Bài giảng Tiết 112. Câu trần thuật đơn có từ là

? Kiểm tra bài cũ ? Thế nào là câu trần thuật đơn? Cho ví dụ. - Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C-V tạo thành để giới thiệu,tả hoặc kể một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến. a) Bè em lµ c«ng nh©n b, Bµ đỡ Trần lµ người huyện Đ«ng Triều.  c) Truyền thuyết lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö qóa khø, th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o. d ) Ngµy thø n¨m trªn ®¶o C« T« lµ mét ngµy trong trÎo, s¸ng sña  e) DÕ MÌn trªu chÞ Cèc lµ d¹i. h ) Thi ®ua lµ yªu n­íc ? X¸c ®Þnh BPCN- BPVN cña c¸c c©u sau ®©y vµ cho biÕt chóng cã ph¶i lµ c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng?  X¸c ®Þnh BPCN- BPVN cña c¸c c©u sau ®©y? C©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ TiÕt 112 : A. Lý thuyÕt I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ: 1.Ngữ liệu X¸c ®Þnh BPCN- BPVN cña c¸c c©u sau ®©y? a) Bè em lµ c«ng nh©n b, Bµ đỡ Trần lµ người huyện Đ«ng Triều.  c) Truyền thuyết lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö qóa khø, th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o. d ) Ngµy thø n¨m trªn ®¶o C« T« lµ mét ngµy trong trÎo, s¸ng sña e) DÕ MÌn trªu chÞ Cèc lµ d¹i. h ) Thi ®ua lµ yªu n­íc I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ: 1. vÝ dô: Tiết 112. Câu trần thuật đơn có từ là a) Bè em lµ c«ng nh©n b, Bµ đỡ Trần lµ người huyện Đ«ng Triều.  c) Truyền thuyết lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö qóa khø, th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o. d ) Ngµy thø n¨m trªn ®¶o C« T« lµ mét ngµy trong trÎo, s¸ng sña  e) DÕ MÌn trªu chÞ Cèc lµ d¹i. h ) Thi ®ua lµ yªu n­íc a) Bè em lµ c«ng nh©n. b, Bà đỡ Trần // lµ người huyện Đ«ng Triều.  c) Truyền thuyết // lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö qóa khø, th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o. d ) Ngµy thø n¨m trªn ®¶o C« T«// lµ mét ngµy trong trÎo, s¸ng sña.  e) DÕ MÌn trªu chÞ Cèc // lµ d¹i . h ) Thi ®ua // lµ yªu n­íc. X¸c ®Þnh BPCN- BPVN cña c¸c c©u sau ®©y: => Là +danh từ .=> Là +Cụm danh từ .=> Là +Cụm danh tõ .=>Là +Cụm danh từ .=> Là +Tính từ .=> Là +Cụm động từ a, Bà đỡ Trần // ………………là người huyện Đông Triều. b,Truyền thuyết// ………………………...là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo. c, Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô//……………. là một ngày trong trẻo, sáng sủa. d,Dế Mèn trêu chị Cốc //………………………. là dại. không phải chưa ( chưa phải ) không phải chưa ( chưa phải) Vị ngữ biểu thị ý phủ định, ? Chän nh÷ng tõ hoÆc côm tõ phñ ®Þnh thÝch hîp cho sau ®©y ®iÒn vµo tr­íc vÞ ng÷ cña c¸c c©u trªn: kh«ng, kh«ng ph¶i, ch­a, ch­a ph¶i nó kết hợp với các cụm từ kh«ng ph¶i, ch­a ph¶i Tiết 112 Câu trần thuật đơn có từ là Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là 1. Ví dụ: 2. Nhận xét: Trong câu trần thuật đơn có từ là - VN thường do LÀ + DT(cụm DT) tạo thành,có thể LÀ + TT( cụm TT) hoặc LÀ + ĐT (cụm ĐT ). - Khi biểu thị ý phủ định VN kết hơp với “ không phải”, “chưa phải” 3. Ghi nhớ: (SGK) Tiết 112 Câu trần thuật đơn có từ là Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là 1. Ví dụ :(SGK) 2. Nhận xét: 3. Ghi nhớ: ( SGK) II. Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là 1. ví dụ: ( SGK) a) Bà đỡ Trần// là người huyện Đông Triều. b) Truyền thuyết// và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo. là loại truyện dân gian kể về các nhân vật Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô// là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Dế Mèn trêu chị Cốc// là dại . c) d) 1, Khái niệm 2, Giới thiệu sự vật 3, Miêu tả đặc điểm 4, Đánh giá đối với sự vật Tiết 112 Câu trần thuật đơn có từ là Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là II. Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là 1 .Ví dụ: 2. Nhận xét: Có 4 kiểu câu: - Câu định nghĩa. - Câu giới thiệu . - Câu miêu tả. - Câu đánh giá. 3. Ghi nhớ: ( SGK) *Trong câu trần thuật đơn có từ là: - VN thường do từ là kết hợp với danh từ( cụm danh từ) tạo thành. - Ngoài ra, tổ hợp từ giữa từ là với động từ( cụm động từ) hoặc tính từ( cụm tính từ)...cũng có thể làm VN . - Khi VN biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các cụm từ không phải, chưa phải. * Có một số kiểu câu trần thuật đơn có từ là đáng chú ý như sau. - Câu định nghĩa. - Câu miêu tả. - Câu giới thiệu. - Câu đánh giá. Hà Nội Truyện cười là truyện dân gian kể về những thói hư tật xấu trong xã hội để gây cười hoặc phê phán . Hà Nội là thủ đô của nước ta Vịnh Hạ Long là nơi núi non trùng điệp ,nước biển xanh trong Các bạn là những người con ngoan trò giỏi ? §Æt c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ t­¬ng øng víi néi dung tõng bøc tranh C©u ®Þnh nghÜa C©u ®¸nh gi¸ C©u miªu t¶ C©u giíi thiÖu Bài tập 1: T×m c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ trong nh÷ng c©u d­íi ®©y: a) Hoán dụ là gọi tên sự vật hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. b) Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. c) Tre là cánh tay của người nông dân Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê. d) Bồ các là bác chim ri Chim ri là dì sáo sậu Sáo sậu là cậu sáo đen Sáo đen là em tu hú Tu hú là chú bồ các. đ) Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở quê nhà. e) Khóc là nhục. Rên hèn. Van yếu đuối Và dại khờ là những lũ người câm Trên đường đi như những bóng âm thầm Nhận đau khổ mà gửi vào im lặng. B.Luyện tập a: Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. c: Tre là cánh tay của người nông dân. Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê, d: Bồ các là bác chim ri Chim ri là dì sáo sậu Sáo sậu là cậu sáo đen Sáo đen là em tu hú Tu hú là chú bồ các. e: Khóc là nhục. Rên , hèn. Van, yếu đuối Và dại khờ là những lũ người câm X¸c ®Þnh CN, VN cña c¸c c©u trÇn thuËt ®¬n sau vµ cho biÕt c¸c c©u Êy thuéc nh÷ng kiÓu nµo? Bài 2 a: Hoán dụ // là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. c: Tre // là cánh tay của người nông dân. Tre // còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. Nhạc của trúc, nạc của tre // là khúc nhạc của đồng quê, d: Bồ các// là bác chim ri Chim ri // là dì sáo sậu Sáo sậu // là cậu sáo đen Sáo đen// là em tu hú Tu hú // là chú bồ các. e: Khóc // là nhục. Rên //(,) hèn. Van //(,) yếuđuối Và dại khờ// là những lũ người câm B, C©u ®Þnh nghÜa D, C©u giíi thiÖu A, C©u miªu t¶ C, C©u ®¸nh gi¸ Bài tập 3: Viết một đoạn văn từ năm đến bảy câu tả ( hoặc kể) một người bạn của em, trong đoạn văn có ít nhất một câu trần thuật đơn có từ là. Nêu tác dụng của câu trần thuật đơn có từ là trong đoạn văn. - GV cho học sinh quan sát tranh và hướng dẫn học sinh làm bài tập Củng cố: HS nhắc lại phần ghi nhớ GV nhấn mạnh các đặc điểm.các kiểu câu TTĐ có từ là .tác dụng việc sử dụng các kiểu câu này trong văn tự sự.miêu tả 4.Hướng dẫn về nhà: - Học kỹ lý thuyết,làm hoàn chỉnh các bài tập Ôn tập chuẩn bị kiêm tra: - Phần phó từ, các biện pháp tu từ về lí thuyết và xem lại các bài tập nhất là các bài tập tự luận