Bài giảng Tiết 138-139 Ôn tập phần tiếng Việt

Tiết 138-139 ễn tập phần tiếng Việt Khởi ngữ TP cõu đứng trước CN nờu lờn đề tài của cõu Cỏc TP biệt lập TP tỡnh thỏi TP cảm thỏn TP phụ chỳ TP gọi đỏp Thể hiện cỏch nhỡn của người núi Bộc lộ tõm lý của người núi Dựng để tạo lập-duy trỡ quan hệ giao tiếp Bổ sung chi tiết cho ND chớnh của cõu I. * Bài tập: 1. Gọi tên các thành phần câu: a. “xây cái lăng ấy” - khởi ngữ. d. “thưa ông” b. “dường như” c: “những người con gái... nhỡn ta như vậy” - TP tỡnh thái - TP phụ chú - TP gọi -đáp - “vất vả quá!” - TP cảm thán. 3. Viết đoạn văn giới thiệu truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu, trong đoạn văn có những câu sử dụng các thành phần biệt lập: (Bến quê là một câu chuyện về cuộc đời - cuộc đời vốn rất bỡnh lặng quanh ta- với những nghịch lí không dễ gỡ hoá giải. Hỡnh như trong cuộc sống hôm nay, chúng ta có thể gặp ở đâu đó một số phận giống như hoặc gần giống như số phận của nhân vật Nhĩ trong câu chuyện của Nguyễn Minh Châu ? Người ta có thể mải mê kiếm danh, kiếm lợi để rồi sau khi đã rong ruổi gần hết cuộc đời, vỡ một lí do nào đó phải nằm bẹp dí một chỗ, con người mới chợt nhận ra rằng: gia đình chính là cái tổ ấm cuối cùng đưa tiễn ta về nơi vĩnh hằng ! Cái chân lí giản dị ấy, tiếc thay, Nhĩ chỉ kịp nhận ra vào những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời mỡnh. Nhĩ đã từng “đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất”, nhưng khi chẳng may bị mắc bệnh hiểm nghèo, liệt toàn thân thì cuộc sống của anh lại hoàn toàn phụ thuộc vào những người khác. Nhưng chính vào cái khoảnh khắc mà trực giác đã mách bảo cho anh biết rằng cái chết đã cận kề thỡ trong anh lại bừng lên nhưng khát vọng thật đẹp đẽ và thánh thiện. Có thể nói, Bến quê là câu chuyện bàn về ý nghĩa của cuộc sống, nhân vật Nhĩ là một nhân vật tư tưởng; nhưng là thứ tư tưởng đã được hỡnh tượng hoá một cách tài hoa và có khả năng gây xúc động mạnh mẽ cho người đọc.) * Các thành phần biệt lập: - Thành phần phụ chú: cuộc đời vốn rất bỡnh lặng quanh ta - Thành phần tình thái: hình như - Khởi ngữ: cái chân lí giản dị ấy - Thành phần cảm thán: tiếc thay. II. Liờn kết cõu và liờn kết đoạn văn Về nội dung Về hỡnh thức LK chủ đề LK lụgic Cỏc cõu phục vụ CĐ của đoạn Cỏc đoạn phục vụ chủ đề của VB Cỏc cõu, cỏc đoạn văn phải sắp xếp theo trỡnh tự hợp lớ Cỏc cõu, cỏc đoạn LK = biện phỏp: P. lặp từ ngữ P. Đồng nghĩa, trỏi nghĩa, liờn tưởng Phộp thế Phộp nối Bài tập 1. Gọi tên phép liên kết: c. Bây giờ cao sáng rồi thỡ để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa - thế! a. nhưng, nhưng rồi, và -> phép nối b. cô bé cô bé - nó ->phép thế đại từ -> phép lặp từ vựng ->phép thế đại từ III. Nghĩa tường minh Và Hàm ý Phần thụng bỏo được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong cõu. Phần thụng bỏo khụng được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong cõu mà suy ra từ những từ ngữ đú. “ở dưới ấy các nhà giàu chiếm hết cả chỗ rồi !” * Bài tập: 1. Cõu chứa hàm ý: => Cú hàm ý là: “Địa ngục mới chính là nơi dành cho các ông (nhà giàu)”. 2. Cõu chứa hàm ý: a. “Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp” Với Hàm ý: “Đội bóng huyện chơi không hay” hoặc “Tôi không muốn bỡnh luận về việc này”. *Người nói cố ý vi phạm phương châm: Quan hệ b. “Tớ báo cho Chi rồi” Với hàm ý: hoặc “Tôi khụng muốn nhắc đến tên Nam và Tuấn”. *Người nói đã cố ý vi phạm phương châm: Về lượng. “Tôi chưa báo cho Nam và Tuấn” *Luyện tập: Bài làm: 3. Viết đoạn văn giới thiệu truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu, trong đoạn văn có những câu sử dụng khởi ngữ và các thành phần biệt lập ( Chỉ rừ cỏc TP đú). “Bến quê” là một câu chuyện về cuộc đời - cuộc đời vốn rất bỡnh lặng quanh ta- với những nghịch lí không dễ gỡ hoá giải. -> TP phụ chỳ Hỡnh như trong cuộc sống hôm nay, chúng ta có thể gặp ở đâu đó một số phận giống như hoặc gần giống như số phận của nhân vật Nhĩ trong câu chuyện của Nguyễn Minh Châu ? ->TP tỡnh thỏi Người ta có thể mải mờ, rong ruổi gần hết cuộc đời, vỡ một lí do nào đó phải nằm bẹp dí một chỗ, con người mới chợt nhận ra rằng: gia đỡnh chính là cái tổ ấm cuối cùng đưa tiễn ta về nơi vĩnh hằng ! Cái chân lí giản dị ấy, tiếc thay, Nhĩ chỉ kịp nhận ra vào những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời mỡnh. -> Khởi ngữ Cỏi chõn lớ giản dị ấy Tiếc thay -> TP cảm thỏn Kiểm tra 15 phỳt: Viết đoạn văn giới thiệu truyện ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long, trong đoạn văn có những câu sử dụng khởi ngữ và các thành phần biệt lập ( Chỉ rừ cỏc TP đú). Sa Pa thơ mộng – nơi nhà văn Nguyễn Thành Long gọi là “Nơi lặng lẽ” ấy – lại cú những con người cống hiến hết mỡnh như vậy cho đất nước. Hỡnh như