Giáo án môn Ngữ văn 10 - Tiết 39 (ppct mới): Đọc tiểu thanh kí (độc tiểu thanh kí)

Héi thi gi¸o viªn d¹y giái cÊp tr­êngGiáo viên: Trần Thị Loan Môn: Ngữ Văn 10Năm học 2011 - 2012TiÕt 39 (PPCT míi): §äc tiÓu thanh kÝ(®éc tiÓu thanh kÝ) - NguyÔn Du -TiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)i. T×m hiÓu chung2. T¸c phÈm:ThÓ th¬: Nh©n vËt chÝnh: Chñ ®Ò: Nhan ®Ò:ThÊt ng«n b¸t có §­êng luËt.Phïng TiÓu Thanh - ng­êi con g¸i tµi s¾c, b¹c mÖnh.Sù ®ång c¶m víi nh÷ng kiÕp ng­êi tµi hoa b¹c mÖnh.§äc tËp th¬ cña TiÓu Thanh§äc tËp truyÖn viÕt vÒ TiÓu Thanh1. T¸c gi¶(Dịch thơ) Đọc Tiểu Thanh kíTây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang,Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.Son phấn có thần chôn vẫn hận,Văn chương không mệnh đốt còn vương.Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,Cái án phong lưu khách tự mang.Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng?(Phiên âm Hán Việt) ĐỘC TIỂU THANH KÍTây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.Chi phấn hữu thần liên tử hậu,Văn chương vô mệnh lụy phần dư.Cổ kim hận sự thiên nan vấn,Phong vận kì oan ngã tự cư.Bất tri tam bách dư niên hậu,Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?(Dịch nghĩa)Vườn hoa bên Tây Hồ đã tan thành bãi hoang rồi,Chỉ viếng nàng qua một tập sách đọc trước cửa sổ.Son phấn có thần chắc phải xót xa vì những việc sau khi chết, Văn chương không có số mệnh mà cũng bị đốt dởNhững mối hận cổ kim, khó mà hỏi trời được,Ta tự thấy là người cùng một hội với kẻ mắc nỗi oan lạ lùng vì nết phong nhã.Không biết hơn ba trăm năm sau,Thiên hạ ai người khóc Tố Như?TiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)ii. ®äc - hiÓu t¸c phÈm* C¶m nhËn chung: Bµi th¬ lµ tiÕng lßng xãt th­¬ng cña NguyÔn Du víi sè phËn ng­êi con g¸i tµi s¾c b¹c mÖnh, tõ ®ã xãt th­¬ng cho nh÷ng ®Êng tµi hoa nãi chung trong x· héi cò.TiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)ii. ®äc - hiÓu t¸c phÈm1. Hai c©u ®Ò- H×nh ¶nh:T©y Hå gß hoang(t­¬i ®Ñp,nªn th¬...)(hoang phÕ,lôi tµn ...)Qu¸ khøHiÖn t¹i> Gîi l¹i cuéc ®êi vµ sè phËn bi th­¬ng cña TiÓu Thanh.TiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)ii. ®äc - hiÓu t¸c phÈm3. Hai c©u luËn:- Tõ ng÷:Cæ kim hËn sù: + Cæ:Mèi hËn cña TiÓu ThanhMèi hËn cña nh÷ng ng­êi phô n÷ kh¸c nh­ nµng+ Kim:Mèi hËn cña nh÷ng ng­êi Hång nhan b¹c mÖnh thêi NguyÔn Du.Mèi hËn cña thÕ hÖ ng­êi cã tµi nh­ng l¹i gÆp nh÷ng ®iÒu kh«ng may trong cuéc ®êi nh­ N. Du. Phong vËn k× oan:Nçi oan l¹ lïng v× nÕt phong nh·.Mèi hËn x­a nayTiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)ii. ®äc - hiÓu t¸c phÈm3. Hai c©u luËn:- NghÖ thuËt:§èi HËn sù/ K× oanThiªnNg· Sù nhá bÐ, bÕ t¾c cña con ng­êi tr­íc nh÷ng bÊt c«ng, phi lÝ cña cuéc ®êi./ Tõ niÒm c¶m th«ng víi nh÷ng kiÕp hång nhan, nh÷ng ng­êi “tµi hoa b¹c mÖnh”, NguyÔn Du kh¸i qu¸t vÒ quy luËt nghiÖt ng·: “tµi mÖnh t­¬ng ®è”, “hång nhan b¹c phËn” vµ còng tù nhËn m×nh lµ kÎ “cïng héi cïng thuyÒn” víi hä.TiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)ii. ®äc - hiÓu t¸c phÈm4. Hai c©u kÕt:- Tõ ng÷:Tam b¸ch d­ niªn: Tè Nh­: Tªn ch÷ cña NguyÔn DuCon sè mang tÝnh ­íc lÖ, ý chØ thêi gian dµi.ý th¬ chuyÓn ®ét ngét tõ “th­¬ng ng­êi” sang “th­¬ng m×nh” víi kh¸t väng t×m ®­îc sù ®ång c¶m n¬i hËu thÕ.( Gi¸ trÞ nh©n ®¹o)TiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)iii. tæng kÕt1. Néi dung- Gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c, míi mÎ, tiÕn bé. - H×nh ¶nh th¬ giµu ý nghÜa biÓu t­îng, hµm sóc.2. NghÖ thuËtTiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)iv. LuyÖn tËp1. V× sao NguyÔn Du ®ång c¶m víi sè phËn cña TiÓu Thanh?V× TiÓu Thanh nghÌo khæ. V× TiÓu Thanh bÞ ¸p bøc, bãc lét. V× TiÓu Thanh cã tµi nh­ng bÊt h¹nh.2. Anh (chÞ) hiÓu g× vÒ t©m sù cña NguyÔn Du ®­îc göi g¾m trong bµi th¬ nµy? (ViÕt thµnh mét ®o¹n v¨n ng¾n.)TiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)* T¸c gi¶ NguyÔn Du ( 1765 – 1820 ) Cuéc ®êi nhiÒu th¨ng trÇm, cã vèn hiÓu biÕt s©u réng vÒ v¨n ho¸, v¨n häc d©n téc vµ v¨n häc Trung Quèc. §Æc biÖt thÊu hiÓu vµ ®ång c¶m víi nh÷ng ®au khæ cña nh©n d©n, nhÊt lµ víi nh÷ng ng­êi tµi hoa b¹c mÖnh trong XHPK. S¸ng t¸c c¶ ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m víi nh÷ng t¸c phÈm cã gi¸ trÞ lín vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. Lµ bËc thiªn tµi v¨n häc, nhµ nh©n ®¹o chñ nghÜa lín, cã ®ãng gãp to lín cho sù ph¸t triÓn cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam.TiÕt 39: §äc tiÓu thanh kÝ (NguyÔn Du)iii. tæng kÕt* C©u hái gîi ý tæng kÕt bµi häc:1. BiÓu hiÖn cña gi¸ trÞ nh©n ®¹o trong t¸c phÈm? 3. Qua bµi th¬, em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ con ng­êi NguyÔn Du vµ ®Æc ®iÓm s¸ng t¸c cña «ng? 2.Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ®­îc sö dông? HiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña chóng?+ Tiểu Thanh đã chết rồi, nhưng linh hồn nàng vẫn đau đớn vì bị kẻ ác tiếp tục trả thù.+ Tiểu Thanh chết rồi, nhưng sắc đẹp và tài năng của nàng vẫn khiến bao người thương tiếc.+ Nguyễn Du trân trọng, khẳng định sự vĩnh hằng của cái đẹp, tài năng và khát vọng của con người.“TiÕng th¬ ai ®éng ®Êt trêiNghe nh­ non n­íc väng lêi ngµn thuNgh×n n¨m sau nhí NguyÔn DuTiÕng th­¬ng nh­ tiÕng mÑ ru nh÷ng ngµy...” (Tè H÷u)“BÊt tri tam b¸ch d­ niªn hËuThiªn h¹ hµ nh©n khÊp Tè Nh­ ?”(Ch¼ng biÕt ba tr¨m n¨m lÎ n÷a,Ng­êi ®êi ai khãc Tè Nh­ ch¨ng ?)Bµi häc kÕt thóc, xin tr©n träng c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o cïng toµn thÓ c¸c em häc sinh!