳy tổng hợp : chủ yếu được điều chế trong phũng thớ nghiệm VD : Methamphetamine, Amphetamine2 Phõn loại chất ma tỳyc. Phõn loại dựa theo mức độ gõy nghiện và khả năng bị lạm dụng : Chất ma tỳy cú hiệu lực cao là những chất cú độc tớnh cao, hoạt tớnh sinh học mạnh & thường gõy ra nhiều nguy hiểm cho người sử dụng VD : Heroine, cocaine . . . Chất ma tỳy cú hiệu lực thấp : là những chất có độ độc tính và khả năng gây nghiện thấp hơn. VD : thuốc phiện, tài mà . . . Qua nghiờn cứu người ta đó chỉ ra rằng : Độ độc tính của Heroine cao gấp khoảng trên 100 lần thuốc phiện, Heroine chỉ cần sử dụng từ 2 đến 3 lần là đã có thể nghiện, trong khi đó thì thuốc phiện thời gian gây nghiện của nó dài hơn.* Sử dụng chất ma tỳy : * Sử dụng chất ma tỳy : 2 Phõn loại chất ma tỳyd. Phõn biệt chất ma tỳy dựa vào tỏc dụng của nú đối với tõm sinh lý người sử dụng : Nhúm chất ma tỳy an thần VD : ( thuốc phiện, morphine) Nhúm chất ma tỳy gõy kớch thớch VD : (cocaine, amphetamine) Nhúm chất ma tỳy gõy ảo giỏc VD : (cần sa, lysergide)3. Cỏc chất ma tỳy thường gặp :a. Nhúm chất ma tỳy an thần * Thuốc phiện: - Thuốc phiện sống - Thuốc phiện chớn - Xỏi thuốc phiện3. Cỏc chất ma tỳy thường gặp : a. Nhúm chất ma tỳy an thần* Morphine : Là một ancaloit chớnh của nhựa thuốc phiện. Trong điều kiện bỡnh thường morphine kết dạng bột tinh thể màu trắng. khụng mựi cú vị đắng.a. Nhúm chất ma tỳy an thần : * Heroine Bỡnh thường heroine tinh khiết tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng, nếu cú lẫn tạp chất thỡ cú màu sắc khỏc nhau, khụng mựi cú vị đắng.3. Cỏc chất ma tỳy thường gặp : 3. Cỏc chất ma tỳy thường gặp : b. Nhúm chất ma tỳy gõy kớch thớch : Cỏc chất kớch thớch hệ thần kinh trung ương cũn gọi là cỏc chất “doping ” đõy là những chất độc mạnh thuộc bảng A. Phổ biến là cỏc loại ma tỳy tổng hợp.* Cần sa và cỏc sản phẩm của nú - Cần sa cú tờn khoa học là: Cannabis – sativa L cũn cú tờn gọi khỏc: cõy gai dầu, cõy lanh mốo.. - Sản phõm của cõy cần sa bao gồm: Thảo mộc cần sa, nhựa cần sa,tinh dầu cần saC. Nhúm chất gõy ảo giỏc * Lysergic Acid Diethylamide (LSD) là 1 loại ma tỳy gõy ảo giỏc cực kỳ mạnh SLD tồn tại dưới dạng bột tinh thể màu trắng, Là loại ma tỳygõy ảo giỏc mạnh nhất mà loài người biết đến.II. TÁC HẠI CỦA TỆ NẠN MA TÚY1. Tác hại của ma tuý đối với bản thân người sử dụng : Gõy tổn hại về sức khỏe : Ma tỳy được đưa vào cơ thể theo đường tiờu húa, hụ hấp, đường mỏu, đường tuần hoàn, hoặc thẩm thấu qua da đồng thời gõy tổn hại trực tiếp cho cỏc cơ quan này+ Hệ tiêu hoá : Người nghiện luôn có cảm giác no, vì vậy họ không muốn ăn, tiết dịch của hệ tiêu hoá giảm, + Hệ hô hấp : Những đối tượng hít ma tuý thường bị viêm mũi, viêm xoang, viêm đường hô hấp trên và dưới.+ Hệ tuần hoàn : Do việc tiêm chích thường không vô trùng nên dễ dẫn đến nhiễm trùng máu, viêm tắc tĩnh mạch, thường gặp viêm tắc tĩnh mạch hai chi dưới. Người nghiện thường bị loạn nhịp, huyết áp tăng giảm đột ngột, mạch máu bị xơ cứng đặc biệt là hệ mạch não làm ảnh hưởng đến hoạt động của bộ não. II. TÁC HẠI CỦA TỆ NẠN MA TÚY1. Tác hại của ma tuý đối với bản thân người sử dụng : Gõy tổn hại về sức khỏe : + Đối với hệ thần kinh: Khi đưa ma tuý vào cơ thể, ma tuý sẽ tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, gây nên tình trạng kích thích hoặc ức chế từng phần ở bán cầu đại não. Người nghiện nặng có biểu hiện rối loạn phản xạ thần kinh, đau đầu, chóng mặt, trí nhớ giảm sút, có hội chứng quên, hội chứng loạn thần kinh sớm + Làm suy giảm chức năng thải độc: Khi nghiện ma tuý nhất là Hêrôin hai cơ quan này suy yếu ảnh hưởng đến chức năng thải độc làm các chất độc tích tụ trong cơ thể, càng làm cho gan, thận và toàn cơ thể suy yếu, thường người nghiện hay bị các bệnh như: áp xe gan, viêm gan, suy gan, suy thận... dẫn đến tử vong.+ Các bệnh về da: Người nghiện ma tuý bị rối loạn cảm giác da nên không cảm thấy bẩn, mặt khác họ thường sợ nước, vì vậy họ rất ngại tắm rửa, đây là điều kiện thuận lợi cho các bệnh về da phát triển như ghẻ lở, hắc lào, viêm da...+ Nghiện ma tuý dẫn đến tình trạng suy nhược toàn thân, suy giảm sức lao động. Trường hợp sử dụng ma tuý quá liều có thể bị chết đột ngột.II. TÁC HẠI CỦA TỆ NẠN MA TÚY1. Tác hại của ma tuý đối với bản thân người sử dụng : b. Gây tổn hại về tinh thần: Các công trình nghiên cứu về người nghiện ma tuý chỉ ra rằng : + Người nghiện ma túy thường có hội chứng quên+ Người nghiện thường mắc phải hội chứng loạn thần kinh ảo giác sớm ( ảo giác, hoang tưởng, kích động . . . )+ Người nghiện còn mắc phải hội chứng loạn thần kinh ảo giác muộn ( rối loạn về cảm xúc, tâm tính & nhân cách ) - Sử dụng ma tuý làm cho người nghiện thay đổi trạng thái tâm lý, sa sút về tinh thần. Họ thường xa lánh nếp sống, sinh hoạt lành mạnh, xa lánh người thân, bạn bè tốt.  Vì vậy để đáp ứng nhu cầu của bản thân họ có thể làm bất cứ việc gì kể cả trộm cắp lừa đảo, giết ngườiII. TÁC HẠI CỦA TỆ NẠN MA TÚY1. Tác hại của ma tuý đối với bản thân người sử dụng : c. Gây tổn hại về kinh tế, tình cảm, hạnh phúc gia đình- Nghiện ma túy không chỉ tiêu tốn về tài sản mà nó còn là nguyên nhân gây đổ vỡ các mối quan hệ giữa người nghiện với những người trong gia đình & cả ngoài xã hội- Do quá trình sử dụng ma túy sẽ làm cho người nghiện thay đổi về nhân cách nên đến 1 lúc nào đó bản thân họ xẽ không còn hòa hợp với những người trong gia đinhKhi lên cơn nghiện họ thường mất hết lý trí không còn điều khiển được hành vi của minh nữa và để thỏa mãn cơn nghiện họ có thể gây ra những hậu quả như : hành hạ người thân, đập phá, bán tài sản trong gia đình . . .  Đây chính là nguyên nhân phá vỡ tình cảm hạnh phúc gia đìnhII. TÁC HẠI CỦA TỆ NẠN MA TÚY2. Tác hại của tệ nạn ma tuý đối với nền kinh tế:- Làm suy giảm nguồn dự trữ quốc gia ( suy giảm ngân sách nhà nước ) - Hàng năm nhà nước phải chi phí hàng ngàn tỷ đồng cho việc xóa bỏ cây thuốc phiện, cho công tác cai nghiện ma tuý, công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý.Làm suy giảm lực lượng lao động của gia đình và xã hội cả về số lượng và chất lượng; làm cho thu nhập quốc dân cũng giảm, chi phí cho dự phòng và chăm sóc y tế lại tăng.Hầu hết người nghiện là ở đọ tuổi lao động nên vấn đề đào tạo lực lượng thay thế họ rất khó khăn )- Ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư nước ngoài, khách du dịch.II. TÁC HẠI CỦA TỆ NẠN MA TÚY3. Tác hại của tệ nạn ma tuý đối với trật tự an toàn xã hội:- Nghiện ma tỳy khụng những làm hại sức khỏe của con người, mà cũn là nguyờn làm cho tỡnh trạng tội phạm ngày càng gia tăng ( để đỏp ứng nhu cầu của bản thõn họ cú thể giết người, cướp của . . . )- Những hoạt động sử dụng mua bỏn chất Ma Tỳy ở 1 số địa bàn xẽ kộo theo những tệ nạn xó hội & vi phạm phỏp luật khỏc, từ đú xẽ gõy mất ổn định trật tự an ninh - xó hội Túm lại : tệ nạn ma tỳy đang là hiểm họa của toàn XH, với những hậu quả & tỏc hại vụ cựng lớn.Điều đú đặt ra yờu cầu cấp thiết với mỗi chỳng ta & cỏc cơ quan phỏp luật nhà nước cần nỗ lực bằng mọi biện phỏp để xúa bỏ tệ nạn nàyIII. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma tuý và dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma tuý1. Quá trình và nguyên nhân nghiện ma tuý : Quá trình nghiện ma tuý : - Từ việc sử dụng ma túy lần đầu tiên đến trở thành 1 người nghiện là cả 1 quá trình & quá trình đó diễn ra như sau : Sử dụng lần đầu tiên  thỉnh thoảng sử dụng  sử dụng thường xuyên  sử dụng do phụ thuộcCũng có những trường hợp sử dụng lần đầu sau đó sử dụng thường xuyên & phụ thuộc luôn Quá trình nghiện ma túy này diễn ra nhanh hay chậm còn tùy thuộc vào thái độ của người sử dụng III. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma tuý và dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma tuý1. Quá trình và nguyên nhân nghiện ma tuý : b. Nguyên nhân dẫn đến nghiện các chất ma tuý : * Nguyên nhân khách quan : - Do ảnh hưởng của mặt trái cơ chế thị trường dẫn đến những tác động đối với lối sống của giới trẻ như: lối sống thực dụng, buông thả . . . một số học sinh không làm chủ được bản thân đã sa vào tệ nạn xã hội, trong đó có tệ nạn ma tuý.- Sự tác động của lối sống thực dụng, văn hoá phẩm độc hại dẫn đến một số em có lối sống chơi bời trác táng tham gia vào các tệ nạn xã hội.- Sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong quản lý học sinh, sinh viên ở một số địa phương chưa thực sự có hiệu quả.- Công tác quản lý địa bàn dân cư ở một số địa phương chưa tốt, nên ở một số khu vực xung quanh các trường học hoặc tại nơi các em cư trú, sinh sống còn nhiều tụ điểm cờ bạc, mại dâm, ma tuý từng ngày từng giờ tác động đến suy nghĩ và hành động của lứa tuổi trẻ, trong đó có các em học sinh.- Do một bộ phận các bậc cha mẹ thiếu quan tâm đến việc học tập, sinh hoạt của con, em. Cha, Mẹ và những người lớn tuổi do mải làm ăn, lo kiếm tiền hoặc do nuông chiều con cái quá mức hoặc trong gia đình có người lớn tuổi cũng mắc nghiện hoặc có hành vi buôn bán ma tuý....III. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma tuý và dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma tuý1. Quá trình và nguyên nhân nghiện ma tuý : b. Nguyên nhân dẫn đến nghiện các chất ma tuý : * Nguyên nhân chủ quan:- Do thiếu hiểu biết về tác hại của ma tuý, nên nhiều em học sinh bị những đối tượng xấu kích động, lôi kéo sử dụng ma tuý, tham gia vận chuyển, mua bán ma tuý.- Do muốn thoả mãn tính tò mò của tuổi trẻ, thích thể hiện mình, nhiều em đã chủ động đến với ma tuý.- Do tâm lý đua đòi, hưởng thụ; nhiều em học sinh có lối sống buông thả, dễ bị lôi kéo, sa ngã. với những học sinh này không chỉ sử dụng ma tuý mà còn tham gia vận chuyển, mua bán ma tuý nhằm mục đích kiếm tiền để thoả mãn thú vui hưởng lạc.- Một số trường hợp do hoàn cảnh gia đình bất lợi như: Bố, mẹ bỏ nhau; gia đình bất hoà, mồ côi cha mẹ hoặc hoàn cảnh gia đình khó khăn... Do buồn chán cô đơn, không làm chủ được bản thân các em đã chủ động tìm đến với ma tuý.III. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma tuý và dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma tuý2. Dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma tuý : Tổng kết từ thực tiễn cho thấy các chất ma tuý thường được học sinh, sinh viên sử dụng là: Heroin, Ma tuý tổng hợp, Cần sa, ma túy đá . . . bằng cách : hít, uống, chích. Nếu sử dụng thường xuyên hoặc đã bị lệ thuộc (mắc nghiện), có thể nhận biết thông qua những dấu hiệu sau :- Trong cặp sách hoặc túi quần áo thường có dụng cụ dùng sử dụng chất ma túy như: bật lửa, kẹo cao su, giấy bạc- Hay xin ra ngoài đi vệ sinh trong thời gian học tập- Thường tụ tập ở nơi hẻo lánhThường hay xin tiền bố mẹ - Lực học giảm sút- Hay bị toát mồ hôi, ngáp vặt, ngủ gật, tính tình cáu gắt, da xanh tái, ớn lạnh nổi da gà, buồn nôn, mất ngủIV. Trách nhiệm của Học sinh trong phòng, chống ma tuý Để góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ phòng, chống ma tuý theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, với trách nhiệm là Học sinh, cần thực hiện tốt những nội dung sau:- Học tập, nghiên cứu nắm vững những quy định của pháp luật đối với công tác phòng, chống ma tuý và nghiêm chỉnh chấp hành.- Không sử dụng ma tuý dưới bất kỳ hình thức nào.- Không tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc làm những việc khác liên quan đến ma tuý.- Khuyên nhủ bạn học, người thân của mình không sử dụng ma tuý hoặc tham gia các hoạt đông vận chuyển, mua bán ma tuý.- Khi phát hiện những Học sinh, Sinh viên có biểu hiện sử dụng ma tuý hoặc nghi vấn buôn bán ma tuý phải báo cáo kịp thời cho Thầy, Cô giáo để có biện pháp ngăn chặn.- Nâng cao cảnh giác tránh bị đối tượng xấu rủ rê, lôi kéo vào các việc làm phạm pháp, kể cả việc sử dụng và buôn bán ma tuý.- Phát hiện và báo cáo kịp thời cho chính quyền địa phương những đối tượng mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý và những nghi vấn khác xảy ra ở địa bàn mình cư trú hoặc tạm trú.- Tích cực tham gia phong trào phòng, chống ma tuý do nhà trường, tổ chức đoàn, tổ chức hội phụ nữ phát động.- Hưởng ứng và tham gia thực hiện những công việc cụ thể, góp phần thực hiện nhiệm vụ phòng, chống ma tuý tại nơi cư trú, tạm trú do chính quyền địa phương phát động.- Cam kết không vi phạm pháp luật, không tham gia các tệ nạn xã hội, trong đó có tệ nạn ma tuý.