Bài giảng Tiết 19 : Tiếng Việt Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

I. Muùc tieõu caàn ủaùt: Giuựp HS naộm ủửụùc hai caựch daón lụứi noựi hoaởc yự nghú: caựch daón trửùc tieỏp vaứ caựch daón giaựn tieỏp II. Chuaồn bũ: _ GV: SGK, SGV, thieỏt bũ daùy hoùc. _HS: soùan baứi, duùng cuù hoùc taọp. Chào mừng quý thầy cụ đến dự giờ Kiểm tra bài cũ : ? Nhận định nào nói đúng nhất những việc chúng ta cần phải làm khi muốn chọn lựa đúng từ ngữ xưng hô trong hội thoại ? A. Xem xét tính chất của tình huống giao tiếp. B. Xem xét mối quan hệ giữa người nói với người nghe C. Cả A & B đều đúng D. Cả A & B đề sai. ? Dòng nào có chứa những từ ngữ ko phải là từ ngữ xưng hô trong hội thoại A. Ông, bà , bố, mẹ, chú, bác, cô, dì, dượng, mợ. B. Chúng tôi, chúng ta, chúng em, chuựng nó. C. Anh, chị, bạn, cậu, con người, chúng sinh. D. Thầy, con, em, cháu, tôi, ta, tín chủ, ngài, trẫm, khanh. 1. Ví dụ : a. Cháu ở liền trong trạm hàng tháng .Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. ấy thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói : “ Đấy, bác cũng chẳng “thèm” người là gì ? ” b. Họa sĩ nghĩ thầm : “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn” I. Cỏch dẫn trực tiếp: a. Cháu ở liền trong trạm hàng tháng .Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. ấy thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói : “ Đấy, bác cũng chẳng “ thèm ’’ người là gì ? ” Là lời núi Được tỏch ra khỏi phần cõu đứng trước bằng dấu hai chấm (:) và dấu ngoặc kộp (“…”). được anh thanh niờn nhắc lại b. Họa sĩ nghĩ thầm: “Khỏch tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quột tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn” I. Cỏch dẫn trực tiếp: 1. Ví dụ : Là suy nghĩ Được tỏch ra khỏi phần cõu đứng trước bằng dấu hai chấm (:) và dấu ngoặc kộp (“…”). Trong ủoaùn trớch (a), boọ phaọn in ủaọm laứ noựi hay yự nghú cuỷa nhaõn vaọt? Noự ngaờn caựch vụựi boọ phaọn ủửựng trửụực baống daỏu gỡ? Trong ủoaùn trớch (b), boọ phaọn in ủaọm laứ noựi hay yự nghú cuỷa nhaõn vaọt? Noự ngaờn caựch vụựi boọ phaọn ủửựng trửụực baống daỏu gỡ? c. Nhìn thấy bác lái xe, cháu nói: “ Đấy , bác cũng chẳng thèm người là gì?” - vì cháu ở liền trong trạm hàng tháng. Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không chịu xuống. ấy thế là một hôm, bác lái xe phải thân hành lên trạm cháu. d. “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn” - Họa sĩ nghĩ thầm. Trong cả hai đoạn trớch cú thể thay đổi vị trớ giữa bộ phận in đậm với bộ phõn đứng trước nú được khụng?nếu được thỡ hai bộ phận ấy ngăn cỏch với nhau bằng những dấu gỡ? * Ghi nhớ : Dẫn trực tiếp , tức là nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật; lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kép Thế nào là cỏch dẫn trực tiếp? a/ Lão tìm lời lẽ giảng giải cho con trai hiểu. Lão khuyên nó hãy dằn lòng bỏ đám này, để dùi giắng lại ít lâu , xem có đám nào khá mà nhẹ tiền hơn sẽ liệu; chẳng lấy đứa này thì lấy đứa khác; làng này đã chết hết con gái đâu mà sợ. b/ Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà tu hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật. II. Cỏch dẫn giỏn tiếp 1. Vớ dụ: Là ý nghĩ Là lời núi II. Cỏch dẫn giỏn tiếp 1. Vớ dụ: a. Lóo tỡm lời lẽ giảng cho con trai hiểu. Lóo khuyờn nú hóy dằn lũng bỏ đỏm này, để dựi giằng lại chờ đỏm nào khỏ mà nhẹ tiền hơn sẽ liệu; chẳng lấy đứa này thỡ lấy đứa khỏc; làng này đó chết hết con gỏi đõu mà sợ. Trong ủoaùn trớch (a), boọ phaọn in ủaọm laứ noựi hay yự nghú cuỷa nhaõn vaọt? Noự coự ủửụùc ngaờn caựch ngaờn caựch vụựi boọ phaọn ủửựng trửụực baống daỏu gỡ khoõng? Thuật lại nội dung lời khuyờn Khụng cú dấu ngăn cỏch b. Nhưng chớ cú hiểu lầm rằng Bỏc sống khắc khổ theo lối nhà tu hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật. Giữa phần ý nghĩ được dẫn và phần lời núi của người dẫn cú từ rằng ,là Trong ủoaùn trớch (b), boọ phaọn in ủaọm laứ noựi hay yự nghú cuỷa nhaõn vaọt? Giửừa boọ phaọn in ủaọm vaứ boọ phaọn ủửựng trửụực coự tửứ gỡ? Coự theồ thay tửứ ủoự baống tửứ gỡ? * Ghi nhớ : Dẫn gián tiếp tức là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật, có điều chỉnh cho thích hợp ; lời dẫn gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép. Thế nào là cỏch dẫn giỏn tiếp? Hóy dẫn lại cõu núi của Lờ-nin về việc học “Học, học nữa, học mói” Bằng 2 cỏch dẫn trực tiếp và giỏn tiếp Dẫn trực tiếp:Lờ-nin từng núi: “ Học, học nữa, học mói” Dẫn giỏn tiếp: Lờ-nin cho rằng việc học của con người là mói mói vỡ thế con người phải luụn học tập và trau dồi kiến thức. III. Luyện tập : 1. Tỡm lời dẫn trong những đoạn trớch vaứ cho bieỏt ủoự laứ lụứi noựi hay yự nghú ủửụùc daón, laứ lụứi daón trửùc tieỏp hay lụứi daón giaựn tieỏp a. “ A! laừo giaứ teọ laộm! Toõi aờn ụỷ vụựi laừo nhử theỏ maứ laừo ủoỏi xửỷ vụựi toõi nhử theỏ naứy aứ?” Laứ lụứi daón trửùc tieỏp. ẹoự laứ yự nghú maứ nhaõn vaọt gaựn cho con choự b. “Caựi vửụứn laứ cuỷa con ta…..Hoài aỏy, moùi thửực coứn reỷ caỷ…” Laứ lụứi daón trửùc tieỏp. ẹoự laứ yự nghú cuỷa nhaõn vaọt 2. Vieỏt ủoaùn vaờn nghũ luaọn coự noọi dung lieõn quan ủeỏn moọt trong ba yự kieỏn. Trớch daón yự kieỏn aỏy theo hai caựch: daón trửùc tieỏp vaứ daón giaựn tieỏp (a) _ Trửùc tieỏp: Trong “baựo caựo Chớnh trũ taùi ẹaùi hoọi ủaùi bieồu toứan quoỏc laàn thửự II cuỷa ẹaỷng”, Chuỷ tũch Hoà Chớ Minh neõu roừ: “Chuựng ta phaỷi ghi nhụự…moọt daõn toọc anh huứng” III. Luyện tập : (a) _ Giaựn tieỏp: Trong “baựo caựo Chớnh trũ taùi ẹaùi hoọi ủaùi bieồu toứan quoỏc laàn thửự II cuỷa ẹaỷng”, Chuỷ tũch Hoà Chớ Minh khaỳng ủũnh raống chuựng ta phaỷi ghi nhụự…moọt daõn toọc anh huứng. III. Luyện tập  * Gợi ý :- Xác định lời thoại của ai đang nói với ai. Trong lời thoại đó có phần nào mà người nghe cần chuyển đến người thứ 3 - Thêm vào câu những từ ngữ thích hợp để mạch ý của câu rõ ràng, mạch lạc. 3. Haừy thuaọt laùi lụứi cuỷa nhaõn vaọt Vuừ Nửụng trong ủoaùn trớch theo caựch giaựn tieỏp Vuừ Nửụng nhaõn ủoự cuừng ủửa gửỷi moọt chieỏc hoa vaứng vaứ daởn Phan noựi hoọ vụựi chaứng Trửụng (raống) neỏu chaứng trửụng coứn nhụự chuựt tỡnh xửa nghúa cuừ, thỡ xin laọp moọt ủaứn giaỷi oan ụỷ beỏn soõng, ủoỏt caõy ủeứn thaàn chieỏu xuoỏng nửụực, Vuừ Nửụng seừ trụỷ veà. Hoùc xong tieỏt hoùc naứy, em ruựt ra ủieàu gỡ trong vieọc daón yự kieỏn cuỷa ngửụứi khaực khi hỡnh thaứnh vaờn baỷn? Hướng dẫn về nhà - Làm nốt các bài tập còn lại. - Nắm được cách dẫn trực tiếp và gián tiếp ( thuộc Ghi nhớ ) - Nghiên cứu trước bài mới: tiết 20- Sự phát triển của từ vựng Tiết học đó kết thỳc, cỏm ơn quý thầy cụ đó đến dự