Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 33: Ngôi kể trong văn tự sự

Baøi daïyNhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh!Ngöõ vaên 6tiÕt 33Ng«i kÓ trong v¨n tù sù TiÕt 33 NG«I KỂ TRONG VĂN TỰ SỰI – Ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù : 1, Ng«i kÓ : - Ng«i kÓ lµ vÞ trÝ giao tiÕp mµ ng­êi kÓ sö dông khi kÓ chuyÖnNg«i kÓ lµ g× ?Trong t¸c phÈm tù sù, th­êng sö dông nh÷ng ng«i kÓ nµo? 2, C¸c ng«i kÓ th­êng gÆp trong t¸c phÈm tù sù : a, Ng«i kÓ thø nhÊt : Ng­êi kÓ x­ng T«i b, Ng«i kÓ thø ba : Ng­êi kÓ giÊu m×nh, gäi sù vËt b»ng tªn gäi cña chóng – KÓ nh­ Ng­êi ta kÓ Đo¹n 1: Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo: - Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim. Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn. (Trích Em bé thông minh)§o¹n v¨n 1 ®­îc kÓ theo ng«i kÓ nµo ? Dùa vµo ®©u em nhËn ra ®iÒu ®ã ?- Người kể gọi tên các nhân vật bằng chính tên của chúng (vua, thằng bé, hai cha con, sứ giả...)Ng«i kÓ thø ba§o¹n v¨n 2 ®­îc kÓ theo ng«i kÓ nµo ? Dùa vµo ®©u em nhËn ra ®iÒu ®ã ?- Người kể ( DÕ MÌn ) x­ng T«iNg«i kÓ thø nhÊtĐoạn 2: Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phành phạch vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. (Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu ký)- Người kể ( DÕ MÌn ) x­ng T«iNg«i kÓ thø nhÊtĐoạn 2: Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phành phạch vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. (Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu ký)Trong hai ng«i kÓ trªn, ng«i kÓ nµo cã thÓ kÓ tù do kh«ng bÞ h¹n chÕ, cßn ng«i kÓ nµo chØ kÓ ®­îc nh÷ng g× m×nh biÕt vµ ®· tr¶i qua ? Ng«i kÓ thø nhÊt Ng«i kÓ thø ba - Ng­êi kÓ cã thÓ cã thÓ kÓ linh ho¹t , tù do nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt - Ng­êi kÓ cã thÓ trùc tiÕp kÓ nh÷ng g× m×nh nghe, m×nh thÊy hoÆc m×nh ®· tr¶i qua, cã thÓ trùc tiÕp nãi ra c¶m t­ëng, ý nghÜ cña m×nhMang tÝnh kh¸ch quanMang tÝnh chñ quanH·y thö ®æi ng«i kÓ trong 2 ®o¹n v¨n trªn b»ng ng«i kÓ kh¸c. Lóc ®ã em sÏ cã c¸c ®o¹n v¨n nh­ thÕ nµo ?Đo¹n 2: Bởi DÕ MÌn ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên DÕ MÌn chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, DÕ MÌn đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng DÕ MÌn mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, MÌn co cẳng lên, đạp phành phạch vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh DÕ MÌn , trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi DÕ MÌn vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. (Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu ký)§o¹n 1 : Vua và đình thần chịu t«i là thông minh lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa. Qua hôm sau, khi hai cha t«i đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt t«i phải dọn thành ba cỗ thức ăn. T«i nhờ cha lấy cho một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo: - Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim. Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn. (Trích Em bé thông minh )Mang tÝnh kh¸ch quanMang tÝnh chñ quantiÕt 33 NG«I KỂ TRONG VĂN TỰ SỰI – Ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù : 1, Ng«i kÓ : 2, C¸c ng«i kÓ th­êng gÆp trong t¸c phÈm tù sù : a, Ng«i kÓ thø nhÊt : Ng­êi kÓ x­ng T«i b, Ng«i kÓ thø ba : Ng­êi kÓ giÊu m×nh, gäi tªn c¸c nh©n vËt b»ng tªn gäi cua chóng * Ghi nhí : sgk – Trang 89II – LuyÖn tËp : Ngày nào cũng vậy, suốt buổi Dế Mèn chui vào trong cùng hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế, Dế Mèn đào hang sâu sang hai ngả làm những con đường tắt, những cửa sau, những ngách thượng, phòng khi gặp việc nguy hiểm, có thể thoát thân ra lối khác được 1. Bài tập 1: Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi kể thứ ba và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì mới cho đoạn văn: “Ngày nào cũng vậy, suốt buổi tôi chui vào trong cùng hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế, tôi đào hang sâu sang hai ngả làm những con đường tắt, những cửa sau, những ngách thượng, phòng khi gặp việc nguy hiểm, có thể thoát thân ra lối khác được.” (Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu ký)Thay “tôi”  “Dế Mèn”  Có sắc thái khách quan, như là đã xảy ra.2. Bài tập 2: Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ nhất và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì khác cho đoạn văn: “Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Thanh định thần nhìn rõ: con mèo già của bà chàng, con mèo già vẫn chơi đùa với chàng ngày trước. Con vật nép chân vào mình phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Thanh mỉm cười lại gần vuốt ve con mèo.”  (Thạch Lam - Dưới bóng hoàng lan) Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Tôi định thần nhìn rõ: con mèo già của bà tôi, con mèo già vẫn chơi đùa với tôi ngày trước. Con vật nép chân vào mình phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Tôi mỉm cười lại gần vuốt ve con mèo.Thay: “Thanh”, “chàng”  “tôi” : §o¹n míi cã tÝnh chñ quan, sù viÖc nh­ ®ang x¶y ra tr­íc m¾t ng­êi ®äc Bµi tËp tr¾c nghiÖm  1. Ngôi kể là: A. Vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi kể  chuyện.  B Vị trí xã hội của nhân vật trong tác phẩm. C. Vị trí của nhân vật này khi đối thoại với nhân vật  khác. D. Vị trí của nhân vật trong không gian, thời gian.2. Dòng nào nói không đúng về cách kể theo ngôi thứ ba ? A. Là cách kể mà người kể giấu mình. B. Là cách kể kín đáo, gọi sự vật bằng tên của chúng. C. Người kể chuyện có thể kể linh hoạt, tự do. D. Kể theo ngôi thứ ba, người kể dễ dàng bộc lộ nhận xét cá nhân. Th¶o LuËn Nhãm ? Truyện cây bút thần kể theo ngôi nào ? vì sao như vậy? ? Vì sao trong các truyện cổ tích, truyền thuyết người ta hay kể chuyện theo ngôi thứ ba mà không kể theo ngôi thứ nhất?01102030405060 Tiết 33NG«I KỂ VÀ LỜI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰI – Ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù : 1, Ng«i kÓ : 2, C¸c ng«i kÓ th­êng gÆp trong t¸c phÈm tù sù : a, Ng«i kÓ thø nhÊt : Ng­êi kÓ x­ng T«i b, Ng«i kÓ thø ba : Ng­êi kÓ giÊu m×nh, gäi tªn c¸c nh©n vËt b»ng tªn gäi cua chóng * Ghi nhí : sgk – Trang 89II – LuyÖn tËp : h­íng dÉn häc sinh häc bµi - KÓ l¹i truyÖn C©y bót thÇn b»ng ng«i kÓ thø nhÊt ChuÈn bÞ bµi : ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng + So¹n bµi + TËp kÓ tãm t¾t truyÖnchóc c¸c em häc tèt