Bài giảng Tiết 41 bài 39: Bài tiết nước tiểu

GIÁO ÁN HỘI GIẢNG HUYỆN SINH HỌC LỚP 8 Giáo viên: Trương Đình Cư. Trường THCS Trần Quang Khải, Ninh Hòa. BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU: Tiết 41 Bài 39 *Phiếu học tập 1 1. Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào? Chúng xảy ra ở đâu? 2. Thành phần nước tiểu đầu khác với máu ở chỗ nào? 3. Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ nào? + Nồng độ caùc chaát hoøa tan. + Chaát ñoäc, chaát caën baõ. + Chaát dinh döôõng. Cầu thận Nang cầu thận Lọc máu Nước tiểu đầu Ống thận Mao mạch quanh ống thận QUÁ TRÌNH LỌC MÁU - Maøng loïc laø vaùch mao maïch vôùi caùc loã 30-40A. - Söï cheânh leäch aùp suaát taïo ra löïc ñaåy caùc chaát qua loã loïc. - Caùc teá baøo maùu vaø proâteâin coù kích thöôùc lôùn hôn loã loïc neân vaãn ôû laïi trong maùu. 0 BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU: Tiết 41 Bài 39 - Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận, bao gồm các quá trình: + Quá trình lọc máu diễn ra ở cầu thận để tạo thành nước tiểu đầu . Cầu thận Nang cầu thận Lọc máu Nước tiểu đầu HẤP THỤ LẠI Ống thận Mao mạch quanh ống thận QÚA TRÌNH LỌC MÁU - Maøng loïc laø vaùch mao maïch vôùi caùc loã 30-40A. - Söï cheânh leäch aùp suaát taïo ra löïc ñaåy caùc chaát qua loã loïc. - Caùc teá baøo maùu vaø proâteâin coù kích thöôùc lôùn hôn loã loïc neân vaãn ôû laïi trong maùu. QÚA TRÌNH HẤP THỤ LẠI Coù söû duïng naêng löôïng ATP. Caùc chaát ñöôïc haáp thuï laïi: + Caùc chaát dinh döôõng. + H2O. + Caùc ion coøn caàn thieát: Na+, Cl - … 0 BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU: Tiết 41 Bài 39 - Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận, bao gồm các quá trình: + Quá trình lọc máu diễn ra ở cầu thận để tạo thành nước tiểu đầu . + Quá trình hấp thụ lại các chất dinh dưỡng, nước và các ion cần thiết (Na+, Cl-). Cầu thận Nang cầu thận Lọc máu Nước tiểu đầu HẤP THỤ LẠI Ống thận BÀI TIẾT TIỀP Nước tiểu chính thức Mao mạch quanh ống thận Các thành phần của máu được ổn định QUÁ TRÌNH LỌC MÁU - Maøng loïc laø vaùch mao maïch vôùi caùc loã 30-40A. - Söï cheânh leäch aùp suaát taïo ra löïc ñaåy caùc chaát qua loã loïc. - Caùc teá baøo maùu vaø proâteâin coù kích thöôùc lôùn hôn loã loïc neân vaãn ôû laïi trong maùu. QÚA TRÌNH HẤP THỤ LẠI Coù söû duïng naêng löôïng ATP. Caùc chaát ñöôïc haáp thuï laïi: + Caùc chaát dinh döôõng. + H2O. + Caùc ion coøn caàn thieát: Na+, Cl - … QÚA TRÌNH BÀI TIẾT TIẾP Coù söû duïng naêng löôïng ATP. Caùc chaát ñöôïc baøi tieát tieáp: + Caùc chaát caën baõ: axit uric, creâatin … + Caùc chaát thuoác. + Caùc ion thöøa: H+ , K+ … 0 BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU: Tiết 41 Bài 39 - Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận, bao gồm các quá trình: + Quá trình lọc máu diễn ra ở cầu thận để tạo thành nước tiểu đầu . + Quá trình hấp thụ lại các chất dinh dưỡng, nước và các ion cần thiết (Na+, Cl-). + Quá trình bài tiết tiếp các chất cặn bã như axit uric, các chất thuốc, các ion (H+, K+…). Cầu thận Nang cầu thận Lọc máu Nước tiểu đầu HẤP THỤ LẠI Ống thận BÀI TIẾT TIỀP Nước tiểu chính thức Mao mạch quanh ống thận Các thành phần của máu được ổn định QUÁ TRÌNH LỌC MÁU - Maøng loïc laø vaùch mao maïch vôùi caùc loã 30-40A. - Söï cheânh leäch aùp suaát taïo ra löïc ñaåy caùc chaát qua loã loïc. - Caùc teá baøo maùu vaø proâteâin coù kích thöôùc lôùn hôn loã loïc neân vaãn ôû laïi trong maùu. QÚA TRÌNH HẤP THỤ LẠI Coù söû duïng naêng löôïng ATP. Caùc chaát ñöôïc haáp thuï laïi: + Caùc chaát dinh döôõng. + H2O. + Caùc ion coøn caàn thieát: Na+, Cl - … QÚA TRÌNH BÀI TIẾT TIẾP Coù söû duïng naêng löôïng ATP. Caùc chaát ñöôïc baøi tieát tieáp: + Caùc chaát caën baõ: axit uric, creâatin … + Caùc chaát thuoác. + Caùc ion thöøa: H+ , K+ … 0 *Phiếu học tập 1 1. Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào? Chúng xảy ra ở đâu? 2. Thành phần nước tiểu đầu khác với máu ở chỗ nào? 3. Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ nào? + Nồng độ caùc chaát hoøa tan. Loaõng hôn Ñaäm ñaëc hôn + Chaát ñoäc, chaát caën baõ. Chöùa ít hôn Chöùa nhieàu hôn + Chaát dinh döôõng. Coøn chöùa nhieàu Gaàn nhö khoâng coøn *Phiếu học tập 2 1. Sự thải nước tiểu diễn ra như thế nào? 2. Sự tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận diễn ra liên tục, nhưng sự thải nước tiểu ra khỏi cơ thể chỉ xảy ra vào những lúc nhất định. Có sự khác nhau đó là do đâu? II. THẢI NƯỚC TIỂU: Thận trái Thận phải Ống dẫn nước tiểu Bóng đái Ống đái BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU: Tiết 41 Bài 39 - Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận, bao gồm các quá trình: + Quá trình lọc máu diễn ra ởcầu thận để tạo thành nước tiểu đầu . + Quá trình hấp thụ lại các chất dinh dưỡng, nước và các ion cần thiết (Na+, Cl-). + Quá trình bài tiết tiếp các chất cặn bã như axit uric, các chất thuốc, các ion (H+, K+…). II. THẢI NƯỚC TIỂU: *Phiếu học tập 2 1. Sự thải nước tiểu diễn ra như thế nào? 2. Sự tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận diễn ra liên tục, nhưng sự thải nước tiểu ra khỏi cơ thể chỉ xảy ra vào những lúc nhất định. Có sự khác nhau đó là do đâu? II. THẢI NƯỚC TIỂU: BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU: Tiết 41 Bài 39 - Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận, bao gồm các quá trình: + Quá trình lọc máu diễn ra ở cầu thận để tạo thành nước tiểu đầu . + Quá trình hấp thụ lại các chất dinh dưỡng, nước và các ion cần thiết (Na+, Cl-). + Quá trình bài tiết tiếp các chất cặn bã như axit uric, các chất thuốc, các ion (H+, K+…). II. THẢI NƯỚC TIỂU: - Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận, qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái. - Nhờ hoạt động của cơ vòng bóng đái, cơ bóng đái và cơ bụng nên nước tiểu được thải ra ngoài. 4 6 5 7 8 Mao mạch quanh ống thận Các thành phần của máu được ổn định Điền các từ sau vào các ô có có STT tương ứng: Nước tiểu đầu Lọc máu Ống thận Bài tiết tiếp Nước tiểu chính thức Cầu thận Hấp thụ lại Nang cầu thận 1 2 3 1 2 3 4 5 6 7 8 Cầu thận Nang cầu thận Lọc máu Nước tiểu đầu Ống thận HẤP THỤ LẠI BÀI TIẾT TIẾP Nước tiểu chính thức Khoanh tròn chữ cái chỉ câu trả lời đúng nhất: 1. Nước tiểu được tạo thành ở bộ phận nào? A. Đơn vị chức năng B. Vỏ thận và bể thận C. Bể thận và tủy thận D. Cả B và C 2. Sản phẩm được tạo ra trong quá trình lọc máu ở nang cầu thận là gì? A. Chất dinh dưỡng B. Nước tiểu đầu C. Nước tiểu chính thức D. Chất cặn bã 3. Sau khi hình thành, nước tiểu chính thức được đổ vào đâu? A. Vỏ thận B. Bể thận C. Tủy thận D. Cả A và B 4. Thực chất của quá trình tạo nước tiểu là gì? A. Đón nhận các chất thải từ tế bào rồi đưa ra ngoài B. Lọc máu lấy lại những chất dinh dưỡng cho cơ thể C. Lọc máu và thải bỏ các chất cặn bã, chất độc, chất dư thừa để đưa ra ngoài D. Cả A và C Hướng dẫn về nhà: + Học bài, trả lời câu hỏi và bài tập cuối SGK. + Đọc mục “Em có biết”. + Soạn bài “Vệ sinh hệ bài tiết nước tiểu”. Chuẩn bị trả lời câu hỏi: - Các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu là gì? - Đề ra các biện pháp để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu. - Kẻ bảng 40/SGK vào vở học. - Hoàn thành bảng 40 trong vở soạn. BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU: Tiết 41 Bài 39 - Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận, bao gồm các quá trình: + Quá trình lọc máu diễn ra ở cầu thận để tạo thành nước tiểu đầu . + Quá trình hấp thụ lại các chất dinh dưỡng, nước và các ion cần thiết (Na+, Cl-). + Quá trình bài tiết tiếp các chất cặn bã như axit uric, các chất thuốc, các ion (H+, K+…). II. THẢI NƯỚC TIỂU: - Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận, qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái. - Nhờ hoạt động của cơ vòng bóng đái, cơ bóng đái và cơ bụng nên nước tiểu được thải ra ngoài. THẬN PHẢI (khoảng 1 triệu đơn vị chức năng) THẬN TRÁI (khoảng 1 triệu đơn vị chức năng) NANG CẦU THẬN CẦU THẬN NANG CẦU THẬN CẦU THẬN LỌC MÁU LỌC MÁU NƯỚC TIỂU ĐẦU NƯỚC TIỂU ĐẦU HẤP THỤ LẠI HẤP THỤ LẠI BÀI TIẾT TIẾP BÀI TIẾT TIẾP NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC ỐNG THẬN ỐNG THẬN BÓNG ĐÁI ỐNGĐÁI MỘT ĐƠN VỊ CHỨC NĂNG MỘT ĐƠN VỊ CHỨC NĂNG ỐNG DẪN NƯỚC TIỂU