Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 107: Văn bản Sống chết mặc bay

các thầy cô đến dự Giờ Môn ngữ văn 7Nhiệt liệt chào Mừng I/ ẹOẽC – TèM HIEÅU CHUNG:1. Taực giaỷ:2. Taực phaồm: a) Xuaỏt xửự:b) Theồ loaùi:d) Boỏ cuùc:c) Chuự thớch:II/ ẹOẽC – TèM HIEÅU VAấN BAÛN:1) Đờ sắp vỡ:kiến thức tiết 106a, Cảnh dân hộ đê:Địa điểm: Trờn mặt đờ đang nỳng thế lỳc gần 1h đờm.Khụng khớ, quang cảnh: Nhốn nhỏo, căng thẳng, xao xỏcVật dụng: cuốc, thuổng...Hành động:bỡ bừm, đội đất, vỏc tre, đắp, cừ  Cảnh hộ đờ gấp gỏp, căng thẳng, bất lực Tieỏt :107Phạm Duy TốnVăn bảnSốNG CHếT MặC BAYa, Cảnh dân hộ đê:Địa điểm: Trờn mặt đờ đang nỳng thế.Hoàn cảnh: lỳc gần 1giờ đờm.Khụng khớ, quang cảnh: Nhốn nhỏo, căng thẳng, xao xỏcVật dụng: cuốc, thuổng...Hành động: bỡ bừm, đội đất, vỏc tre, đắp, cừCảnh hộ đờ gấp gỏp, căng thẳng, bất lực b, Cảnh quan hộ đê:1) Đờ sắp vỡ:II. Đọc - Tìm hiểu chung:Em hóy tỡm những chi tiết miờu tả cảnh quan đi hộ đờ?Cảnh dân hộ đê:Địa điểm: Trờn mặt đờ đang nỳng thế.Hoàn cảnh: lỳc gần 1giờ đờm.Khụng khớ, quang cảnh: Nhốn nhỏo, căng thẳng, xao xỏcVật dụng: cuốc, thuổng...Hành động: bỡ bừm, đội đất, vỏc tre, đắp, cừCảnh quan hộ đê:Địa điểm: Đỡnh cao vững chói Hoàn cảnh: đốn đuốc sỏng choang.Khụng khớ, quang cảnh: Tĩnh mịch, trang nghiờm.Lớnh lệ, nha dịch chầu chực xung quanhVật dụng: Bỏt yến hấp đường phốn, trỏp đồi mồỡ, ống bạc, đồng hồ vàng, dao chuụi ngàHành động: chơi bài tổ tụm ăn tiền.Cảnh hộ đờ gấp gỏp, căng thẳng, bất lực Cảnh quyền uy nhàn hạ, xa hoa=> Bằng nghệ thuật tương phản,tăng cấp, liệt kê, tác giả đã tạo ra sự đối lập giữa cảnh dân hộ đê và cảnh sống nhàn hạ, xa hoa của quan. Thái độ cảm xúccủa tác giảLên án, tố cáo sự vô trách nhiệm của quanThương cảm, xót xa trướcnỗi khổ của dânĐoạn văn không trên không chỉ kể, tả mà còn dùng cả những lời bình để thể hiện mức độ say mê ván bài của quan. Hãy chỉ ra lời bình và nêu tác dụng?Thảo Luận Nhóm Khi đê vỡ, cảnh ngoài đê và trong đình được miêu tả như thế nào? Để làm nổi bật cảnh đó, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Nêu tác dụng? Yêu cầu: - Thảo luận nhóm lớn. - Thời gian: 3 phút. - Trình bày trên phiếu học tập - Cử đại diện trình bày.0123456789102030405060708090100110120130140150160170180 2. Đê vỡ:Cảnh ngoài đêCảnh trong đìnhNghệ thuật: Tương phản, tăng cấp miêu tả chân thực cuộc sống lầm than của người dân và lột tả bộ mặt vô trách nhiệm, táng tận lương tâm của bậc quan “cha mẹ” dân.Mặt đỏ tía tai, quát tháo, dọa nạt, đuổi đi Nôn nao, sợ hãi kêu rầm rĩ. Thắng ván bài toRun cầm cậpKẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn. Giật mìnhĐiềm nhiên chơi tiếpCau mặt gắt răng: Mặc kệ! kêu vang trời dậy đấtQuan Nha dịchDân Cảnh đê vỡ: Cảnh ngoài đêCảnh trong đìnhMặt đỏ tía tai, quát: Thời ông cách cổbỏ tù chúng mày Đuổi cổ nó ra!Vỗ tay, kêu to: Đây rồi! Thế chứ lại Vừa cười vừa nói: ù! Điếu mày!Điềm nhiênCau mặt gắt rằng: Mặc kệ!Quan DânCó ý kiến cho rằng: Phạm Duy Tốn rất tài tình khi để nhân vật bộc lộ tính cách qua ngôn ngữ đối thoại. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?Lời đối thoại rất ít nhưng mỗi lời đều chất chứa thái độ, tính cách của một viên quan cậy quyền, cậy thế ức hiếp dân lành, vô trách nhiệm, táng tận lương tâm. Qua việc phân tích thái độ, hành động, ngôn ngữ đối thoại của quan, em có nhận xét như thế nào về bản chất của quan phụ mẫu?QuanVôtrách nhiệmĂn chơi, hưởng lạc.Đam mêcờ bạc,tham tiềnLà kẻ lòng langdạ thúTại sao tác gỉa lại để cho quan phụ mẫu ù ván bài đúng lúc đê vỡ? Cho biết tác dụng?Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo: - Làm cho câu chuyện hấp dẫn, kịch tính. - Có giá trị tố cáo mạnh mẽ bộ mặt của quan lại phong kiến đương thời -> Giá trị hiện thực. - Thể hiện thái độ đồng cảm của tác giả - > Giá trị nhân đạo.III. Tổng kết: - Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống và sinh mạng của nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại 1. Nội dung: - Thể hiện niềm cảm thương trước cuộc sống lầm than của nhân dân, đồng thời tỏ thái độ căm phẫn đối với bọn quan lại đương thời. III. Tổng kết: - Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống và sinh mạng của nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại 1. Nội dung: - Thể hiện niềm cảm thương trước cuộc sống lầm than của nhân dân, đồng thời tỏ thái độ căm phẫn đối với bọn quan lại đương thời, III. Tổng kết:2. Nghệ thuật: - Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống và sinh mạng của nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại 1. Nội dung:- Bút pháp hiện thực, xây dựng tình huống truyện.- Lời văn cụ thể, sinh động.- Kết hợp hai thủ pháp nghệ thuật: tương phản, tăng cấp Ngôn ngữ đối thoại độc đáo.III. Luyện tậpBài tập 1: Tác giả đặt tên truyện ngắn là “Sống chết mặc bay” , em hiểu như thế nào về nhan đề này? Theo em ngoài nhan đề trên có thể đặt tên cho truyện ngắn này là gì?Vỡ đê. Chân dung quan phụ mẫu.- Một nghịch cảnhIV. Luyện tập: ?ýnghĩa nhan đề: Là một vế của câu thành ngữ: Sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi Tố cáo bộ mặt vô trách nhiệm, vô nhân đạo của tên quan phụ mẫu -> Giá trị hiện thực. Thái độ thái độ đồng cảm của tác giả - > Giá trị nhân đạo.Đặt tên cho truyệnBài tập 2: (Làm ở nhà) Em hãy viết đoạn văn ngắn (từ 5 - 7 câu) phát biểu cảm nghĩ của mình về tên quan phụ mẫu.Gợi ý về nội dung: - Quan ăn chơi hưởng lạc. - Mê cờ bạc, tham tiền, bỏ bê công việc, vô trách nhiệm. - Táng tận lương tâm. Bài cũĐọc diễn cảm truyệnViết một đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ về nhân vật quan phụ mẫu trong truyện.Làm bài tập số 1,2 (SGK – trang 83 - Đọc phần gợi ý trong sách bài tập Ngữ Văn 7, tập 2 để làm được bài tập) Bài mớiSoạn bài “Cách làm bài văn lập luận giảI thích”Trả lời các câu hỏi trong SGK.Dặn dòchúc các em học tốt