Bài giảng Tiết 115: liệt kê

Giáo viên soạn giảng: Ngô thị Nghị. TIẾT 115: LIỆT Kấ. I.TèM HIỂU BÀI: 1. Thế nào là phép liệt kê? a.Vớ dụ: (sgk) Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt. […] (Phạm Duy Tốn) a.Vớ dụ: Chỳ ý vào cỏc từ gạch chõn cho biết: Cấu tạo và ý nghĩa của từ ngữ này có gì giống nhau ? Về cấu tạo:Cỏc bộ phận này đều cú kết cấu tương tự nhau. Về ý nghĩa:chỳng cựng núi về những đồ vật được bày biện chung quanh quan lớn. Diễn tả đầy đủ hơn,sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng,tình cảm. Bên cạnh ngài,mé tay trái,trong... *Trầu vàng,rễ tía, ...tăm bông. *Bát yến hấp đường...,dao chuôi ngà. Cách sử dụng từ , ngữ như vậy có tác dụng gì? => Đó là phép tu từ liệt kê. -Cựng núi về những đồ vật được bày biện chung quanh quan lớn. -> Tác dụng: Làm nổi bật sự xa hoa, thói hưởng lạc của viên quan phụ mẫu (đối lập với cảnh vất vả gội tắm mưa của dân phu hộ đê). TIẾT 115: LIỆT Kấ. I.TèM HIỂU BÀI: 1. Thế nào là phép liệt kê. a.Vớ dụ: (sgk) Liệt kê là sắp xếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm. b.Kết luận: 2. Các kiểu liệt kê: a.Vớ dụ: (sgk) Qua tỡm hiểu vd,em hiểu thế nào liệt kờ? Ví dụ 1 a. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập. b. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.  Liệt kê theo trình tự sự việc không theo từng cặp  Liệt kê theo theo từng cặp Em hãy xác định phép liệt kê trong ví dụ a, b ? Nhận xét cấu tạo của phép liệt kê trong ví dụ 1a,b. Ví dụ 2 a. Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau nhưng cùng một mầm non mọc thẳng. (Thép Mới) b. Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. (Phạm Văn Đồng) Thử đảo bộ phận liệt kê trong ví dụ 2a, b. Em thấy ý nghĩa của chúng có gì khác ? Ví dụ 2 a. Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau nhưng cùng một mầm non mọc thẳng. a’. Vầu, mai, trúc, nứa, tre mấy chục loại khác nhau nhưng cùng một mầm non mọc thẳng. -> Liệt kê không theo trình tự lô gích về ý nghĩa có thể thay đổi vị trí các bộ phận liệt kê. Ví dụ 2 b. Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. b’. Tiếng Việt của chúng ta phản ánh trưởng thành và sự hình thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là làng xóm, họ hàng, gia đình và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. -> Liệt kê theo trình tự tăng tiến về ý nghĩa không thể thay đổi các bộ phận liệt kê. TIẾT 115: LIỆT Kấ. I.TèM HIỂU BÀI: 1. Thế nào là phép liệt kê. a.Vớ dụ: (sgk) Liệt kê là sắp xếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm. b.Kết luận: 2. Các kiểu liệt kê: a.Vớ dụ: (sgk) b.Kết luận: . Xét theo cấu tạo, có thể phân biệt kiểu liệt kê theo từng cặp với kiểu liệt kê không theo từng cặp. . Xét theo ý nghĩa, có thể phân biệt kiểu liệt kê tăng tiến với liệt kê không tăng tiến Các kiểu liệt kê Xét theo cấu tạo Xét theo ý nghĩa Kiểu liệt kê theo từng cặp Kiểu liệt kê không theo từng cặp Kiểu liệt kê tăng tiến Kiểu liệt kê không tăng tiến TIẾT 115: LIỆT Kấ. I.TèM HIỂU BÀI: 1. Thế nào là phép liệt kê. a.Vớ dụ: (sgk) Liệt kê là sắp xếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm. b.Kết luận: 2. Các kiểu liệt kê: a.Vớ dụ: (sgk) b.Kết luận: . Xét theo cấu tạo, có thể phân biệt kiểu liệt kê theo từng cặp với kiểu liệt kê không theo từng cặp. . Xét theo ý nghĩa, có thể phân biệt kiểu liệt kê tăng tiến với liệt kê không tăng tiến II.LUYỆN TẬP: Tỡm phộp liệt kờ trong cỏc đoạn văn sau: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quí báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ Quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả bè lũ bán nước và cướp nước. Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung...Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. Liệt kê tăng tiến Khẳng định sức mạnh của lòng yêu nước Liệt kê tăng tiến Lòng tự hào về truyền thống yêu nước qua các thời kì lịch sử. Bài tập 2: a.Tin vui chiến thắng trăm miền Hũa Bỡnh,Tõy Bắc,Điện Biờn vui về. (Việt bắc-Tố Hữu) b.ễ hay!Buồn vương cõy ngụ đồng Vàng rơi!Vàng rơi…thu mờnh mụng” (Tỳ bà-Bớch Khờ) Trong cỏc cõu sau cõu nào dựng phộp liệt kờ? TèM BễNG HOA MAY MẮN Luật chơi Nhúm 1 Nhúm 2 Nhúm 3 Nhúm 4 Bài 3 Luật chơi: Mỗi nhúm lần lượt chọn một bông hoa. Cú 5 bông hoa, đằng sau mỗi bông hoa là một cõu hỏi tương ứng. *Nếu nhúm chọn trả lời đầy đủ thỡ được 10 điểm, nếu trả lời sai khụng được điểm. Thời gian suy nghĩ là 15 giõy. *Nếu nhúm chọn trả lời sai thỡ cỏc nhúm khỏc dành quyền trả lời (bằng cỏch giơ tay nhanh). Nếu trả lời đỳng được 5 điểm, trả lời sai khụng được điểm. *Nếu chọn được bông hoa may mắn sẽ khụng phải trả lời cõu hỏi mà vẫn được cộng 10 điểm và chọn lại bông hoa khỏc. Thời gian: 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Hết giờ 15 14 13 12 11 Trong vớ dụ dưới đõy cú phộp liệt kờ khụng? Xột theo ý nghĩa nú thuộc kiểu liệt kờ nào? “Nhất nước.nhỡ phõn, tam cần,tứ giống.” (Tục ngữ) Thời gian: 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Hết giờ 11 12 13 14 15 Thời gian: 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Hết giờ 13 15 14 12 11 Cõu cú liệt kờ là cõu a.Nú thuộc kiểu liệt kờ tăng tiến. BễNG HOA MAY MẮN Thời gian: 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Hết giờ 11 12 13 14 15 TIẾT 115: LIỆT Kấ. I.TèM HIỂU BÀI: 1. Thế nào là phép liệt kê. a.Vớ dụ: (sgk) Liệt kê là sắp xếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm. b.Kết luận: 2. Các kiểu liệt kê: a.Vớ dụ: (sgk) b.Kết luận: . Xét theo cấu tạo, có thể phân biệt kiểu liệt kê theo từng cặp với kiểu liệt kê không theo từng cặp. . Xét theo ý nghĩa, có thể phân biệt kiểu liệt kê tăng tiến với liệt kê không tăng tiến II.LUYỆN TẬP: Về nhà  Học bài  -Thuộc hai ghi nhớ,nắm được khỏi niệm và cỏc kiểu liệt kờ,làm bài tập 2,3(sgk) -Tỡm hiểu về dấu chấm lửng và dấu phảy. GIỜ HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC. THÂN ÁI CHÀO CÁC THẦY Cễ VÀ CÁC EM !