Giáo án Ngữ văn tiết 51,52- Đoàn thuyền đánh cá

ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : j Kiến thức : -Những hiểu biết bước đầu về tác giả Huy Cận và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. -Những xúc cảm của nhà thơ trước biển cả rộng lớn và cuộc sống lao động của ngư dân trên biển. -Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, cách tạo dựng những hình ảnh tráng lệ, lãng mạn. k Kĩ năng : -Đọc hiểu một tác phẩm thơ hiện đại. -Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ. -Cảm nhận được cảm hứng về thiên nhiên và cuộc sống lao động của tác giả đề cập đến trong tác phẩm . l Thái độ : Yêu thiên nhiên và cuộc sống lao động; trân trọng giá trị lao động . II.CHUẨN BỊ : j Thầy: Tham khảo SGK , SGV, soạn giáo án . k Trò: Soạn bài theo yêu cầu của GV . III.TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC: NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ Hoạt động 1: (5p) KHỞI ĐỘNG -Ổn định lớp: -Kiểm tra bài cũ: -Giới thiệu bài mới: -Kiểm tra sĩ số r Đọc thuộc lòng bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” và nêu đại ý của bài? r Huy Cận là một trong số những nhà thơ trong phong trào Thơ mới của thơ ca Việt nam. Hôm nay, chúng ta sẽ học bài “Đoàn thuyền đánh cá”-một bài thơ thành công của Huy Cận viết về đề tài xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc nước ta những năm đầu. - Ghi tựa bài mới lên bảng . -Lớp trưởng báo cáo. -Cá nhân trình bày -Nghe - Ghi tựa bài mới vào tập . Hoạt động 2: (35p) ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN I.Tìm hiểu chung: j Tác giả: -Huy Cận (1919 - 2005), tên đầy đủ là Cù Huy Cận, quê ở Hà Tĩnh. -Là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam. -Được nhà nước trao tặng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật 1996 k.Tác phẩm: Bài thơ sáng tác vào năm 1958 trong chuyến đi thực tế ở vùng mỏ Quảng Ninh. II.Phân tích văn bản: j.Cảnh ra khơi và tâm trạng con người: - Mặt trời như hòn lửa (so sánh ). - Sóng cài then, đêm sập cửa ( nhân hóa ) . " Thiên nhiên tráng lệ , hùng vĩ . - Câu hát căng buồm . " Tinh thần phấn khởi, lạc quan -Hướng dẫn hs tìm hiểu chú thích (*) rNêu sơ lược về tác giả . r Nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ ? -Hướng dẫn hs đọc văn bản :to, rõ, phát âm chuẩn, chú ý đọc giọng vui, phấn chấn, nhịp vừa phải -Đọc mẫu 2 khổ thơ đầu, gọi hs đọc 5 khổ còn lại. Nhận xét cách đọc r Em hãy cho biết nội dung chính của bài thơ? -Gọi HS tìm bố cục của bài thơ . Nêu ý chính của mỗi đoạn. Gọi HS đọc lại 2 khổ thơ đầu. - Hai khổ thơ đầu nêu lên ý gì? r Cảnh thiên nhiên được miêu tả như thế nào? Bằng biện pháp nghệ thuật gì? rVới hoàn cảnh ra khơi như thế thì tâm trang của người dân chài như thế nào ? -Cá nhân trình bày -Giữa năm 1958, Huy Cận có chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh……………. -Nghe Đại ý: Ca ngợi sự giàu đẹp của biển và khí thế lao động hăng say của con người. -3 đoạn (2 khổ đầu: cảnh ra khơi; 4 khổ giữa: cảnh đánh bắt cá; khổ cuối: cảnh trở về). -Cá nhân đọc -Cảnh ra khơi và tâm trạng con người: -Như hòn lửa, cài then, sập cửa -> hình ảnh so sánh, nhân hoá -Đoàn thuyền ra khơi đầy khí thế hào hùng mang theo khúc hát lạc quan, phơi phới . Hoạt động3 : CỦNG CỐ - Nêu vài nét về nhà thơ Huy Cận và tác phẩm “Đoàn thuyền đánh cá” ? Nội dung chính của bài thơ ? - Xem tiếp các khổ thơ : 3,4,5,6 để chuẩn bị cho phần phân tích ở tiết sau . - Cá nhân thực hiện . - Nhận xét . - Nghe, lưu ý . Hoạt động 1: ( 5p ) KHỞI ĐỘNG -Ổn định lớp . -Kiểm tra bài cũ . - Giới thiệu nội dung tiếp theo . -Kiểm tra sĩ số lớp . r Cảnh ra khơi và tâm trạng của con người được tác giả miêu tả như thế nào trong 2 khổ thơ đầu? * Tiết trước chúng ta đã phân tích cảnh người dân chài ra khơi với niềm lạc quan, phấn khởi . Họ ra khơi với một tinh thần như thế. Chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp cảnh đánh bắt cá trong đêm của các ngư dân sẽ như thế nào ? -Lớp trưởng báo cáo . - Cá nhân trả lời . - Nhận xét . -Nghe Hoạt động 2 : ( 30p) ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN (tt) k .Cảnh lao động trên biển ban đêm: -Con thuyền vốn nhỏ bé -> trở nên kì vĩ, khổng lồ, hoà nhập với kích thước rộng lớn của thiên nhiên, vũ trụ. -Thiên nhiên trên biển đẹp rực rỡ đến huyền ảo của cá, trăng, sao,… -Trí tưởng tượng chấp cánh cho hiện thực trở nên kì ảo -> thiên nhiên giàu có đẹp đẽ hơn l Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về: -Không khí tưng bừng phấn khởi vì đạt thắng lợi -Hình ảnh con người hiện lên làm chủ thiên nhiên, làm chủ biển khơi -Gọi HS đọc 4 khổ thơ tiếp. r Hình ảnh con thuyền xuất hiện thể hiện cảm hứng gì của ngườidân chài? -Gv nhận xét, chốt ý rCảm nhận vai trò cảm hứng lãng mạn.Niềm say sưa hào hứng và ước mơ bay bổng của con người muốn hoà nhập và chinh phục thiên nhiên rTìm những câu thơ miêu tả cảnh biển ban đêm đẹp lộng lẫy. rBút pháp xây dựng hình ảnh của tác giả có gì nổi bật? rTrong khung cảch ấy, đoàn thuyền đánh cá được miêu tả như thế nào? r Hãy giải thích câu “Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao”? -GV chốt lại nội dung * Chuyển ý: Sau một đêm lao động trên biển, những ngư đã trở về với một tinh thần, thành quả ra sao? -Gọi HS đọc khổ thơ cuối. rCảnh đoàn thuyền và cách lặp câu thơ ở khổ cuối có tác dụng gì? (về không khí, hình ảnh con người) -Nhận xét, bổ sung, kết luận -HS đọc. - Con thuyền vốn nhỏ bé -> trở nên kì vĩ, khổng lồ…. -Nghe - Biển giàu và đẹp: nhiều cá, mỗi loài có một vẻ đẹp khác nhau … - Nghệ thuật so sánh, ẩn dụ, tưởng tượng: đoàn thoi, lấp lánh đuốc đen hồng, trăng vàng choé - Vừa thực, vừa lãng mạn: thuyền có gió làm lái, trăng làm buồm như đang lướt giữa trời biển, trăng gỏ nhịp gọi cá … - miêu tả vừa thực, vừa lãng mạn … -Nghe -HS đọc. -Lặp lại như một điệp khúc -> tưng bừng, phấn khởi, con người làm chủ thiên nhiên Hoạt động 3: (7p) TỔNG KẾT III.Tổng kết: j Nghệ thuật : So sánh, nhân hoá, liên tưởng … bài thơ là niềm vui, tự hào của nhà thơ trước đất nước, cuộc sống k Nội dung : Đây là một bức tranh đẹp: cảnh đẹp, con người lao động hăng say. r Nêu những thành công về nghệ thuật và tình cảm của nhà thơ như thế nào? r Bài thơ ca ngợi điều gì? Luyện tập: -Gọi HS đọc BT1, xác định yêu cầu. Về nhà thực hiện. -BT2 yêu cầu học thuộc cả bài thơ. -Cá nhân trả lời Hoạt động 4: (3p) CỦNG CỐ DẶN DÒ -r Nêu lại các nội dung chính đã phân tích . -Học thuộc lòng khổ thơ 3,4,5,6 nắm vững giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ F Chuẩn bị bài Bếp lửa Đọc và trả lời các câu hỏi sgk . & Soạn bài : :”Tổng kết từ vựng (tt)” Soạn theo câu hỏi SGK - Cá nhân thực hiện . - Nhận xét . -Học thuộc lòng các khổ thơ nắm nội dung, nghệ thuật . -Nghe và chuẩn bị theo yêu cầu .