Giáo án môn Ngữ văn 10 - Tiết 22: Tấm cám (tiết 2)

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 10HGiáo viên: Trần Thị NgầnTiết 22: TẤM CÁM (tiết 2)(Truyện cổ tích)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Số phận bất hạnh của Tấm và con đường dẫn đến hạnh phúc của côSố phận bất hạnh của Tấm b. Con đường dẫn đến hạnh phúc của Tấm- Hướng giải quyết mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám:Để chiến thắng cái xấu  các yếu tố thần kì xuất hiện ( Bụt).+ Lần 1: mất giỏ tép, yếm đo ̉ Bụt cho cá Bống làm bạn.+ Lần 2: Cá Bống bị giết  Bụt cho hi vọng đổi đời trong 4 lọ xương Bống.+ Lần 3: phải nhặt thóc lẫn gạo, không được đi xem hội  Bụt cho đàn chim sẻ nhặt giúp.+ Lần 4: Không có quần áo đi dự hội  Bụt cho quần áo, giày đẹp, ngựa đi dự hội. - Kết quả: Tấm đi dự hội, thử giày và trở thành hoàng hậu. - Ý nghĩa:+ Đó là phần thưởng cao quý nhất, xứng đáng nhất dành cho Tấm.+ Thể hiện ước mơ của nhân dân lao động: nhân dân ta muốn và tin rằng những con người có phẩm chất tốt đẹp sẽ có được hạnh phúc. Mặt trận của cái thiện đã hóa thành những nhân vật phù trợ, giúp đỡ Tấm giành chiến thắng. Chiến thắng trong truyện cổ tích là chiến thắng của niềm mơ ước chứ không phải chiến thắng trong cuộc đời thực.Vì thế Tấm luôn nhận được sự giúp đỡ của các lực lượng siêu tự nhiên ( khi cô đang còn là một cô gái ngây thơ, trong trắng và yếu đuối ).I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Số phận bất hạnh của Tấm và con đường dẫn đến hạnh phúc của côSố phận bất hạnh của Tấm b. Con đường dẫn đến hạnh phúc của Tấm2. Cuộc đấu tranh không khoan nhượng để giành và bảo vệ hạnh phúc của Tấm* Sau khi Tấm vào cung:TẤMMẸ CON CÁMPhản ứng của TấmVề giỗ chaTrèo cauChim vàng anhCây xoan đàoKhung cửiCây thị và quả thịChặt gốc cau, Cám vào cung thay TấmGiết thịt Chặt câyĐốt và đổ tro ra xa hoàng cungBay vào tay áo, quyến luyến vua, răn đe CámTỏa bóng che mát cho VuaRủa tội ác giết chị, cướp chồng của CámNgã chết đuốiXinh đẹp hơn, Vua đón về cungCám sợ hãi, muốn xinh đẹp như TấmHình ảnh về 4 lần hóa thân của Tấm* Bản chất mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám ở chặng này:- Giữa Tấm và mẹ con Cám đã nảy sinh mâu thuẫn về địa vị và quyền lợi đẳng cấp, nên mâu thuẫn đã trở thành xung đột xã hội, một mất một còn, rất dữ dội và quyết liệt (giữa thiện và ác).+ Mẹ con Cám: tìm mọi kế, tiêu diệt Tấm và các kiếp hóa thân của Tấm, hòng chiếm đoạt địa vị cao sang.+ Tấm: hóa kiếp để đấu tranh giành giật lại hạnh phúc cho mình.- Thể hiện sức sống mãnh liệt của Tấm không gì tiêu diệt được, vùi dập được.* Ý nghĩa quá trình biến hóa của Tấm:- Tấm tự giành lấy hạnh phúc bằng ý thức, sức mạnh nội tại của bản thân (Bụt không xuất hiện nữa, Tấm cũng không còn yếu đuối, thụ động nữa mà đã mạnh mẽ hơn, đấu tranh quyết liệt hơn).* Vai trò của các yếu tố thần kì:- Tạo ấn tượng thẩm mĩ, giúp cho cốt truyện sinh động, hấp dẫn hơn.- Là những vật để Tấm gửi gắm linh hồn, nhằm đấu tranh quyết liệt, triệt để với cái ác để giành lấy hạnh phúc.I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Số phận bất hạnh của Tấm và con đường dẫn đến hạnh phúc của côSố phận bất hạnh của Tấm b. Con đường dẫn đến hạnh phúc của Tấm2. Cuộc đấu tranh không khoan nhượng để giành và bảo vệ hạnh phúc của Tấm3. Trả thù kẻ ác, giành lấy hạnh phúc trọn vẹn nơi trần thế- Tấm đã trả thù rất quyết liệt:+ Phù hợp với quá trình chuyển biến tính cách nhân vật: yếu đuối , thụ động chấp nhận đến mạnh mẽ, quyết liệt hơn, kiên cường đấu tranh cho hạnh phúc của mình.+ Thể hiện quan niệm về thiện và ác, ước mơ công lí, tinh thần lạc quan, tin tưởng vào lẽ tất thắng của chính nghĩa, của cái thiện, của nhân dân.* Đặc sắc về nghệ thuật:- Sáng tạo các yếu tố thần kì, tạo sự hấp dẫn, li kì cho câu chuyện.- Khắc họa sự chuyển biến trong tính cách của nhân vật Tấm từ yếu đuối, thụ động đến kiên quyết đấu tranh giành lại sự sống và hạnh phúc cho mình.III. TỔNG KẾT:1. Nội dung:- Sự biến hóa của Tấm thể hiện sức sống, sức trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của kẻ ác.- Mâu thuẫn trong truyện là mâu thuẫn trong gia đình mà nguyên nhân là vấn đề thừa kế gia sản và những quyền lợi vật chất của các thành viên trong gia đình.2. Nghệ thuật:- Thành công trong việc khắc họa chuyển biến trong tính cách của nhân vật Tấm.CH¢N THµNH c¶m ¬n Quý THÇY C¤ vµ c¸c em