Giáo án Hóa học 9 học kỳ II tiết 44 Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

Tuần : 23 § 35: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ. NS:15/1/2010 Tiết : 44 ND:21,23/1/2010 I/MỤC TIÊU : 1) Kiến thức : - Học sinh biết những đặc điểm cơ bản của cấu tạo phân tử chất hữu cơ dựa trên 3 luận điểm cơ bản đó là : hoá trị các nguyên tố trong HCHC, liên kết các nguyên tử C trong HCHC và trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử. 2) Kĩ năng : - Rèn kĩ năng quan sát và tư duy 3) Thái độ - Bồi dưỡng cho học sinh thế giới khoa học duy vật biện chứng. II/ CHUẨN BỊ : Giáo viên : Các ví dụ liên quan. Học sinh : Học và chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên. III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC : 1-Ổn định lớp : 2- Kiểm tra bài cũ: (5’) (?) Lấy vài ví dụ về HCHC và cho biết chúng thuộc loại nào? 3-Tiến trình bài mới : Phương pháp dạy và học Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm cấu tạo phân tử HCHC. Giáo viên : HCHC được cấu tạo dựa vào 3 đặc điểm cơ bản. 1) Hoá trị và liên kết giữa các nguyên tử. (?) Em hãy cho biết hoá trị của các nguyên tố sau: C, H, O,? Giáo viên: Trong HCHC thì các nguyên tố trên cũng có hoá trị như vậy. Mỗi hoá trị người ta biểu diễn là một gạch, vậy các nguyên tố đã nêu sẽ có mấy gạch? Giữa 2 nguyên tử thì các gạch được biểu diễn là 1 liên kết. Vậy để C liên kết được với H thì cần có tối đa mấy H để đảm bảo các nguyên tử liên kết theo đúng hoá trị? vì sao? Giáo viên kết luận. Nêu tương tự em hãy biểu diễn theo đúng hoá trị cho 1 phân tử có 1 C, 1 O và 4 H? 2) Mạch C: Giáo viên Trong phân tử HCHC, các nguyên tử của các nguyên tố không những liên kết với nhau mà các nguyên tử C còn liên kết được với nhau để tạo thành mạch C. Lưu ý học sinh, các nguyên tử C liên kết với nhau nhưng vẫn đảm bảo tính hoá trị của chúng và các nguyên tử khác. Giáo viên lấy ví dụ phân tích cho học sinh hiểu. Như trong phân tử C2H6 thì 2 C liên kết với nhau bằng 1 gạch đơn thì mỗi nguyên tử C còn có thể liên kết với mấy nguyên tử H? (?) Theo em, C có thể liên kết theo những loại mạch nào? (?) Cho rằng mỗi dấu ˜ là một nguyên tử C, hãy nhận dạng các loại mạch sau: a) b) c) d) Lưu ý học sinh : Tuy mạch b có rẽ nhánh nhưng vẫn là mạch thẳng (?) Vậy em hãy cho biết, trong phân tử HCHC, các nguyên tử liên kết với nhau như thế nào? Lưu ý học sinh : Trật tự này bị thay đổi thì chất hữu cơ này sẽ biến thành chất hữu cơ khác. Học sinh nghe, ghi nhớ thông tin. àC, H và O lần lượt có hoá trị là IV, I và O Học sinh nghe, ghi nhớ thông tin. Học sinh vận dụng thông tin, nêu được: C có 4 gạch, O có 2 gạch và H có 1 gạch. Học sinh thảo luận nhanh trong nhóm, vận dụng kiến thức để trả lời cần 4 H vì C có hoá trị IV, H có hoá trị I nên C sẽ lk được tối đa với 4 H. Học sinh trả lời, các học sinh khác nhận xét, bổ sung. Học sinh nghe, ghi nhớ thông tin bổ sung. Học sinh nghe ghi nhớ thông tin. Học sinh thảo luận, vận dụng kiến thức trả lời và vẽ ra được : - C - C - à Mỗi nguyên tử C có thể còn liên kết với 3 nguyên tử H à Có thể liên kết theo dạng mạch thẳng, mạch nhánh hay mạch vòng. Học sinh trao đổi nhóm, vận dụng kiến thức để trả lời. Yêu cầu nêu được : mạch a, b là mạch thẳng, c là mạch nhánh và d là mạch vòng. Học sinh tự tổng hợp kiến thức để trả lời, các học sinh khác nhận xét, bổ sung. I/ Đặc điểm cấu tạo phân tử HCHC. 1) Hoá trị và liến kết giữa các nguyên tử: Trong phân tử HCHC, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hoá trị của chúng. Mỗi liên kết được biểu diễn bàng 1 gạch đơn giữa 2 nguyên tử. 2) Mạch C Trong phân tử HCHC, các nguyên tử của các nguyên tố không những liên kết với nhau mà các nguyên tử C còn liên kết được với nhau để tạo thành mạch C. Có 3 loại mạch C là : mạch thẳng, mạch nhánh và mạch vòng. à Mỗi HCHC có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân tử. Hoạt động 2: Tìm hiểu công thức cấu tạo phân tử HCHC. Giáo viên cho học sinh đọc SGK. (?) Công thức cấu tạo là gì? Công thức cấu tạo được viết theo mấy cách? Yêu cầu học sinh viết CTCT thu gọn của các chất có ở bài 1, 4 tr112 SGK. Học sinh làm việc độc lập. Đọc SGK nêu được khái niệm công thức cấu tạo và có 2 cách viết. Học sinh khác nhận xét, bổ sung. Học sinh làm việc độc lập, sau đó trao đổi nhóm để hoàn thành bài tập. II/ Công thức cấu tạo: Công thức biểu diễn đầy đủ liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử gọi là CTCT. Có 2 cách viết ở dạng cấu tạo và dạng thu gọn. 4-Củng cốù: (?) C có thể liên kết theo những loại mạch nào? (?) Công thức cấu tạo là gì? Công thức cấu tạo được viết theo mấy cách? Yêu cầu học sinh hoàn thành bài tập 2 SGK tr112. 5- Dặn dò: Làm các bài tập còn lại trong SGK Chuẩn bị bài sau. Rút kinh nghiệm: