Bài giảng Tiết 71: Chiếc lược ngà (Trích) Nguyễn Quang Sáng

Chúc các em một giờ học bổ ích- Vui vẻ GV: Nguyễn Thị Phong Lan Trường THCS Vũ Kiệt Kiểm tra bài cũ: Em hãy trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp của anh thanh niên trong tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long? + Là người yêu nghề, có ý thức trách nhiệm trong công việc, ý thức kỷ luật cao. + Là người có tính tình cởi mở, ân cần chu đáo, hiếu khách, khiêm tốn. + Lạc quan yêu đời, sẵn sàng cống hiến tuổi trẻ, tài năng cho đất nước... Trả lời: Vẻ đẹp của anh thanh niên thể hiện qua việc làm, cách sống, cách suy nghĩ, tình cảm và quan hệ với mọi người. Nguyễn Quang Sáng Tiết 71: (Trích) * Đề tài chủ yếu viết về cuộc sống con người Nam Bộ qua 2 cuộc kháng chiến cũng như sau hoà bình. * Phong cách viết văn giản dị, chân thực, sâu sắc trong khắc hoạ tâm lý con người, đậm chất Nam Bộ. - Ông sáng tác nhiều thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch bản phim... với những tác phẩm tiêu biểu như: Người quê hương, Mùa gió chướng, Cánh đồng hoang... * Ông được nhận rất nhiều giải thưởng văn học nghệ thuật cao quí. Ông là nhà văn đạt giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000. - “Chiếc Lược Ngà” sáng tác năm 1966 khi tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ – thời kỳ chống Mỹ. - Vị trí văn bản: Thuộc phần giữa truyện. I/ Giới thiệu tác giả, tác phẩm: 1- Tác giả: - Nguyễn Quang Sáng (bút danh Nguyễn Sáng) sinh 12/01/1932, quê ở xã Mỹ Luông - huyện Chợ Mới - tỉnh An Giang. * Ông là nhà văn đã từng trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước. 2- Tác phẩm: II/ Đọc, tìm hiểu chung văn bản: 1- Đọc, giải thích từ khó, tóm tắt: Ca ngợi tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh. 2- Nội dung chính: - Ông Sáu ra đi kháng chiến đến khi con gái lên tám tuổi. Ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. - Bé Thu không nhận ra ba vì vết thẹo trên mặt không giống với người ba trong bức ảnh và đã đối xử như người lạ. - Khi được bà giải thích, Thu nhận ra ba, tình ba con thức dậy mãnh liệt thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. - ở nơi căn cứ, ông Sáu dồn hết tình cảm yêu quí, nhớ thương bé Thu vào làm chiếc lược ngà để tặng con. - Trong trận càn, ông Sáu hi sinh. Trước khi nhắm mắt ông còn kịp đưa cây lược cho người bạn để trao lại cho cô con gái. * Tình huống 1: Ông Sáu về phép thăm nhà, nhưng thật trớ trêu bé Thu đã không nhận ông là ba, đến lúc hiểu ra sự thật thì ba con phải chia tay  Tình cảm mãnh liệt của bé Thu với ba. * Tình huống 2: ở khu căn cứ, Ông dồn hết tình thương, mong nhớ làm cây lược để tặng con, nhưng ông đã hi sinh chưa kịp trao món quà cho con  Tình cảm sâu sắc của ba với con. 3- Tình huống truyện: Câu hỏi 1: Tình cha con sâu sắc thiêng liêng của Ông Sáu và Bé Thu thể hiện trong mấy tình huống? Đó là những tình huống như thế nào? - Bé Thu giật mình, ngơ ngác, lạ lùng, hốt hoảng, tái mặt, bổ chạy thét lên: “Má! Má!”.... III/ Phân tích: 1- Diễn biến tâm lý và tình cảm của bé Thu trong lần ba về thăm nhà: a) Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận ra ông Sáu là ba: - Bé Thu nói trổng, không chịu kêu ba... - Không chịu nhờ ông Sáu chắt nước cơm dùm, tự chắt lấy... - Hất cái trứng cá, oà khóc, bỏ chạy sang bà ngoại... Câu hỏi 2 (HS thảo luận): Trong những ngày Ông Sáu ở nhà, Bé Thu có thái độ, hành động gì? Em có suy nghĩ gì về thái độ, hành động của Bé Thu?  Ngạc nhiên, ngờ vực, sợ hãi, né tránh. * Khi mới gặp ông Sáu: * Những ngày ông Sáu ở nhà:  Tình cảm sâu sắc, chân thật nhưng cũng thật dứt khoát, rạch ròi của bé Thu với người ba trong ảnh, ẩn chứa cả sự kiêu hãnh của trẻ thơ về tình yêu ba.  Tài quan sát, thuật lại sinh động của người kể chuyện, am hiểu tâm lý trẻ của tác giả.  Giá trị tố cáo chiến tranh.  Cá tính ương ngạnh, cương quyết, đáo để, thể hiện nét hồn nhiên, ngây thơ. a- Sự đoàn tụ của gia đình ông Sáu sau tám năm xa cách. b- Nỗi vui mừng của ông Sáu khi gặp con. c- Nỗi day dứt, ân hận của bé Thu khi chia tay ba. d- Tình cảm sâu sắc, cảm động, thắm thiết của ba con ông Sáu trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh. IV/ Luyện tập: 1- Câu hỏi 1: Trắc nghiệm Chọn đáp án trả lời đúng nhất cho nội dung của văn bản? Thái độ và hành động của bé Thu đối với ba khi mới gặp và những ngày ở nhà có vẻ trái ngược nhau nhưng thực ra lại xuất phát từ sự nhất quán trong suy nghĩ, tính cách của em. Em hãy giải thích điều đó? 2 - Câu hỏi 2: Thảo luận + Bé Thu là em bé bướng bỉnh nhưng rất dễ thương + Bé Thu yêu ba, phản ứng không chấp nhận người khác là ba ruột của mình... Trả lời: - Thái độ và hành động của Thu khi nhận ra người ba. - Phân tích tình cảm cha con sâu nặng ở ông Sáu. V/ Hướng dẫn học sinh về nhà: 1- Luyện đọc diễn cảm 2- Học bài và hoàn thành bài tập 3- Soạn tiếp: Chân thành cảm ơn các thầy cô và các em!