Giáo án Tiết 38 ôn tập truyện ký Việt Nam

Ngày soạn: 27. 10. 2013 Ngày giảng: 30. 10. 2013 Dạy lớp 8E 01. 11. 2013 Dạy lớp 8A Tiết 38 ÔN TẬP TRUYỆN KÝ VIỆT NAM 1. MỤC TIÊU. a. Kiến thức - Sự giống và khác nhau cơ bản của truyện kí đã học về các phương diện thể loại ,phương thức biểu đạt ,nội dung ,nghệ thuật . - Những nét độc đáo về nội dung và nghệ thuật về từng nhân vật - Đặc điểm của nhân vật trong các tác phẩm truyện b. Kỹ năng - Khái quát hệ thống hoá và nhận xét tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể . - Cảm thụ nét riêng , đọc đáo của tác phẩm đã học c. Thái độ - Lòng yêu thích các tác phẩm văn họảitên một số phương diện cụ thể 2. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS a. Giáo viên : Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án. b.Học sinh : Ôn bài, chuẩn bị bài ôn tập. 3. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY a. Kiểm tra bài cũ : (3’) GV kiểm tra phần chuẩn bị của HS, cho điểm. * Giới thiệu bài (1’) ở lớp 7 các em đã học những văn bản truyện ký hiện đại nào của Việt Nam ? - Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn), một thứ quà của lúa non cốm (Thạch Lam), dế mèn (Tô Hoài)… b Bài mới: Hoạt động của Gv Tg Hoạt động của Hs Gv: Yêu cầu Hs đọc bài tập của Hs đã chuẩn bị ở nhà Chốt kiến thức. 15’ Câu 1: Lập bảng thống kê những văn bản truyện ký hiện đại Việt Nam đã học trong chương trình văn 8: STT Tên văn bản Tác giả Năm TP ra đời Thể loại Nội dung chủ yếu Đặc sắc nghệ thuật 1 Tôi đi học Thanh Tịnh (1911 - 1988) 1941 Truyện ngắn Những kỷ niệm trong sáng về ngày đầu tiên được đến trường đi học Tự sự kết hợp trữ tình, những hình ảnh so sánh mới mẻ và gợi cảm 2 Trong lòng mẹ (trích những ngày thơ ấu) Nguyên Hồng (1918 - 1982) 1938 Hồi ký Nỗi cay đắng, tủi cực và tình yêu thương mẹ mãnh liệt của bé Hồng Tự sự kết hợp trữ tình, cảm xúc và tâm trạng nồng nàn, mãnh liệt, so sánh, liên tưởng táo bạo 3 Tức nước vỡ bờ (trích tắt đèn) Ngô Tất Tố (1983 - 1954) 1936 Tiểu thuyết (đoạn trích) Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của chế độ thực dân nửa phong kiến, tố cáo chính sách thuế khoá vô nhân đạo Ca ngợi những phẩm chất cao quý và sức mạnh quật khởi tiềm tàng của chị Dậu, cũng là của người phụ nữ Việt Nam trước cách mạng Ngòi bút hiện thực khoẻ khoắn, giàu tinh thần lạc quan Xây dựng tình huống truyện bất ngờ, có cao trào và giải quyết hợp lý Xây dựng, miêu tả nhân vật chủ yếu qua ngôn ngữ và hành động, trong thế tương phản với các nhân vật khác 4 Lão Hạc (trích) Nam Cao (1915 - 1951) 1943 Truyện ngắn (trích) Số phận đau thương và phẩm chất cao quý của người dân cùng khổ trong XH Việt Nam trước cách mạng tháng 8. Thái độ trân trọng của tác giả với họ Khắc hoạ nhân vật rất cụ thể, sống động, đặc biệt là miêu tả và phát triển diễn biến tâm lý nhân vật. Cách kể chuyện mới mẻ, linh hoạt, ngôn ngữ kể và miêu tả người chân thực, giản dị. ?K Nêu những điểm giống và khác nhau chủ yếu về nội dung và hình thức nghệ thuật của 3 văn bản: Trong lòng mẹ, tức nước vỡ bờ, Lão Hạc? ?Kh- Trong văn bản bài 2,3 và 4 kể trên , em thích nhất nhân vật và đoạn văn nào ? vì sao? GV Nhận xét –Nghe 17’ 5’ Câu 2: Nêu những điểm giống và khác nhau chủ yếu về nội dung và hình thức nghệ thuật của 3 văn bản: Trong lòng mẹ, tức nước vỡ bờ, Lão Hạc? a. Giống nhau: - Đều là văn tự sự, là truyện ký hiện đại (1930 - 1945). - Đều lấy đề tài về con người và cuộc sống xã hội đương thời, đều đi sâu miêu tả số phận cực khổ của những con người bị vùi dập. - Đều chan chứa tinh thần nhân đạo (yêu thương, trân trọng những tình cảm, phẩm chất đẹp đẽ của con người, tố cáo những gì tàn ác, xấu xa). - Đều sử dụng bút pháp hiện thực (lối viết chân thực, gần đời sống, sinh động). b. Khác nhau: - Trong lòng mẹ (hồi ký): Tự sự xen trữ tình, nỗi đau đớn của chú bé mồi côi và tình yêu thương mẹ của chú bé. Văn hồi ký chân thực, trữ tình thiết tha (nghệ thuật). - Tức nước vỡ bờ: (trích tiểu thuyết, tự sự): phê phán chế độ tàn ác, bất nhân, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông thôn. Nghệ thuật: Khắc hoạ nhân vật và miêu tả hiện thực một cách sống động, chân thực. - Lão Hạc (trích truyện ngắn, tự sự xen trữ tình): Số phận bi thảm của người nông dân cùng khổ và nhân phẩm cao đẹp của họ. Nghệ thuật: Nhân vật được đào sâu tâm lý, cách kể chuyện tự nhiên, linh hoạt vừa chân thực vừa đậm chất triết lý và trữ tình. 3.Trong văn bản bài 2,3 và 4 kể trên , em thích nhất nhân vật và đoạn văn nào ? vì sao? H: Học sinh tự bộc lộ c. Củng cố: (3’) ? Em hãy trình bày sự khác nhau cơ bản về thể loại, nội dung và nghệ thuật của 2 văn bản: Lão hạc và tức nước vỡ bờ.? H: Văn bản tôi đi học và tức nước vỡ bờ Tức nước vỡ bờ phê phán chế độ tàn ác bất nhân ,ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn ,sức sống tiềm tàng của người phụ nông thôn Lão hạc số phận bi thảmcủa người nông dân cùng khổ và nhân phẩm cao đẹp của họ d. Hướng dẫn hs tự học ở nhà:(1’) - Ôn tập các nội dung trong bài - Làm BT3 - Chuẩn bị bài: Thông tin ngày trái đất năm 2000 * Rút kinh nghiệm sau tiết dạy ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................