Bài giảng Tiết 107: Tìm hiểu bài văn phân tích

Gi¸o viªn:HÇu ThÞ Hµn Sáng nay,bà vừa lọm khọm bước ra sân vừa đấm đấm cái lưng còng, ngước nhìn lên bầu trời âm u, vần vũ mây đen, lẩm bẩm: -Ông trời lại sắp đổ nước đây! Cu Mít 4 tuổi lập tức tròn xoe mắt cật vấn bà như súng liên thanh: -Bà ơi, sắp đổ nước là gì hở bà? -Là mưa cháu ạ. -Thế trời lấy nước từ đâu? Bể của trời xây ở đâu? -Lấy từ mây đen. Mây đen là bể của trời đó. -Vì sao nước đang ở mây lại rơi xuống đất? -Vì gặp lạnh, nước đọng lại, nặng và rơi. -Vì sao trên cao lại lạnh?... -Bà chịu! Chút nữa đến lớp hỏi cô giáo cháu nhé! - Vì sao loài khủng long bị tuyệt chủng? -Một học sinh nộp 1,5 kg giấy vụn để làm gì? -Việc đốt phá rừng bừa bãi sẽ gây nên những tác hại nào? -Yêu sớm có nên không? -Tại sao khi mới sinh ra, ai cũng khóc mà không cười? -Ngoài trái đất còn có hành tinh nào có sự sống? Đề: 1. Bầu ơi thuơng lấy bí cùng Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn. Theo em, câu ca dao trên có ý nghĩa gì? 2. Một nhà văn có nói: “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”. Hãy giải thích nội dung câu nói này? 3. Em hiểu thế nào là lòng trung thực? Lòng khiêm tốn Lòng khiêm tốn có thể được coi là một bản tính căn bản cho con người trong nghệ thuật xử thế và đối đãi với sự vật. Điều quan trọng của khiêm tốn là chính nó đã tự nâng cao giá trị cá nhân của con người trong xã hội. Khiêm tốn là biểu hiện của con người đúng đắn, biết sống theo thời và biết nhìn xa. Con người khiêm tốn bao giờ cũng là người thường thành công trong lĩnh vực giao tiếp với mọi người. Vậy khiêm tốn là gì? Khiêm tốn là tính nhã nhặn, biết sống một cách nhún nhường, luôn luôn hướng về phía tiến bộ, tự khép mình vào những khuôn thước của cuộc đời, bao giờ cũng không ngừng học hỏi. Hoài bão lớn nhất của con người là tiến mãi không ngừng nhưng không nhằm mục đích tự khoe khoang, tự đề cao cá nhân mình trước người khác. Người có tính khiêm tốn thường hay tự cho mình là kém, còn phải phấn đấu thêm, trau dồi thêm, cần được trao đổi, học hỏi nhiều thêm nữa. Người có tính khiêm tốn không bao giờ chịu chấp nhận sự thành công của cá nhân mình trong hoàn cảnh hiện tại, lúc nào cũng cho sự thành công của mình là tầm thường, không đáng kể, luôn luôn tìm cách để học hỏi hơn nữa. Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế? Đó là vì cuộc đời là một cuộc đấu tranh bất tận, mà tài nghệ của mỗi cá nhân tuy là quan trọng, nhưng thật ra chỉ là những giọt nước bé nhỏ giữa đại dương bao la. Sự hiểu biết của mỗi cá nhân không thể đem so sánh với mọi người cùng chung sống với mình. Vì thế, dù tài năng đến đâu cũng luôn luôn phải học thêm, học mãi mãi. Tóm lại, con người khiêm tốn là con người hoàn toàn biết mình, hiểu người, không tự mình đề cao vai trò, ca tụng chiến công của cá nhân mình cũng như không bao giờ chấp nhận một ý thức chịu thua mang nhiều mặc cảm tự ti đối với mọi người. Khiêm tốn là một điều không thể thiếu cho những ai muốn thành công trên con đường đời. (Theo Lâm Ngữ Đường, Tinh hoa xử thế) Ghi nhớ: *Trong đời sống, giải thích là làm cho hiểu rõ những điều chưa biết trong mọi lĩnh vực. *Giải thích trong văn nghị luận là làm cho người đọc hiểu rõ các tư tưởng, đạo lý, phẩm chất, quan hệ… cần được giải thích nhằm nâng cao nhận thức, trí tuệ, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm cho con người. *Người ta thường giải thích bằng các cách: Nêu định nghĩa, kể ra các biểu hiện, so sánh, đối chiếu với các hiện tượng khác, chỉ ra các mặt lợi, hại, nguyên nhân, hậu quả, cách đề phòng hoặc noi theo… của hiện tượng hoặc vấn đề được giải thích. *Bài văn giải thích phải có mạch lạc, ngôn từ trong sáng, dể hiểu. Không nên dùng những điều không ai hiểu để giải thích những điều người ta chưa hiểu. *Muốn làm được bài giải thích tốt, phải học nhiều, đọc nhiều, vận dụng tổng hợp các thao tác giải thích phù hợp. Luyện tập: Bài tập 1: Đọc bài văn sau và cho biết vấn đề được giải thích và phương pháp giải thích trong bài; Lòng nhân đạo Lòng nhân đạo tức là lòng biết thương người. Thế nào là biết thương người và thế nào là lòng nhân đạo? Hằng ngày chúng ta thường có dịp tiếp xúc với đời sống bên ngoài, trước mắt chúng ta, loài người còn đầy rẫy những cảnh khổ. Từ một ông lão già nua răng long tóc bạc, lẽ ra phải được sống trong sự chăm sóc đùm bọc của con cháu, thế mà ông lão ấy phải sống kiếp đời hành khất, sống bằng của bố thí của kẻ qua đường, đến một đứa trẻ thơ, quá bé bỏng mà lại sống bằng cách đi nhặt những mẫu bánh của người khác ăn dở, thay vì được cha mẹ nuôi nấng, dạy dỗ. Những hình ảnh ấy và thảm cảnh ấy khiến cho mọi người xót thương, và tìm cách giúp đỡ. Đó chính là lòng nhân đạo. Con người cần phải phát huy lòng nhân đạo của mình đối với mọi người xung quanh… (Theo Lâm Ngữ Đường, Tinh hoa xử thế)