Kế hoạch bài dạy Lịch sử 9 - Tuần 7, Bài 5: Các nước Đông Nam Á - Năm học 2021-2022

Ngày soạn: 24/10/2021 Tiết 7 . Bài 5: CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á I. Yêu cầu cần đạt 1. Kiến thức: Sau khi học xong bài, học sinh - Biết được tình hình chung của các nước Đông Nam Á trước và sau năm 1945. - Hiểu được hoàn cảnh ra đời của tổ chức ASEAN và biết được mục tiêu hoạt động của tổ chức này. - Trình bày được quá trình phát triển của tổ chức ASEAN từ khi thành lập đến nay. - Nhận xét về quá trình phát triển của tổ chức ASEAN. - Xác định ví trí các nước Đông Nam Á trên lược đồ. 2. Kỹ năng - Rèn luyện kĩ năng tư duy lô gic, xâu chuỗi sự kiện, các vấn đề lịch sử. - Kĩ năng thu thập và xử lý thông tin, thuyết trình, phân tích đánh giá, liên hệ thực tế. 3. Thái độ - Giáo dục niềm tự hào về các thành tựu đạt được của nhân dân Đông Nam Á, củng cố khối đoàn kết trong khu vực. 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề. - Năng lực chuyên biệt + Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử. + Biết xác định vị trí của nước ASEAN trên lược đồ. Nhận xét về quá trình phát triển của tổ chức ASEAN. II. Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, nhóm, phân tích, tổng hợp IV. Chuẩn bị 1. Chuẩn bị của giáo viên - Bản đồ chính trị thế giới từ sau CTTG2 đến năm 1989 - Tranh ảnh , clips về các nước Đông Nam Á. - Bản đồ châu Á. 2. Chuẩn bị của học sinh - Đọc trước sách giáo khoa và hoàn thành các nhiệm vụ được giao. - Sưu tầm tư liệu, tranh ảnh các nước Đông Nam Á. V. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ (linh động) 3. Bài mới 3.1. Hoạt động khởi động - Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản bước đầu của bài học cần đạt được đó là nhận xét được tình hình của Đông nam Á qua clip, đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. - Phương pháp: Trực quan, phát vấn. - Thời gian: 3 phút. - Tổ chức hoạt động: GV cho HS quan sát các hình ảnh đặc sắc cảu các nước Đông Nam Á. Yêu cầu HS phát biểu suy nghĩa của mình sau khi xem các bức tranh này nói về khu vực nào. - Dự kiến sản phẩm: HS trả lời. Đông Nam Á Trên cơ sở đó GV dẫn dắt vào bài mới: Chiến tranh thế giới thứ 2 đã tạo cơ hội để nhiều nước trong khu vực ĐNA giành độc lập và phát triển kinh tế, bộ mặt các nước trong khu vực có nhiều thay đổi. Nhiều nước đã trở thành con rồng châu Á. Để hiểu rõ hơn về tình hình phát triển của Đông Nam Á sau 1945 đến nay chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học hôm nay. 3.2. Hoạt động hình thành kiến thức 1. Hoạt động 1: 1. Tình hình Đông Nam Á trước và sau năm 1945 - Mục tiêu: Biết được tình hình chung của các nước Đông Nam Á trước và sau năm 1945. - Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, nhóm. - Thời gian: 10 phút - Tổ chức hoạt động Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản phẩm Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Trước năm 1945, các - GV yêu cầu HS đọc SGK mục 1. nước Đông Nam Á 1. Xác định trên lược đồ ví trí của các nước Đông Nam đều là thuộc địa của Á. thực dân phương Tây 2. Thảo luận cặp đôi: Hãy trình bày tình hình chung của (trừ Thái Lan). các nước Đông Nam Á trước và sau năm 1945. - Sau năm 1945, tình Trước CTTG2 Sau CTTG2 hình Đông Nam Á Từ năm 1945 diễn ra phức tạp và -> giữa căng thẳng: những năm + Nhiều nước Đông 50 Nam Á đã nổi dậy Giữa những giành chính quyền năm 50 -> như ở In-đô-nê-xi-a, nay Việt Nam và Lào từ tháng 8 đến tháng Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập 10 1945. Sau đó, đến HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích giữa những năm 50 học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm thế kỉ XX, hầu hết các vụ học tập, GV theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những bằng nước trong khu vực đã hệ thống câu hỏi gợi mở giành được độc lập. Giáo viên: Giới thiệu về bản đồ Đông Nam Á + Từ năm 1950, tình ? Đông Nam Á bao gồm bao nhiêu nước? Là những nước hình Đông Nam Á trở nào? (11 nước). nên căng thẳng, chủ ? Tình hình Đông Nam Á trước 1945? yếu do sự can thiệp ? Sau 1945 tình hình Đông Nam Á ra sao? của đế quốc Mĩ. Mĩ ? Sau khi một số nước giành độc lập, tình hình khu vực thành lập khối quân sự này ra sao? SEATO (1954) nhằm ? Trước phong trào đấu tranh của nhân dân, Mĩ, Anh đã đẩy lùi ảnh hưởng của phải độc lập? chủ nghĩa xã hội và ? Từ giữa những năm 1950 của thế kỷ XX đường lối đối phong trào giải phóng ngoại của Đông Nam Á có gì thay đổi? dân tộc đối với Đông Giáo viên: SEATO gồm 8 nước, ở ĐNÁ có 2 nước Nam Á. Mĩ đã tiến Philíppin và Thái Lan tham gia. hành cuộc chiến tranh - In-đô-nê-xi-a và Miến Điện thi hành chính sách trung xâm lược Việt Nam lập. kéo dài tới 20 năm ? Mĩ thành lập khối SEATO nhằm mục đích gì? (nhằm (1954 1975). đẩy lùi ảnh hưởng của CNXH và phong trào GPDT đối với ĐNA) Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận -HS trình bày tình hình -nêu được năm dành độc lập -lý giải được có sự phân hóa trong đường lối ngoại giao Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. Trước CTTG2 Sau CTTG2 Hầu hết là thuộc Từ năm Nhiều nước nổi dậy địa, nửa thuộc địa 1945 -> giành chính quyền, lật của các nước thực giữa đổ ách thống trị của dân phương Tây những CNTD, giành độc lập (trừ Thái Lan) năm 50 dân tộc: In-đô-nê-xi-a, Việt Nam, Lào, Giữa -Do chính sách can những thiệp của Mĩ, tình hình năm 50 trở nên căng thẳng. -> nay - Có sự phân hóa trong đường lối đối ngoại. - Hiện nay: lần lượt gia nhập ASEAN (trừ Đông-ti- 2. Hoạt động 2. 2. Sự ra đời của tổ chức ASEAN - Mục tiêu: Hiểu được hoàn cảnh ra đời của tổ chức ASEAN và biết được mục tiêu hoạt động của tổ chức này. Xác định ví trí các nước Đông Nam Á trên lược đồ. - Phương pháp: Trực quan, phát vấn, nhóm. - Thời gian: 10 phút. - Tổ chức hoạt động Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến SP Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập + Hoàn cảnh ra - HS đọc mục 2 SGK. đời: - Chia lớp thành 4 nhóm và thảo luận các câu hỏi: - Sau khi giành TỔ CHỨC THẢO LUẬN NHÓM: được độc lập, Nhóm 1: Hoàn cảnh và sự ra đời của ASEAN. nhiều nước Đông Nhóm 2: Mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của ASENAN. Nam Á ngày càng Nhóm 3: Sự phát triển kinh tế của ASEAN từ cuối những nhận thức rõ sự năm 70 của thế kỉ XX. cần thiết phải Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập cùng nhau hợp HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học tác để phát triển sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học đất nước và hạn tập, GV theo dõi, hỗ trợ HS. chế ảnh hưởng ? Tổ chức ASEAN ra đời trong hoàn cảnh nào? (Do yêu cầu của các cường phát triển kinh tế-xã hội) quốc bên ngoài ? Mục tiêu hoạt động của ASEAN là gì? đối với khu vực. ? Nguyên tắc cơ bản trong quan hệ ASEAN là gì? - Ngày 8 8 1967, ? Quan hệ giữa Việt Nam và ASEAN như thế nào? Hiệp hội các quốc GV: Trụ sở của ASEAN (ban thư kí) đặt tại Gia-các-ta (In- gia Đông Nam Á đô-nê-xi-a) (ASEAN) đã Trong thời kì đầu mới thành lập ASEAN có 2 văn kiện quan được thành lập tại trọng là: Băng Cốc (Thái 1. "Tuyên bố Băng Cốc" (8 1967) xác định mục tiêu của Lan) với sự tham ASEAN là tiến hành sự hợp tác kinh tế và văn hoá giữa các gia của 5 nước là nước thành viên trên tinh thần duy trì hoà bình và ổn định khu In-đô-nê-xi-a, vực. Ma-lai-xi-a, Phi- 2. "Hiệp ước thân thiện và hợp tác ở Đông Nam Á" Hiệp ước líp-pin, Thái Lan Ba-li (2 1976) đã xác định những nguyên tắc cơ bản trong và Xin-ga-po. quan hệ giữa các nước thành viên. + Mục tiêu: Tiến - Từ đầu những năm 80 thế kỉ XX, do "vấn đề Cam-pu-chia" hành sự hợp tác quan hệ giữa các nước ASEAN và ba nước Đông Dương lại kinh tế và văn trở nên căng thẳng, đối đầu nhau. Cũng trong thời gian này, hoá giữa các nước nền kinh tế các nước ASEAN đã có những chuyển biến mạnh thành viên trên mẽ và đạt được sự tăng trưởng cao như Xin-ga-po, Ma-lai-xi- tinh thần duy trì a, Thái Lan,... hoà bình và ổn Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận định khu vực. - Các nhóm trình bày - Khi các nhóm trình bày giáo viên chiếu các hình ảnh minh họa. Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của các nhóm. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. 3. Hoạt động 3. 3. Từ "ASEAN 6" phát triển thành "ASEAN 10" - Mục tiêu: Trình bày được quá trình phát triển của tổ chức ASEAN từ khi thành lập đến nay. Nhận xét về quá trình phát triển của tổ chức ASEAN. - Phương pháp: Trực quan, phát vấn. - Thời gian: 10 phút. - Tổ chức hoạt động Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến SP Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Sau Chiến tranh lạnh, Hoạt động cá nhân:- HS đọc mục 2 SGK và trả lời các Đông Nam Á đã được câu hỏi: cải thiện rõ rệt. Lần 1.Hoàn thành bảng niên biểu về quá trình phát triển của lượt các nước đã gia tổ chức ASEAN từ “ASEAN 6” đến “ASEAN 10” nhập ASEAN: Việt Thời gian Sự kiện Nam vào năm 1995, 8-8-1967 Lào và Mi-an-ma – 8-1-1984 năm 1997, Cam-pu- 1992 chia – năm 1999. 1994 - Với 10 nước thành 28 -7 - viên, ASEAN trở 1995 thành một tổ chức khu 23-7 -1997 vực ngày càng có uy 30-4 -1999 tín với những hợp tác Hoạt động nhóm. Hiểu biết của em về sự kiện Việt kinh tế (AFTA, 1992) Nam gia nhập ASEAN và mối quan hệ giữa Việt Nam - và hợp tác an ninh ASEAN (Diễn đàn khu vực ? Quan sát hình 11. Hội nghị cấp cao ASEAN VI họp tại ARF, 1994). Nhiều Hà Nội SGK và nêu nhận xét về quá trình phát triển của nước ngoài khu vực đã tổ chức này. tham gia hai tổ chức Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập trên như: Trung Quốc, HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích Nhật Bản, Hàn Quốc, học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm Mĩ, Ấn Độ,... vụ học tập, GV theo dõi, hỗ trợ HS bằng các câu hỏi gợi mở: ? Tổ chức ASEAN đã phát triển như thế nào? ? Hoạt động chủ yếu của ASEAN là gì? ? Những hoạt động của ASEAN trong thập kỷ 90 có những nét gì mới? Giáo viên: Hướng dẫn học sinh xem Hình 11 Thể hiện sự hợp tác hữu nghị, giúp đỡ nhau cùng phát triển. Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - Gọi HS trình bày Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của các nhóm. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. Thời gian Sự kiện 8-8-1967 ASEAN được thành lập (5 nước). 8-1-1984 Bru –nây tham gia và trở thành thành viên thứ 6 của ASEAN 1992 Thành lập Khu mậu dịch tự do(AFTA) 1994 Thành lập diễn dần khu vực ARP 28 -7 - Việt Nam chính thức gia nhập và là thành 1995 viên thứ 7 của ASEAN 23-7 -1997 Lào và Mi –an –ma gia nhập ASEAN, là thành viên thứ 8 và 9 30-4 -1999 Cam- pu- chia được kết nạp và là thành viên thứ 10 của ASEAN. 3.3. Hoạt động luyện tập - Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức là tình hình chung của các nước Đông Nam Á trước và sau năm 1945; hoàn cảnh ra đời của tổ chức ASEAN và biết được mục tiêu hoạt động của tổ chức này; quá trình phát triển của tổ chức ASEAN từ khi thành lập đến nay. - Thời gian: 5 phút - Phương thức tiến hành: Tổ chức trò chơi trả lời câu hỏi ô chữ chia khóa của bài học Câu 1. Quốc gia nào giành độc lập cùng tháng với Việt Nam Câu 2. Tên quốc gia Đông Nam Á không có biển Câu 3 Tên quốc gia có thủ đô Răng Gun Câu 4 Tên quốc gia duy nhất ở ĐNA không trở thành thuộc địa của các nước đế quốc Câu 5. Tên khối quân sự Mĩ thành lập ở ĐNA (9/1954 3.4. Hoạt động tìm tòi mở rộng, vận dụng - Mục tiêu: mở rộng kiến thức hiểu biết về ASEAN. - Phương thức tiến hành: Các câu hỏi sau khi hình thành kiến thức mới. 1/ Tại sao nói từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX, một chương mới đã mở ra trong lịch sử khu vực ĐNÁ. 2/ Quan hệ Việt Nam và các nước ASEAN hiện nay? 4. Hiểu biết của em về sự kiệnViệt Nam gia nhập ASEAN và mối quan hệ giữa Việt Nam - ASEAN - Thời gian: 5 phút. - Dự kiến sản phẩm 1/ Từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX, một chương mới đã mở ra trong lịch sử các nước Đông Nam Á là vì: Từ đầu những năm 90, tình hình chính trị của khu vực có nhiều cải thiện rõ rệt, xu hướng mới là mở rộng các nước thành viên của tổ chức ASEAN. Đến tháng 4- 1999, 10 nước ĐNA đều là thành viên của tổ chức ASEAN. Như vậy, lần đầu tiên trong lịch sử khu vực, 10 nước Đông Nam Á đều cùng đứng trong một tổ chức thống nhất. Trên cơ sở đó, ASEAN đã chuyển trọng tâm hoạt động sang hợp tác kinh tế, quyết định biến Đông Nam Á thành một khu vực mậu dịch tự do (AFTA), lập diễn đàn khu vực(ARF) nhằm tạo một môi trường hoà bình, ổn định cho công cuộc hợp tác phát triển của ĐNA. Như vậy, một chương mới đã mở ra trong lịch sử các nước Đông Nam Á. 2/ Quan hệ Việt Nam – ASEAN Quan hệ Việt Nam – ASEAN diễn ra phức tạp, có lúc hòa dịu, có lúc căng thẳng tùy theo sự biến động của quốc tế và khu vực, nhất là tình hình phức tạp ở Cam-pu-chia. Từ cuối những năm 1980 của thế kỉ XX, ASEAN đã chuyển từ chính sách “đối đầu” sang ‘’đối thoại”, hợp tác với ba nước Đông Dương. Từ khi vấn đề Cam- pu-chia được giải quyết, Việt Nam thực hiện chính sách đối ngoại “Muốn là bạn với tất cả các nước”, quan hệ Việt Nam – ASEAN được cải thiện. Tháng 7/1992, Việt Nam tham gia Hiệp ước Ba-li, đánh dấu một bước mới trong quan hệ Việt Nam – ASEAN và quan hệ khu vực. Ngày 28/7/1995, Việt Nam gia nhập ASEAN, mối quan hệ Việt Nam và các nước trong khu vực là mối quan hệ trên tất cả các mặt, các lĩnh vực: kinh tế, văn hóa, khoa học, kĩ thuật và nó ngày càng được đẩy mạnh. * GV giao nhiệm vụ cho HS Trả lời câu hỏi: Thời cơ và thách thức của Việt Nam khi gia nhập ASEAN? - Vẽ sơ đồ tư duy hệ thống kiến thức bài học trên giấy A4 có tô màu. - Tìm hiểu bài: Các nước Châu Phi. Nắm khái quát tình hình các nước Châu Phi sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Sưu tầm những tranh ảnh, tư liệu về Châu Phi.