Bài giảng Chữa lỗi dùng từ

C©u1: Em h·y cho biÕt trong c¸c nhËn xÐt sau nhËn, xÐt nµo ®óng? § S S KiÓm tra bµi cò. KiÓm tra bµi cò. Tõ nhiÒu nghÜa cã nghÜa gèc, nghÜa xuÊt hiÖn tõ ®Çu, lµm c¬ së ®Ó h×nh thµnh c¸c nghÜa kh¸c; cã nghÜa chuyÓn, nghÜa ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së cña nghÜa gèc. § C©u 2:§Ó kh¼ng ®Þnh hoÆc phñ ®Þnh ý kiÕn sau, em h·y ®iÒn ®óng hoÆc sai vµo « vu«ng? a. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.Tre hi sinh để bảo vệ con người.Tre, anh hùng lao động!Tre, anh hùng chiến đấu! ( Thép Mới) b.Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc truyện dân gian. Ng÷ liÖu: a. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.Tre hi sinh để bảo vệ con người.Tre, anh hùng lao động!Tre, anh hùng chiến đấu! ( Thép Mới) Ng÷ liÖu: a. Tõ ng÷ lÆp l¹i: Tre, gi÷, anh hïng -> NhÊn m¹nh ý, kh¼ng ®Þnh vai trß cña tre, t¹o nhÞp ®iÖu hµi hoµ lµm cho c©u v¨n ®Ëm chÊt th¬. => PhÐp lÆp tu tõ ( §iÖp ng÷ ) \ b.Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc truyện dân gian. Ng÷ liÖu: b. Tõ ng÷ lÆp l¹i: TruyÖn d©n gian. -> Thõa tõ ng÷, lµm cho c©u v¨n lñng cñng, nÆng nÒ. => Lçi lÆp tõ. Nguyªn nh©n: ThiÕu suy nghÜ, c©n nh¾c, chän läc khi dïng tõ; vèn tõ nghÌo nµn. - DiÔn ®¹t yÕu. Ch÷a c©u b. C¸ch 1: Em rÊt thÝch ®äc truyÖn d©n gian v× truyÖn cã nhiÒu chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o. ( §¶o cÊu tróc c©u + Bá côm tõ thõa: TruyÖn d©n gian ) C¸ch 2: V× truyÖn d©n gian cã nhiÒu chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o nªn em rÊt thÝch ®äc. ( Thªm quan hÖ tõ v× vµo tr­íc c©u + Bá côm tõ thõa TruyÖn d©n gian ) a.Ngày mai, chúng em sẽ đi thăm quan Viện bảo tàng của tỉnh. b. Ông hoạ sĩ già nhấp nháy bộ ria mép quen thuộc. Ng÷ liÖu: - Thăm dùng trong trường hợp: thăm hỏi, thăm viếng, thăm dò,…..=> không nói thăm quan. - Nhấp nháy nghĩa là: mở ra nhắm lại liên tiếp hoặc có ánh sáng khi loé lên, lại tắt liên tiếp. => Không dùng từ nhấp nháy để chỉ bộ ria mép của ông hoạ sĩ. Nguyªn nh©n: Do lÉn lén c¸c tõ gÇn ©m, nhí kh«ng chÝnh x¸c h×nh thøc ng÷ ©m cña tõ. C©u a, b dïng tõ sai ©m. a.Ngày mai, chúng em sẽ đi Viện bảo tàng của tỉnh. b. Ông hoạ sĩ già bộ ria mép quen thuộc. Ng÷ liÖu: - Thay thăm quan = tham quan ( xem tận mắt để mở rộng hiểu biết hoặc học tập kinh nghiệm). - Thay nhấp nháy = mấp máy ( cử động khẽ và liên tiếp). tham quan mấp máy thăm quan nhấp nháy Ví dụ : Xử lí - Xử trí Xử lí : Xem xét giải quyết về mặt tổ chức một vụ phạm lỗi nào đó Anh ấy xử lí nghiêm minh vụ vi phạm kỷ luật. Xử trí: Giải quyết vấn đề cụ thể do tình hình đề ra => Bạn ấy chưa biết xử trí việc đó như thế nào. * Bài tập1- (SGK – Tr.68): Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau: a. Bạn Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp ai cũng đều rất lấy làm quý mến bạn Lan. b. Sau khi nghe cô giáo kể câu chuyện ấy, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện này vì những nhân vật ấy đều là những nhân vật có phẩm chất đạo đức tốt đẹp. c. Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành, lớn lên. * Bài tập1- (SGK – Tr.68): Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau: a. Bạn Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp ai cũng đều rất lấy làm quý mến bạn Lan. C©u söa: Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp đều rất quý mến. * Bài tập1- (SGK – Tr.68): Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau: b. Sau khi nghe cô giáo kể câu chuyện ấy, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện này vì những nhân vật ấy đều là những nhân vật có phẩm chất đạo đức tốt đẹp. Bá c¸c tõ c©u chuyÖn Êy ( VÞ trÝ 1 ) - Thay c©u chuyÖn nµy = c©u chuyÖn Êy. Thay nh÷ng nh©n vËt Êy = ®¹i tõ hä - Thay nh÷ng nh©n vËt = nh÷ng ng­êi. C©u söa: Sau khi nghe cô giáo kể, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện Êy vì hä đều là những ng­êi có phẩm chất đạo đức tốt đẹp. * Bài tập1- (SGK – Tr.68): Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau: c. Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành, lớn lên. Bá c¸c tõ lín lªn ( LÆp nghÜa víi tõ tr­ëng thµnh) C©u söa: Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành. \ Bài tập 2: Thay từ dùng sai trong câu sau bằng từ khác. Nguyên nhân chủ yếu của việc dùng sai là gì? a Tiếng Việt có khả năng diễn tả linh động mọi trạng thái tình cảm của con người. b. Có một số bạn còn bàng quang với lớp. c. Vùng này còn khá nhiều thủ tục như: ma chay, cưới xin đều cỗ bàn linh đình; ốm không đi bệnh viện mà ở nhà cúng bái… \ Bài tập 2: Thay từ dùng sai trong câu sau bằng từ khác. Nguyên nhân chủ yếu của việc dùng sai là gì? a Tiếng Việt có khả năng diễn tả linh động mọi trạng thái tình cảm của con người. b. Có một số bạn còn bàng quang với lớp. c. Vùng này còn khá nhiều thủ tục như:ma chay, cưới xin đều cỗ bàn linh đình; ốm không đi bệnh viện mà ở nhà cúng bái… \ Bài tập 2: Thay từ dùng sai trong câu sau bằng từ khác. Nguyên nhân chủ yếu của việc dùng sai là gì? a Tiếng Việt có khả năng diễn tả linh động mọi trạng thái tình cảm của con người. a.Thay từ linh động = sinh động + linh động: là không quá phụ thuộc vào nguyên tắc. + sinh động : có khả năng gợi hình ảnh, dáng vẻ khác nhau phù hợp với hiện thực đời sống. \ Bài tập 2: Thay từ dùng sai trong câu sau bằng từ khác. Nguyên nhân chủ yếu của việc dùng sai là gì? b. Có một số bạn còn bàng quang với lớp. Thay bàng quang = bàng quan + Bàng quang: là bọng chứa nước tiểu. + Bàng quan: Đứng ngoài cuộc mà nhìn, coi là không có quan hệ với mình. Bài tập 2: Thay từ dùng sai trong câu sau bằng từ khác. Nguyên nhân chủ yếu của việc dùng sai là gì? c. Vùng này còn khá nhiều thủ tục như:ma chay, cưới xin đều cỗ bàn linh đình; ốm không đi bệnh viện mà ở nhà cúng bái… Thay thủ tục = hủ tục + Thủ tục : những việc phải làm theo quy định. + Hủ tục: Phong tục đã lỗi thời. a.Thay từ linh động = sinh động b.Thay bàng quang = bàng quan c.Thay thủ tục = hủ tục Bài tập 2 Nguyên nhân: Do lẫn lộn từ gần âm, nhí kh«ng chÝnh x¸c h×nh thøc ng÷ ©m. Bài tập 3:Ph¸t hiÖn lçi sai vÒ dïng tõ vµ ch÷a c¸c lçi trong nh÷ng cau sau: 1. Trong số những truyền thuyết em thích thì em thích nhất truyền thuyết Thánh Gióng 2. Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh diễn ra rất ác nghiệt. Lặp từ 1. Trong số những truyền thuyết em đã học, em nhất truyện Thánh Gióng. Lẫn lộn từ gần âm 2. Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh diễn ra rất ác liệt. ( Hoặc quyết liệt ).