Kế haoch bài dạy Lịch sử 7 - Tuần 7 - Năm học 2021-2022

Ngày soạn : 16/10/2021 Tiết 8. NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH - TIỀN LÊ I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ QUÂN SỰ A. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Giúp HS hiểu - Bộ máy nhà nước thời Đinh - Tiền Lê.Chính sách của Đinh Bộ Lĩnh - Cuộc kháng chiễn chống Tống thắng lợi của Lê Hoàn. - Sự phát triển kinh tế dưới thời Đinh - Tiền Lê. - Sự thay đổi về đời sống văn hoá và xã hội thời Đinh - Tiền Lê. 2. Kĩ năng: -Rèn luyện cho HS kĩ năng vẽ sơ đồ, đọc bản đồ lịch sử.Kĩ năng trình bày 3. Thái độ:Giáo dục cho HS ý thức tự hào, tự tôn dân tộc. Ghi nhớ các anh hùng có công xây dựng và bảo vệ đất nước. B. Phương pháp: Nêu vấn đề, phân tích, tường thuật. C. Chuẩn bị: GV : Máy chiếu HS: Học bài cũ. Nghiên cứu bài mới như đã dăn dò ở tiết trước. D. Tiến trình lên lớp: I. Ôn định lớp: II. Kiểm tra bài cũ: ?Tình hình chính trị cuối thời Ngô như thế nào ? III. Bài mới: * Đặt vấn đề: Sau khi dẹp yên 12 sứ quân, đất nước thống nhất, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi vua, tiếp tục xây dựng một quốc gia vững mạnh.... Hoạt động của GV và HS Chuẩn KTKN cần đạt I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ QUÂN SỰ 1. Nhà Đinh xây dựng đất nước Hoạt động 1: Mục tiêu: Nắm được - Năm 968, lên ngôi vua. những việc làm của Đinh Bộ Lĩnh nhằm - Đặt tên nước Đại Cồ Việt, đống đô ở Cổ tiến thêm 1 bước trong việc xây dựng nền Loa. độc lập tự chủ - Phong vương cho con. ? Sau khi dẹp loạn Đinh Bộ Lĩnh đã làm - Cắt cử quan lại. gì - Dựng cung điện, đúc tiền, xử phạt -HS trả lời. GV minh họa nghiêm khắc kẻ có tội. ?. Những việc làm đó có ý nghĩa gì -HS trả lời. Gv phân tích Hoạt động 2: Mục tiêu: Nắm được hoàn 2. Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê: cảnh thành lập nhà Lê và tổ chức chính * Sự thành lập nhà Lê: quyền, quân đội nhà tiền Lê - Nội bộ nhà Đinh lục đục, bên ngoài nhà ? Vì sao Lê Hoàn được suy tôn làm vua Tống lăm le xâm lược Lê Hoàn được -HS thảo luận suy tôn lên làm vua -GV bổ sung * Bộ máy chính quyền ạt động nhóm: ? Vẽ và trình bày sơ đồ tổ + TW: Vua chức bộ máy chính quyền thời Tiền Lê Thái sư - Đại sư -HS vẽ và trình bày Quan văn - Quan võ - Tăng quan -GV tổ chức cho HS nhận xét + Địa phương: -GV nhận xét, trình chiếu hình ảnh 10 lộ phủ châu * Quân đội: Cấm quân và quân địa phương Hoạt động 3: Mục tiêu: HS Trình bày 3. Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê được diễn biến, kết quả ,ý nghĩa của cuộc Hoàn: kháng chiến * Diễn biến: -HS đọc SGK - Đầu năm 981, quân Tống theo 2 đường ? Tóm tắt những nét chính về diễn biến thủy, bộ tiến đánh nước ta -HS tóm tắt - Lê Hoàn trực tiếp chỉ huy và lãnh đạo GV trình chiếu lược đồ kháng chiến -GV tường thuật - Nhiều trận chiến đã diễn ra ác liệt trên -HS chỉ bản đồ sông Bạch Đằng và trên bộ.Quân Tống đại ? Ý nghĩa của cuộc kháng chiến bại -HS trả lời * Ý nghĩa: -GV phân tích. -Biểu thị ý chí quyết tâm chống ngoại xâm của quân dân ta - Chứng tỏ bước phát triển mới của đất nước và khả năng bảo vệ độc lập của Đại Cồ Việt II. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ Hoạt động 1: Mục tiêu: Những thành tựu 1. Bước đầu xây dựng nền kinh tế tự về kinh tế thời Đinh –Tiền Lê. Chính sách chủ của vua Lê * Nông nghiệp: HS thảo luận: - Chia ruộng cho nông dân N1 ? Em hãy trình bày những biện pháp - Tổ chức lễ cày tịch điền. chính để phát triển kinh tế nông nghiẹp - Khai hoang, chú trọng thuỷ lợi. nông dưới triều Đinh - Tiền Lê? nghiệp nhanh chóng ổn định và phát triển -HS: Thảo luận -GV phân tích * Thương nghiệp: N2? Sự phát triển của thủ công nghiệp - Nhà nước tổ chức đúc tiền. được biểu hiện ở những mặt nào? - Đại diện HS trả lời - GV miêu tả vài nét về kinh đô Hoa Lư N3 ? Thương nghiệp thời này có gì đáng chú ý? - Đại diện HS trả lời - GV bổ sung ?Nhà Đinh - Tiền Lê thiết lập quan hệ bang giao với nhà Tống có ý nghĩa gì? -HS: Muốn củng cố nền độc lập tạo điều kiện thương nghiệp phát triển. Hoạt động 2: Mục tiêu: Nắm được sự 2. Đời sống xã hội và văn hoá phân hóa trong xã hội ( Chưa thực sự sâu sắc).Tình hình văn hóa giáo dục thời Đinh tiền Lê GV hướng dẫn Hs tự học mục II.2 -Thảo luận nhóm, đại diện từng nhóm trả lời, GV kết luận, trình chiếu minh họa +Nhóm 1,2: tìm hiểu công lao của Ngô quyền +Nhóm 3,4: tìm hiểu công lao Đinh Bộ Lĩnh. +Nhóm 5,6: tìm hiểu công lao Lê Hoàn. - Để tỏ lòng biết ơn đối với các vị anh hùng, nhân dân ta và bản thân em đã có những việc làm gì? (lớp 7C giao về nhà) -HS: Nhân dân xây dựng đền thờ ở nhiều nơi, đặt tên đường phố Bản thân em: tuyên truyền cho mọi người biết về công lao của họ, góp phần bảo vệ các di sản thuộc về họ. Học tập, rèn luyện đạo đức tiếp tục phát huy truyền thống dân tộc.... IV. Củng cố: Gọi HS lên trả lời các câu hỏi sau: ?.Trình bày sơ đồ bộ máy chính quyền thời tiền Lê? ? Sau khi dẹp loạn.. Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì? ?Diễn biến ? ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn? V.Hướng dẫn về nhà: 1.Bài cũ: Như phần củng cố 2.Bài mới: Nghiên cứu: Tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội. Công lao của các vị anh hùng dân tộc Chương II: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ (THẾ KỶ XI – XII) Tiết 9: Bài 10 . NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: Giúp HS hiểu: Quá trình thành lập nhà Lý. Những chính sách cảu nhà Lý trong quá trình xây dựng đất nước. 2. Kĩ năng: Rèn luyện cho HS kĩ năng phân tích, đánh giá. 3.Thái độ: Giáo dục cho HS lòng tự hào về 1000 năm Thăng Long Hà Nội 4. Lồng ghép ANQP: Chính sách ANQP thời Lý: Ngụ binh ư nông. Chính sách đối nội trong việc giữ vững ANQP: gả công chúa và ban chức tước... B. Phương pháp: Nêu vấn đề, phân tích, minh họa . C. Chuẩn bị: GV: Bản đồ lãnh thổ Đại Việt thời Lý. Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước. HS: Như dặn dò ở cuối tiết 12 D. Tiến trình lên lớp: I. Ôn định lớp: II. Kiểm tra bài cũ: III. Bài mới: Đặt vấn đề: Vào đầu thế kỉ XI, nội bộ nhà Tiền Lê lục đục, vua Lê không cai quản được đất nước, nhà Lý thành lập ..... Hoạt động của GV và HS Chuẩn KTKN cần đạt Hoạt động 1: Mục tiêu: Nắm được hoàn 1. Sự thành lập nhà Lý cảnh thành lập nhà lý , các chính sách của - Năm 1009, Lê Long Đĩnh mất, Lý nhà Lý Công Uẩn lên ngôi ? Nhà Lý thành lập trong hoàn cảnh nào + Năm 1010, dời đô về Đại La, lấy tên ? Vì sao Lý Công Uẩn được suy tôn làm là Thăng Long vua + Năm 1054, đổi tên nước là Đại Việt ? Sau khi lên ngôi Lý Công Uẩn đã làm những việc gì để củng cố lại chính quyền? ? Tại sao Lý Công Uẩn quyết định dời đô về Đại La và đổi tên thành Thăng Long? 2. Luật pháp và quân đội: a. Luật pháp: - Năm 1042, ban hành bộ Hình Thư. -Nội dung: Bảo vệ vua, triều đình, trật tự xã hội và sản xuất nông nghiệp. Hoạt động 2: Mục tiêu: Nắm được những b. Quân đội: nét chính về pháp luật, quân đội và chính - Gồm cấm quân và quân địa phương, sách đối nội, đối ngoại của nhà Lý Gồm quân thủy,bộ ? Nhà Lý đã làm gì để bảo vệ chính quyền? -Vũ khí, giáo ,mác, cung, máy bắn đá.. -HS: Ban hành bộ luật mới - Hình Thư - Thực hiện chính sách "ngụ binh ư ? Bộ Hình thư bảo vệ ai ? nông" HS: Bảo vệ vua, triều đình, trật tự xã hội c. Đối nội, đối ngoại: và sản xuất nông nghiệp. -Củng cố khối đoàn kết dân tộc ?Tác dụng của bộ luật đối với đất nước ta lúc bấy giờ? -HS: Đất nước ổn định, đảm bảo kỉ cương, phép nước, trật tự xã hội. ? Quân đội nhà Lý gồm mấy bộ phận - Quan hệ bình đẳng với các nước láng -HS: Cấm quân và quân địa phương giềng, kiên quyết chống xâm lược ? Em có nhận xét gì về tổ chức quân đội nhà Lý? -HS: Chặt chẽ, quy củ. Lồng ghép ANQP: Chính sách ANQP thời Lý: Ngụ binh ư nông... GV cho HS xem hình ảnh. GV: Nhà Lý đã có chủ trương gì để bảo vệ khối đại đoàn kết dân tộc? Lồng ghép ANQP: Chính sách đối nội trong việc giữ vững ANQP: gả công chúa và ban chức tước cho các tù trưởng miền núi.... GV cho HS xem hình ảnh ? Trình bày chính sách đối ngoại của nhà Lý đối với các nước láng giềng? -HS trả lời -Gv minh họa IV. Củng cố: Gọi HS trả lời các câu hỏi sau: - Nhà Lý đã làm gì để củng cố quốc gia thống nhất? - Công lao của Lý Công Uẩn? - GV nhận xét -kết luận V .Hướng dẫn về nhà : 1.Bài cũ: -Hoàn cảnh thành lập nhà lí -Nhà lý đã làm gì để củng cố chính quyền quốc gia thống nhất 2.Bài mới: - Âm mưu xâm lược của nhà Tống - Nhà Lý đối phó như thế nào? Bài 11. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG 1075 - 1077 Tiết 10. I. GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT 1075 - 1076 A. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: Giúp HS hiểu + Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống. + Cuộc tập kích sang đất Tống của Lý Thường Kiệt là hành động chính đáng. 2.Kĩ năng: Rèn luyện cho HS kĩ năng sử dụng lược đồ, nhận xét đánh giá sự kiện. 3.Thái độ: Giáo dục cho HS lòng tự hào dân tộc, biết ơn các vị anh hùng. 4.Tích hợp ANQP: Nhấn mạnh nghệ thuật quân sự của Lý thường Kiệt. B. Phương pháp: Nêu vấn đề, phân tích, tường thuật .. C. Chuẩn bị: - GV: Soạn bài, máy chiếu - HS: Như dặn dò ở cuối tiết 14 D. Tiến trình lên lớp: 1. Ôn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: ? Nhà Lý đã làm gì để củng cố đất nước 3. Bài mới: * Đặt vấn đề: Năm 981, mối quan hệ Đại việt - Tống được củng cố. Từ giữa TK XI, quan hệ ngoại giao giữa hai nước bị cắt đứt bởi nhà Tống có hành động khiêu khích, xâm lược Đại Việt... Hoạt động của GV và HS Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Mục tiêu: Nắm được âm 1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước mưu xâm lược đại Việt của nhà Tống ta: ? Nhà Tống xâm lược Đại Việt nhằm mục - Nhà Tống xâm lược nước ta để giải đích gì? quyết tình trạng khó khăn trong nước. ?Để chiếm Đại Việt nhà Tống đã làm gì? -Xúi dục vua Chăm đánh lên từ phía ?Chúng xúi dục Chăm Pa đánh lên từ phía Nam. Phía Bắc nhà Tống ngăn cản việc Nam nhằm mục đinh gì? buôn bán giữa hai nước.. -HS: Làm suy yếu lực lượng nhà Lý. GV trình chiếu hình ảnh lược đồ Hoạt động 2: Mục tiêu:Nắm được sự chủ 2. Nhà Lý chủ động tiến công để động kháng chiến của nhà Lý thông qua phòng vệ: những việc làm cụ thể.. - Nhà Lý chủ động đối phó. ? Trước âm mưu xâm lược đó nhà Lý Đã - Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy. đối phó bằng cách nào? + Phía Nam: Lý Thánh Tông cùng Lý -HS thảo luận và trình bày Tường Kiệt chỉ huy 5 đạo quân đánh ANQP: Nhấn mạnh nghệ thuật quân sự của Chăm Pa - Vua Chăm bị bắt. Lý thường Kiệt - >Gv trình chiếu minh hoạ +Phía Bắc: Tấn công nhà Tống trước để ? Ta Chủ động tấn công giặc có ý nghĩa gì? tự vệ -HS trả lời - 10 - 1075 ta đem 10 vạn quân, tiến vào -GV phân tích và tường thuật trên lược đồ đất Tống. trình chiếu - Kết quả:Sau 42 ngày ta làm chủ thành -HS tường thuật Ung Châu. ? Cuộc tấn công này thắng lợi có ý nghĩa gì - ý nghĩa: -HS trả lời Làm cho chúng càng thêm khó khăn, -GV phân tích làm chậm lại cuộc tấn công xâm lược của nhà tống vào nước ta. IV. Củng cố: GV trình chiếu bài tập, HD HS làm lần lượt từng bài. GV gọi HS trả lời các câu hỏi sau: - Âm mưu xâm lược Đại Việt của nhà Tống? - Nhà Lý đã đối phó như thế nào? kết quả? -GV nhận xét V. Hướng dẫn về nhà : 1.Bài cũ: Học bài cũ theo nội dung câu hỏi sgk.( phàn củng cố) - Âm mưu xâm lược Đại Việt của nhà Tống? - Nhà Lý đã đối phó như thế nào? kết quả? 2. Bài mới: Soạn trước bài 11 mục II vào vở soạn và trả lời các câu hỏi sau: - Tại sao Lý Thường Kiệt chọn sông Như Nguyệt làm phòng tuyến chặn giặc? - Trình bày diễn biến cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt? - Vai trò của các dân tộc trong cuộc kháng chiến? -Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử Bài 11. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG 1075 - 1077 Tiết 11. II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI 1076 - 1077 A.Mục tiêu: 1.Kiến thức: Giúp HS hiểu + Những chuẩn bị của ta sau khi rút khỏi thành Ung Châu. +Diễn biến, kết quả, nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Tống lần 2. 2. Kĩ năng: Rèn luyện cho HS sử dụng lược đồ, tường thuật diễn biến. 3.Thái độ: Giáo dục cho HS lòng tự hào về tinh thần bất khuất chống ngoại xâm của dân tộc ta dưới thời Lý. 4. ANQP: Nhấn mạnh nghệ thuật quân sự của Lý thường Kiệt. B. Phương pháp: Nêu vấn đề, phân tích, tường thuật C. Chuẩn bị: - GV: Soạn bài, máy chiếu - HS: Như dặn dò ở cuối tiết 15 D.Tiến trình lên lớp: I. Ôn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: ? Vua tôi Nhà Lý đã làm gì trước âm mưu xâm lược của nhà Tống? III. Bài mới: . Đặt vấn đề: Sau khi tiêu diệt xong thành Ung Châu, Lý Thường Kiệt ra lệnh rút quân về nước, chuẩn bị bố phòng.đúng như dự đoán, nhà Tống tiến hành đem quân sang xâm lược nước ta..... Hoạt động của GV và HS Chuẩn KTKN cần đạt Hoạt động 1: Mục tiêu: Nắm được công cuộc 1. Kháng chiến bùng nổ chuẩn bị của ta, hướng tiến quân của địch a. Chuẩn bị của ta: ? Sau khi rút quân về nước Lý Thường Kiệt đã - xây dựng bố phòng ở những vị làm gì? trí chiến lược -HS: thảo luận - Xây dựng phòng tuyến Như -GV chỉ lược đồ những vị trí đó. Nguyệt. ?vì sao LTK chọn khúc sông Như Nguyệt để xây b.Địch: 10 vạn bộ binh, 1 vạn dựng phòng tuyến chặn giặc? ngựa, 20 vạn dân phu, lương thực, -HS trả lời vũ khí. ? Sau thất bại ở Ung Châu nhà Tống có hành động - 1- 1077, tiến vào nước ta. gì? - Quân Tống đống ở bở Bắc sông HS: Cho quân xâm lược Đại Việt. Như Nguyệt ANQP: Nhấn mạnh nghệ thuật quân sự của Lý thường Kiệt - >Gv trình chiếu minh hoạ -GV trình chiếu chỉ bản đồ 2. Cuộc chiến đấu trên phòng Hoạt động 2: Mục tiêu: Nắm được diễn biến tuyến Như Nguyệt trận chiến trên phòng tuyến Như Nguyệt, kết quả, ý nghĩa a. Diễn biến: ? Hành động của địch sau khi đống ở bờ Bắc sông * Địch: Tổ chức vượt sông đánh Như Nguyệt? vào phòng tuyến của ta. -HS: Bắc cầu phao, đóng bè vượt sông đánh vào *Ta: - Phản công quyết liệt phòng tuyến của ta - Cuối năm 1077, bất ngờ đánh vào ANQP: Nhấn mạnh nghệ thuật quân sự của Lý đồn giặc thường Kiệt - >Gv trình chiếu minh hoạ b. Kết quả: -GV trình chiếu lược đồ - Địch mười phần chết đến năm, GV: tường thuật diễn biến sáu phần, giảng hoà rút quân về ? ý nghĩa của bài thơ ..? nước -HS: - Nói nước Nam có giang sơn bờ cõi riêng, đã được trời phân định rõ ràng. Nếu làm trái với đạo trời thì sẽ bị trừng trị. - Khích lệ tinh thần chiến đấu của quân ta, làm khiếp đảm tinh thần chiến đấu của quân Tống. -GV: Thái độ của địch? -HS: Trả lời GV trình chiếu, chỉ lược đồ quả trình tấn công của ta vào doanh trại địch. ? Vì sao ta đang ở thế thắng mà phải thương lượng c. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa với địch? lịch sử: -HS: Trả lời * Nguyên nhân: ? Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của -Sự chủ động của nhà Lý cuộc kháng chiến chống Tống - Toàn dân tham gia. -HS thảo luận - Sự chỉ huy của LTK -GV nhận xét, phân tích * ý nghĩa: - Là trận đánh tuyệt vời. - Nền độc lập được củng cố. - Nhà Tống từ bỏ mộng xâm lược IV.Củng cố: Gọi HS lên bảng trả lời các câu hỏi sau: - Tại sao Lý Thường Kiệt chọn sông Như Nguyệt lập phòng tuyến? - Trình bày diễn biến trận chiến Như Nguyệt trên lược đồ? - Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng chống Tống lần 2 V. Hướng dẫn về nhà: 1.Bài cũ - Về nhà học bài theo nội dung câu hỏi cuối sách giáo khoa. 2. Bài mới: -Ôn lại phần lịch sử đã học tiết sau kiểm tra giữa kì