Bài giảng Tiết 36: Cách lập ý cho bài văn biểu cảm

Bài tập ( SGK /117, 118) Các em, các em rồi đây lớn lên, sẽ quen dần với sắt, thép và xi măng, cốt sắt. Nhưng, nứa, tre sẽ còn mãi với các em, còn mãi với dân tộc Việt Nam, chia bùi sẻ ngọt của những ngày mai tươi hát, còn mãi với chúng ta, vui hạnh phúc, hoà bình Ngày mai, trên đất nước này, sắt thép có thể nhiều hơn tre, nứa Nhưng trên đường trường ta dấn bước, tre xanh vẫn là bóng mát. Tre vẫn mang khúc nhạc tâm tình. Tre sẽ càng tươi những cổng chào thắng lợi. Những chiếc đu tre vẫn dướn lên bay bổng. Tiếng sáo diều tre cao vút mãi. Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của người hiền là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam. (Thép Mới, Cây tre Việt Nam) Bài tập (SGK/118) - Một chú trống đẹp mã, oai vệ, với chiếc kèn lá tơi cài vào ức để tạo ra tiếng gáy. - Tôi mang con gà ra đứng trước thềm, ấp nó giữa lòng bàn tay, dồn hơi đầy ngực, ngửa mặt lên trời và gập người dần dần lúc hạ giọng, giống y như dáng điệu con gà lúc gáy. - Hoá thân thành con gà trống để dõng dạc cất lên điệu nhạc sớm mai: “Ó… ò… ..o”! Trong các món đồ chơi, tôi say mê nhất là con gà đất: một chú trống đẹp mã, oai vệ, với chiếc kèn lá tơi cài vào ức để tạo ra tiếng gáy. Đến bây giờ, tôi vẫn còn cảm nhận được niềm vui kì diệu tái sinh trong tâm hồn, khi nhớ lại buổi sáng sớm, tôi mang con gà ra đứng trước thềm, ấp nó giữa lòng bàn tay, dồn hơi đầy ngực, ngửa mặt lên trời và gập người dần dần lúc hạ giọng, giống y như dáng điệu con gà lúc gáy. Còn gì vui hơn với một đứa bé, khi nó được hoá thân thành con gà trống để dõng dạc cất lên điệu nhạc sớm mai: “Ó… ò… ..o”! Bao giờ tôi cũng thử rất lâu để chọn được một con gà đất có giäng trầm; biết cách bụm hai bàn tay để điều khiển giọng gáy thật sinh động, giống như người nghệ sĩ thổi kèn đồng. (Theo Hoàng Ngọc Phủ Tường, Người ham chơi) => Hồi tưởng về món đồ chơi ưa thích lúc bé (quá khứ) H. Cách lập ý của đoạn văn này là gì? Bây giờ tôi hiểu ra, những đồ chơi trẻ con thời ấy rất hấp dẫn bởi chính tính mong manh của chúng. Chiếc trống lùng tung bị thủng trong chốc lát, con ve bị đứt dây, con gà đất rồi cũng vỡ trên tay đứa bé. Vâng, thử tưởng tượng một quả bóng không bao giờ vỡ, không thể bay mất, nó cứ còn mãi như một vật lì lợm…. oai, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay? Đồ chơi trẻ con, đó là nỗi vui mừng khi có được trong tay, và còn là nỗi tiếc nuối khi bỗng dưng bị mất nó. Những con gà đất lần lượt vỡ dọc theo tuổi thơ mãi để lại trong tôi một nỗi gì sâu thẳm, giống như một linh hồn. (Theo Hoàng Ngọc Phủ Tường, Người ham chơi) => Suy nghĩ của tác giả (trong hiện tại) về món đồ chơi tuổi thơ ấy H. Cách lập ý của đoạn văn này là gì? Câu hỏi thảo luận nhóm Câu 1: Dựa vào đoạn văn (1) SGK trang 119. Hãy cho biết tác giả đã tưởng tượng những tình huống nào trong tương lai và đưa ra lời hứa hẹn gì? Câu 2: Dựa vào đoạn văn (1) SGK trang 119. Hãy cho biết trí tưởng tượng đã giúp người viết bày tỏ tình cảm với cô giáo như thế nào? Lũng cú – Địa đầu tổ quốc Đất mũi - Cà Mau H. Tác giả đã quan sát và miêu tả hình ảnh “u tôi” như thế nào? - Cái bóng đen đủi, hoà lẫn với bóng tối, vẽ nên một khuôn mặt trăng trắng với đôi mắt nhỏ, lòng đen nhuộm một màu nâu đồng. - Tóc đường ngôi của u tôi lốm đốm, rụng, chỉ còn lưa thưa. Lúc u tôi cười, nếp nhăn ở đuôi con mắt nheo lại, xếp lên nhau, đến khi hết cười cũng còn hằn những vết rạn khía quanh xuống hai bên gò má. Hàm răng trên của u tôi hểnh khuyết ba lỗ đã mấy năm H. Có ý kiến cho rằng: “ Dù sử dụng cách nào để lập ý cho bài văn biểu cảm thì tình cảm trong bài cũng phải chân thật và sự việc nêu ra phải có trong kinh nghiệm.” Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao? Đề 1: Cảm xúc về vườn nhà Mở bài: Giới thiệu về vườn và tình cảm đối với vườn nhà Thân bài: Miêu tả vườn, lai lịch của vườn. - Vườn và cuộc sống vui buồn của gia đình. - Vườn và lao động của cha mẹ - Vườn qua bốn mùa Kết bài: Cảm xúc về vườn nhà. Đề 2: Cảm xúc về con vật nuôi Mở bài: Giới thiệu vật nuôi và tình cảm đối với vật nuôi Thân bài: - Quá trình nuôi dưỡng (quan sát hoạt động, hình dáng, tính cách) - Quá trình hình thành tình cảm (giữa người và vật nuôi) Kết bài: Cảm nghĩ về vật nuôi.