Bài giảng Nói giảm nói tránh

VD2: Phải bé lại lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một dịu êm vô cùng. (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu) Ghi nhớ Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự. VD1: a. Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong đảng và bầu bạn khắp nơi điều khỏi cảm thấy đột ngột.  (Hồ Chí Minh, Di chúc) b. Bác đã đi rồi sao, Bác ơi !Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời. (Tố Hữu, Bác ơi) c. Lượng con ông Độ đây mà....Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn. (Hồ Phương, Thư nhà) Nãi vßng Tõ ®ång nghÜa Phñ ®Þnh tõ ng÷ tr¸i nghÜa VD3: a. Con dạo này lười lắm. b.Con dạo này không được chăm chỉ cho lắm. VD2: Phải bé lại lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một dịu êm vô cùng. (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)  Tõ ®ång nghÜa Phñ ®Þnh tõ tr¸i nghÜa VD 4: Anh Êy bÞ th­¬ng nÆng thÕ th× kh«ng sèng ®­îc l©u n÷a ®©u chÞ ¹. Anh Êy(…) thÕ th× kh«ng(…) ®­îc l©u n÷a ®©u chÞ ¹. * Nói trống (tỉnh lược) CÊm trÎ con vµo ®ã. C¸c ch¸u vµo ®ã rÊt nguy hiÓm,dÔ bÞ tai n¹n. TÌNH HUỐNG 1. Nãi gi¶m nãi tr¸nh b»ng c¸ch nãi vßng nh÷ng ®øa trÎ nµy bè mÑ chÕt hÕt råi, thËt ®¸ng th­¬ng nh÷ng ®øa trÎ må c«i nµy thËt ®¸ng th­¬ng TÌNH HUỐNG 2. Nói giảm nói tránh bằng cách dùng từ Hán Việt đồng nghĩa Anh cút ra khỏi nhà tôi ngay! Anh không nên ở đây nữa! TÌNH HuỐNG 3 . Nãi gi¶m nãi tr¸nh b»ng c¸ch phñ ®Þnh tõ ng÷ tr¸i nghÜa Bệnh tình con ông nặng lắm chắc sắp chết rồi! Bệnh tình con ông chắc chẳng còn được bao lâu nữa. TÌNH HUỐNG 4. Nói giảm nói tránh bằng cách nói trống. 1* Trong một cuộc họp lớp kiểm điểm bạn Hải hay đi học muộn, bạn Loan nói: “Từ nay cậu không được đi học muộn nữa vì như vậy không những ảnh hưởng đến việc rèn luyện đạo đức của bản thân cậu mà còn ảnh hưởng đến phong trào thi đua của lớp”. Bạn Trinh cho rằng Loan nói như vậy là quá gay gắt, chỉ nên nhắc nhở bạn Hải :”Cậu nên đi học đúng giờ”. Em đồng tình với ý kiến nào? Vì sao? 2* Trong khi nhận xét về những nhược điểm của các bạn víi cô giáo chủ nhiệm, bạn lớp trưởng chØ nªu như sau:”Tuần qua, một số bạn đi học không được đúng giờ lắm” Nãi nh­ vËy cã nªn không? Vì sao? Bài tập:1(SGK): A / Khuya rồi, mời bà.......................... B / Cha mẹ em..........................từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại. C / Đây là lớp học cho trẻ em..................... D / Mẹ đã ..................rồi, nên chú ý giữ gìn sức khoẻ. E / Cha nó mất, mẹ nó......................, nên chú nó rất thương nó. đi nghỉ chia tay nhau khiếm thị có tuổi đi bước nữa Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh cho sau đây vào chỗ trống: đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau, có tuổi, đi bước nữa. a2/ Anh nên hoà nhã với bạn bè! b2/ Anh không nên ở đây nữa ! c1/Xin đừng hút thuốc trong phòng ! d1/ Nó nói như thế là thiếu thiện chí! a. Các chiến sĩ đã chết để bảo vệ quê hương. b. Kiến thức toán của em còn kém lắm! c. Bác sỹ pháp y đang mổ xác chết. Các chiến sĩ đã hy sinh để bảo vệ quê hương. Kiến thức toán của em còn chưa tốt, cần cố gắng hơn. . Bác sỹ pháp y đang phẫu thuật tử thi. Hãy chuyển các cách diễn đạt sau đây thành cách diễn đạt cã sö dông nói giảm nói tránh? Bµi tËp cñng cè Xác định biện pháp tu từ nói giảm nói tránh: Bài văn này bạn phân tích chưa được hay lắm. 2. Bác đã lên đường, theo tổ tiên Mác Lê-nin, thế giới Người Hiền… 3.a. Bạn học còn kém lắm. b. Bạn cần cố gắng hơn nữa. 4. Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Dùng từ đồng nghĩa Dùng cách nói vòng Dùng cách nói phủ định từ trái nghĩa Dùng cách nói trống ( tỉnh lược)