Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 - Tiết 89 đến 91 - Năm học Năm học 2021-2022 - Nguyễn Duy Đại

Ngày soạn: 13 – 02 - 2022 Tiết 89,90 ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ II MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng Tổng Chủ đề cao Tiếng gà trưa - Nhận diện được phương Cảm nhận về tình Phần I. thức biểu đạt chính đoạn yêu quê hương đất Đọc hiểu trích. (C1). nước của anh ciến - XĐ được biện pháp tu sỹ và liên hệ trách từ, XĐ tác dụng(C2). nhiệm của bản - Nêu được nội dung thân..( C4) chính của đoạn trích. (C3). Số câu 3 1 4 Số điểm 2,0 2,0 4,0 Tỷ lệ% 20% 20% 40% Văn nghị luận C6: Viết đoạn văn C7: Viết bài văn trình bày suy nghĩ phát biểu cảm của em về tình yêu nghĩ về bài thơ Phần II. quê hương đất nước; cảnh khuya; Tạo lập tình cảm bà cháu. Rằm tháng giêng văn bản Số câu 1 1 2 Số điểm 2,0 4,0 6,0 Tỷ lệ% 20% 40% 60% Tổng Số câu 3 1 1 1 6 chung Số điểm 2,0 2,0 2,0 4,0 10 Tỉ lệ % 20% 20% 20% 40% 100% PHẦN I. ĐỌC HIỂU: (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi. “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của dân ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.” (Trích: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta – Hồ Chí Minh) Câu 1 (0,5 điểm). Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên. Câu 2 (0,5 điểm). Chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong các câu sau: “ Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.” Câu 3 (1,0 điểm). Khái quát nội dung của đoạn trích trên bằng 1-2 câu văn. Câu 4 (1,0 điểm). Từ đoạn trích trên, em rút ra bài học gì cho bản thân. PHẦN II. TẠO LẬP VĂN BẢN: (7,0 điểm) Câu 5 (2,0 điểm). Từ nội dung của đoạn trích phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 120 chữ) trình bày suy nghĩ của em về lòng yêu nước. Câu 6 (5,0 điểm). Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ. “Có chí thì nên". Tiết 91 TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Nắm được mục đích, tính chất và các yếu tố của phép lập luận giải thích 2. Kĩ năng: Nhận diện và phân tích một đề, một văn bản nghị luận giải thích, so sánh với các đề nghị luận chứng minh 3. Thái độ: Có ý thức sử dụng văn bản nghị luận chứng minh trong cuộc sống 4. Năng lực, phẩm chất: + Năng lực: Tự học, giải quyết vấn đề, hợp tác, giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ. + Phẩm chất: sống có trách nhiệm, tự tin, tự chủ II. Chuẩn b Hoạt động của GV & HS Nội dung cần đạt HĐ 2: Phân tích II.Phân tích: +PP: Vấn đáp-gợi mở, phân tích, dạy 1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống chọi của học nhóm, trực quan người dân. +KT: đặt câu hỏi, chia nhóm , giao 2.Cảnh quan phủ, nha lại đi “hộ đê”: nhiệm vụ, thảo luận. GV chiếu tranh & 2 đoạn văn + “Ấy đi lại rộn ràng”. (t75) + “Ngoài kia như thần như thánh” (t76) - Địa điểm: trong đình cao, vững chãi, đê ?Trong khi dân chúng đang hộ đê vất vỡ cũng không sao vả ngoài trời mưa lũ thì quan cha mẹ đang ở đâu? - Khung cảnh: (đèn thắp sáng trưng, lính ? Chú ý cả 2 đoạn văn, Tìm chi tiết đặc tráng đi lại rộn ràng, quan ngồi trên, tả khung cảnh ở trong đình ? nha ngồi dưới, người nhà, lính lệ khoanh tay sắp hàng ) -> Khung cảnh nguy nga, tĩnh mịch, ? So với cái cảnh trăm họ đang vất vả, trang nghiêm, nhàn nhã. gội gió tắm mưa như đàn sâu lũ kiến ngoài kia thỡ ở đây là một nơi ntn? -> Cảnh trong đình >< cảnh ngoài đê. ? Hãy so sánh cảnh ngoài đê với cảnh trong đình? Chiếu đoạn:“Trên sập hầu bài” và * Hình ảnh quan phụ mẫu: bức tranh trong sgk -? Nổi bật trong khung cảnh đó là chân dung của nhân vật nào? ? Em hiểu tnào là quan phụ mẫu? (Chú thích 12) Thảo luận (5p) 1,Tìm những chi tiết miêu tả dáng vẻ, cử chỉ của quan? Nxét dáng vẻ, cử chỉ - Dáng vẻ, cử chỉ: Ngồi uy nghi, chễm ấy của quan? chện; có người hầu gãi chân, quạt, phục vụ điếu đóm; ngồi khểnh vuốt râu; xơi bát yến; rung đùi 2. Liệt kê những đồ dùng sinh hoạt của -> khoan thai, nhàn nhã quan trong khi đi hộ đê? Đánh giá về - Đồ dùng: có bát yến hấp đường phèn, những thứ đồ dùng ấy? khay khảm, trầu vàng, cau đậu, tráp đồi mồi, ống thuốc bạc, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà, ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông. 3. HS chú ý đoạn văn: “Thỉnh thoảng -> đồ dùng đủ thứ, xa hoa, quý phái nghe tổ tôm ở trong đình ấy” ?Trong khi dân chúng đội mưa đội gió đi hộ đê thì quan phụ mẫu ở trong đình làm - Việc làm: chơi bài tổ tôm gì? Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nx, bổ sung, gv hoàn chỉnh kiến thức. GV: chơi tổ tôm xưa kia vốn là một trò chơi ăn tiền khi nhàn rỗi. Nhưng trong hoàn cảnh nước sôi lửa bỏng đê sắp vỡ, tính mạng muôn dân như ngàn cân treo sợi tóc vậy mà quan lại nhàn nhã ngồi chơi tổ tôm trong đình. ? Những dòng văn tập trung miêu tả quan phụ mẫu của PDT đã cho em cảm Viên quan thích hưởng lạc, thích nhận ntn về tên quan này? sống xa hoa. ? Tìm chi tiết miêu tả cử chỉ của quan * Cảnh quan đánh tổ tôm: khi đánh tổ tôm? Lời nói của quan? - Cử chỉ : ngồi ung dung, xơi bát yến, ngồi khểnh vuốt râu, rung đùi, mắt mải trông đĩa nọc. ?Qua cử chỉ và lời nói này, em nhận ra -Lời nói : Điếu mày ! đặc điểm gì của viên quan phụ mẫu? -> Quan là kẻ hống hách, không mảy GV giảng. may lo lắng, quan tâm đến việc hộ đê ? Nhà văn miêu tả cảnh đánh tổ tôm -Cảnh đánh tổ tôm : của các quan ntn? + Lúc mau, lúc khoan, ung dung, êm ái, ? Khi có ng báo “Dễ có khi đê vỡ” khi cười, khi nói vui vẻ, dịu dàng. quan phản ứng ra sao? + Khi có người báo tin ngoài đê : Mặc kệ ! Điềm nhiên, lăm le đợi bốc bài. ? Khi dân phu báo tin đê vỡ, quan có thái độ gì? + Khi dân phu báo tin đê vỡ :Quát: thời ông cách cổ, thời ông bỏ tù chúng mày Đuổi cổ nó ra ?Khi miêu tả viên quan trong cảnh đánh + Xòe bài, cười nói : ù !...Điếu mày ! NT tổ tôm, tgiả đã sd pháp NT gì? : phép tăng cấp (mức độ ham mê bài của quan) Tương phản : thái độ bình tĩnh của quan ?Nxét ngôn ngữ sd trong đoạn? >< thái độ hoảng loạn của dân ? Tác dụng của những nghệ thuật này? Ngôn ngữ đối thoại đặc sắc -> Làm hiện lên rõ nét chân dung quan phụ mẫu vô trách nhiệm, vô lương tâm, ? Đây là giá trị hiện thực hay GT nhân bàng quan trước nỗi khổ của dân chúng. đạo của tác phẩm? GT hiện thực sâu sắc. GV giảng, bình. - Xen kẽ những lời kể, tả này, nhà văn đó đưa vào những lời bình luận của mình ntn? HS đọc chi tiết. Ôi ! Trăm hai mươi lá bài đen đỏ Than ôi ! Mặc ! Dân thời dân chẳng dân thời chớ ?Nhận xét cách biểu cảm của nhà văn trong đoạn này? - Thái độ của nhà văn : ?Từ đó, em cảm nhận được tình cảm gì + Biểu cảm trực tiếp xem lẫn bình luận của nhà văn( đối với người dân và đối với bằng câu đặc biệt bộc lộ cxúc. viên quan)? -> Nhà văn thương xót cho dân chúng và ? Đó là giá trị hiện thực hay giá trị nhân phẫn nộ trước viên quan lòng lang dạ đạo của truyện? sói. GV giảng bình, liên hệ các tp hiện thực GT nhân đạo sâu sắc. phê phán sau này: Chí phèo (Ncao), Tắt đèn (NTT)... ? Đê vỡ trong khi quan ntn? ? NT được sd? Tác 3. Cảnh đê vỡ : dụng? Đê vỡ > < Quan ù ván bài to nhất NT : tương phản đối lập Thảo luận cặp đôi(2p) Làm nổi bật sự thảm cảnh của nd >< sung ?Những câu văn nào miêu tả cảnh đê sướng của quan. vỡ? - Khắp mọi nơi nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu - Nhà cửa trôi băng, kẻ sống kẻ chết Ngữ văn 7 3. Hoạt động luyện tập - Gv cho hs sắm vai, diễn lại cảnh người vào bẩm quan đê vỡ GV giáo dục tình cảm cho HS 4. Hoạt động vận dụng : ? Em nghĩ gì về trách nhiệm của những người lãnh đạo nói chung? ? Lãnh đạo địa phương em đã làm tròn trách nhiệm với nhân dân chưa ? 5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng : - Đọc lại truyện nhiều lần, tóm tắt truyện. - Nắm vững những giá trị nội dung và nghệ thuật trong phần đầu truyện. - Tiếp tục tìm hiểu cảnh thứ 2 trong truyện: Cảnh các quan đánh bài tổ tôm ở trong đình và cảnh đê vỡ( tìm chitiết, nghệ thuật, nhận xét, đánh giá về hình ảnh quan phụ mẫu, ..) - Làm phần LT sgk. - Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về hình ảnh viên quan phụ mẫu trong truyện. Giáo viên: Nguyễn Duy Đại