Bài giảng Ngữ văn Tiết 51: Đoàn thuyền đánh cá

Đọc thuộc và diễn cảm :” Bài thơ về tiểu đội xe không kính “. Nêu cảm nhận ngắn gọn của em về hình ảnh người lính lái xe ?. NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦYCÔ GIÁO VỀ DỰ HỘI GIẢNG gi¸o viªn giái GV thùc hiÖn: Vò ThÞ ViÖn ( Huy CËn) I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1, T¸c gi¶ -Cù Huy Cận ( 1919 – 2005 ) -Quê ở Vụ Quang Hà Tĩnh - Nhà thơ nổi tiếng trong phong trào thơ mới với tập Lửa thiêng . -Tham gia CM từ sau 1945, giữ nhiều trọng trách trong chính quyền CM. Là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ Hiện Đại Việt Nam - Được Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNTnăm 1996. 2, T¸c phÈm: * Bè côc:3 phÇn - Hai khæ th¬ ®Çu: C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i vµ t©m tr¹ng cña ng­êi ®i biÓn. Bèn khæ th¬ tiÕp theo: C¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trªn biÓn. Khæ th¬ cuèi: C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ. I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1, T¸c gi¶ *ThÓ th¬: *HC s¸ng t¸c: *PTB§: ThÊt ng«n tr­êng thiªn -N¨m 1958 in trong tËp th¬ trêi mçi ngµy l¹i s¸ng -Sau chuyÕn ®i thùc tÕ ë vïng biÓn Qu¶ng Ninh Tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m I. §äc vµ t×m hiÓu chung II. §äc, hiÓu v¨n b¶n 1, C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i vµ t©m tr¹ng cña ng­êi ®i biÓn. MÆt trêi xuèng biÓn nh­ hßn löa Sãng ®· cµi then ®ªm sËp cöa So s¸nh, nh©n ho¸ liªn t­ëng -Hoµng h«n trªn biÓn ®Ñp rùc rì. -Vò trô nh­ mét ng«i nhµ lín, ng«i nhµ vÜ ®¹i Êy b­íc vµo thêi kú nghØ ng¬i. * C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i §oµn thuyÒn ra kh¬i trong thêi ®iÓm biÓn vÒ ®ªm. C¶nh biÓn võa ®Ñp, võa réng l¹i võa gÇn gòi, Êm ¸p víi con ng­êi. I. §äc II. §äc, hiÓu v¨n b¶n 1, C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i vµ t©m tr¹ng cña ng­êi ®i biÓn. * C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i * T©m tr¹ng cña ng­êi ®i biÓn §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ l¹i ra kh¬i C©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i - Sù g¾n kÕt ba sù vËt hiÖn t­îng( c¸nh buåm, giã kh¬i, c©u h¸t)=> t¹o ra mét h×nh ¶nh khoÎ, l¹ mµ thËt. - ãc t­ëng t­äng phong phó, bót ph¸p l·ng m¹n ®­a ra mét h×nh ¶nh bÊt ngê “ C©u h¸t c¨ng buåm” Con ng­êi ra kh¬i trong t©m tr¹ng n¸o nøc, khÝ thÕ l¹c quan phÊn khëi vµ ®iÒu ®ã ®· trë thµnh søc m¹nh cïng giã biÓn lµm c¨ng c¸nh buåm ®Ó con thuyÒn l­ít sãng ra kh¬i. vµ t×m hiÓu chung I. §äc II. §äc, hiÓu v¨n b¶n 1, C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i vµ t©m tr¹ng cña ng­êi ®i biÓn. 2, C¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trªn biÓn. * H×nh ¶nh ®oµn thuyÒn ThuyÒn ta l¸i giã víi buåm tr¨ng L­ít gi÷a m©y cao víi biÓn b»ng Ra ®Ëu dÆm xa dß bông biÓn Dµn ®an thÕ trËn l­íi v©y gi¨ng vµ t×m hiÓu chung 2, C¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trªn biÓn. * H×nh ¶nh ®oµn thuyÒn ThuyÒn ta l¸i giã víi buåm tr¨ng L­ít gi÷a m©y cao víi biÓn b»ng Ra ®Ëu dÆm xa dß bông biÓn Dµn ®an thÕ trËn l­íi v©y gi¨ng H×nh ¶nh con thuyÒn ®Æt trong mèi quan hÖ víi: giã, buåm tr¨ng, m©y cao, biÓn b»ng - Sö dông thñ ph¸p phãng ®¹i vµ nh÷ng liªn t­ëng ®éc ®¸o => Kh«ng gian mªnh m«ng nh­ng con thuyÒn còng lín lao, k× vÜ. => Cuéc ®¸nh c¸ nh­ mét trËn chiÕn, trËn chiÕn trªn mÆt trËn lao ®éng nh»m chinh phôc biÓn kh¬i. H×nh ¶nh ®oµn thuyÒn tung hoµnh gi÷a biÓn trêi mªnh m«ng vµ lµm chñ c¶ biÓn kh¬i. 2, C¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trªn biÓn. * H×nh ¶nh biÓn c¶ - C¸ nhô, c¸ chim cïng c¸ ®Ð, C¸ song lÊp l¸nh ®uèc ®en hång, - C¸i ®u«i em vÉy tr¨ng vµng choÐ. - VÈy b¹c ®u«i vµng loÐ r¹ng ®«ng, C¸c h×nh ¶nh liÖt kª TrÝ t­ëng t­îng phong phó NghÖ thuËt phèi s¾c ®Æc biÖt, tµi t×nh C¸ ®Ñp. rùc rì, léng lÉy, huyÒn ¶o, bÇy c¸ nh­ nh÷ng nµng tiªn trong vò héi. Ca ngîi biÓn c¶ thanh b×nh, giµu cã => biÓn lµ mét kho h¶i s¶n phong phó. 2, C¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trªn biÓn. * H×nh ¶nh ng­êi d©n chµi víi c«ng viÖc ®¸nh c¸ trªn biÓn Ta h¸t bµi ca gäi c¸ vµo Gâ thuyÒn ®· cã nhÞp tr¨ng cao - Bót ph¸p l·ng m¹n cïng nh÷ng liªn t­ëng ®éc ®¸o => BiÕn c«ng viÖc nÆng nÒ thµnh niÒm vui, lßng yªu ®êi chan chøa. Sao mê kÐo l­íi kÞp trêi s¸ng Ta kÐo xo¨n tay chïm c¸ nÆng - T¶ thùc “ kÐo xo¨n tay”: kÐo l­íi b»ng tÊt c¶ søc lùc. Nh÷ng ng­êi d©n chµi lµm viÖc víi niÒm h¨ng h¸i say s­a cña nh÷ng ng­êi d©n lµm chñ ®Êt n­íc, hä lao ®éng víi tÊt c¶ søc lùc trÝ tuÖ, t×nh yªu biÓn, yªu nghÒ. 3/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về : Hình ảnh hoán dụ và ẩn dụ đẹp vừa gợi tả cảnh bình binh trên biển rực rỡ, tráng lệ, vừa ca ngợi niềm vui của con người vừa đạt được thành quả lao động mỹ mãn Cảm nhận của em về đoạn thơ sau : “ Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời Mặt trời đội biển nhô màu mới Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi” 3. C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ C©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i §oµn thuyÒn ch¹y ®ua cïng mÆt trêi MÆt trêi ®éi biÓn nh« mµu míi M¾t c¸ huy hoµng mu«n dÆm kh¬i. 3. C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ C©u h¸t c¨ng buåm víi giã kh¬i §oµn thuyÒn ch¹y ®ua cïng mÆt trêi MÆt trêi ®éi biÓn nh« mµu míi M¾t c¸ huy hoµng mu«n dÆm kh¬i. Khæ th¬ cuèi h« øng víi khæ th¬ ®Çu t¹o hai c¶nh ®èi xøng. Dßng th¬ ®Çu ®­îc lÆp l¹i víi dßng th¬ ë khæ ®Çu. - Sö dông nh©n ho¸, ho¸n dô vµ c¸ch nãi khoa tr­¬ng. BiÓu hiÖn nhÞp tuÇn hoµn cña vò trô. TiÕng h¸t xuÊt hiÖn suèt bµi th¬ : khóc ca lao ®éng ®Çy høng thó =>C¶nh t­îng thiªn nhiªn kú vÜ, con ng­êi ch¹y ®ua cïng thêi gian. §oµn thuyÒn trë vÒ trong khung c¶nh mét ngµy míi b¾t ®Çu, con ng­êi ch¹y ®ua víi thêi gian, tranh thñ thêi gian ®Ó lao ®éng vµ ®· thu ®­îc thµnh qu¶ to lín. 2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển : . Tìm những câu thơ miêu tả vẻ đẹp rực rỡ của các loài cá trên biển đêm ? Vẻ đẹp các loài cá biển: + Cá thu …luồng sáng . + Cá nhụ , cá chim, cá đé. + Cá song lấp lánh trăng vàng chóe Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông Để miêu tả vẻ đẹp của các loài cá tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? Được sáng tạo bằng liên tưởng , tưởng tượng và từ sự quan sát thực để làm giàu có thêm cái đẹp vốn có trong tự nhiên . III/ Tổng kết .1/ Nghệ thuật: -Bút pháp lãng mạn , hình ảnh liên tưởng -Âm hưởng khỏe khoắn, hào hùng, giàu nhạc điệu -Sö dông biÖn ph¸p tu tõ ®a d¹ng phong phó Em có nhận xét gì về nghệ thuật của bài thơ Đoàn Thuyền Đánh Cá ? Với bút pháp nghệ thuật ấy làm nổi bật nội dung gì ? 2/ Nội dung : - Ca ngợi sự giàu đẹp của biển Ca ngợi những con người mới Thể hiện niềm tự hào của tác giả trước đất nước và cuộc sống mới III.LuyÖn tËp 1, C©u th¬ “ Dµn ®an thÕ trËn l­íi v©y gi¨ng” cã ý nghi· g×? A- Cuéc ®¸nh c¸ lµ mét cuéc du thuyÒn B- Cuéc ®¸nh c¸ b¾t ®Çu diÔn ra s«i næi hµo høng C- Cuéc ®¸nh c¸ diÔn ra nh­ mét trËn ®¸nh, lao ®éng thùc sù lµ chiÕn ®Êu. D- §­îc ®¸nh c¸ ngoµi biÓn kh¬i lµ mét thó vui 2, Nhµ th¬ dïng biÖn ph¸p tu tõ g× ®Ó ca ngîi biÓn trong hai c©u th¬ sau? “ BiÓn cho ta c¸ nh­ lßng mÑ Nu«i lín ®êi ta tõ thuë nµo” A- Nh©n ho¸ vµ Èn dô C- Ho¸n dô vµ so s¸nh B- Nh©n ho¸ vµ so s¸nh D- Èn dô vµ ho¸n dô 3, Ph©n tÝch khæ ®Çu hoÆc khæ cuèi bµi th¬. Kh¸I qu¸t bµi th¬ :§oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - X©y dùng h×nh ¶nh l·ng m¹n b»ng trÝ t­ëng t­îng phong phó - ¢m h­ëng khoÎ kho¾n, hµo hïng, bay bæng - Gieo vÇn linh ho¹t, vÇn tr¾c ®an xen vÇn b»ng C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i - BiÓn vÒ ®ªm ®Ñp, réng, gÇn gòi, Êm ¸p. - Con ng­êi n¸o nøc l¹c quan, phÊn khëi. C¶nh lao ®éng cña ®oµn thuyÒn trªn biÓn -§oµn thuyÒn tung hoµnh lµm chñ biÓn kh¬i. - Ng­êi d©n chµi lµm viÖc h¨ng h¸i, khoÎ kho¾n, say s­a. - BiÓn lµ mét kho h¶i s¶n phong phó, ®a d¹ng. C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ - Khung c¶nh thiªn nhiªn kú vÜ. - Con ng­êi ch¹y ®ua víi thêi gian. -Thµnh qu¶ cña lao ®éng, niÒm vui cña con ng­êi. -NhiÒu h×nh ¶nh tr¸ng lÖ, thÓ hiÖn sù hµi hoµ gi÷a thiªn nhiªn vµ ng­êi lao ®éng. - Béc lé niÒm vui, niÒm tù hµo cña t¸c gi¶ tr­íc ®Êt n­íc vµ cuéc sèng. Ghi nhí H­íng dÉn vÒ nhµ Häc thuéc lßng bµi th¬ “ §oµn thuyÒn ®¸nh c¸” Ph©n tÝch c¶nh thiªn nhiªn vµ c¶nh lao ®éng cña ng­êi d©n chµi trªn biÓn. So¹n bµi “ BÕp löa” cña B»ng ViÖt. Xin tr©n träng c¶m ¬n!