Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 118: Câu trần thuật đơn không có từ là - Lan Anh Hoàng

KÝNH CHµO QUý THÇY C¤ GI¸O! CHµO C¸C EM HäC SINH! KÝNH CHµO QUý THÇY C¤ GI¸O! CHµO C¸C EM HäC SINH! Kieåm tra baøi cuõ Ngöõ vaên * Nêu tên bài và tác giả các văn bản truyện , kí đã học . * So s ánh điểm giống và khác nhau giữa truyện và kí . Thöù năm ngaøy 4 thaùng 04 naêm 2013 Tuaàn : 30  Tieát : 118 TIẾNG VIỆT   CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ Ngöõ vaên TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ I/ § Æc ® iÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ : 1. Ví dụ : (sgk/118,119) a, Phó « ng / mõng l¾m . C V b, Em bÐ / khãc . C V c, Chóng t«i / tô héi ë gãc s©n . C V d, C©y cèi / um tïm . C V Xác định chủ ngữ , vị ngữ trong các câu sau : a, Phó « ng mõng l¾m. ( Sä Dõa ) b, Em bÐ khãc . c, Chóng t«i tô héi ë gãc s©n . ( Duy Kh¸n ) d, C©y cèi um tïm . ( Duy Kh¸n ) (CTT) (ĐT) ( CĐT ) (TT) TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ I/ § Æc ® iÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ : 1. Ví dụ : (sgk/118,119) a, Phó « ng / mõng l¾m . C V (CTT) b, Em bÐ / khãc . C V ( ĐT) c, Chóng t«i / tô héi ë gãc s©n . C V ( CĐT) d, C©y cèi /um tïm . C V (TT) - kh ông , chưa + ĐT (CĐT); TT (CTT) a, Phó « ng / mõng l¾m .  Phó « ng / kh«ng ( ch­a) mõng l¾m . b, Em bÐ / khãc .  Em bÐ / kh«ng(ch­a ) khãc . c, Chóng t«i / tô héi ë gãc s©n .  Chóng t«i / kh«ng(ch­a ) tô héi ë gãc s©n . d, C©y cèi /um tïm . C©y cèi / kh«ng(ch­a ) um tïm  VÞ ng ÷ cña c©u biÓu thÞ ý phñ ® Þnh ho¹t ® éng , tÝnh chÊt , tr¹ng th¸i cña sù vËt . 2. Ghi nhớ : sgk/119 C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ cã ® iÓm g× gièng vµ kh¸c víi c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ ? ( x ét về cấu tạo và đặc điểm ) TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ Thảo luận : TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ * Giống : Đều là loại câu do một cụm C -V tạo thành , dùng để giới thiệu , tả hoặc kể về một sự việc , sự vật hay nêu một ý kiến . * Khác : C âu trần thuật đơn có từ là Câu trần thuật đơn không có từ là Vị ngữ : Vị ngữ : . là + danh từ ( cụm danh từ ) . không phải , chưa phải + là + danh từ ( cụm danh từ ) . động từ ( cụm động từ ), tính từ ( cụm tính từ ) . không , chưa + động từ(cụm động từ , tính từ ( cụm tính từ ) TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ II/ C©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i : Ví dụ : (sgk/119) a. §» ng cuèi b·i , hai cËu bÐ con / tiÕn l¹i. C V  C©u miªu t¶ b. §» ng cuèi b·i , tiÕn l¹i / hai cËu bÐ con. V C  C©u t ồn tại X¸c ® Þnh chñ ng ÷, vÞ ng ÷ trong c¸c c©u sau : a. §» ng cuèi b·i , hai cËu bÐ con tiÕn l¹i. b. §» ng cuèi b·i , tiÕn l¹i hai cËu bÐ con.  C©u miªu t¶  C©u tån t¹i C©u a b CÊu t¹o Môc ® Ých Chñ ng ÷ ® øng tr­íc , vÞ ng ÷ ® øng sau VÞ ng ÷ ® øng tr­íc chñ ng ÷ Miªu t¶ ho¹t ® éng cña sù vËt nªu ë chñ ng ÷ Th«ng b¸o sù xuÊt hiÖn cña sù vËt TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ II/ C©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i : Ví dụ : (sgk/119) a. §» ng cuèi b·i , hai cËu bÐ con / tiÕn l¹i. C V  C©u miªu t¶ b. §» ng cuèi b·i , tiÕn l¹i / hai cËu bÐ con. V C  C©u t ồn tại C họn một trong hai câu đã dẫn điền vào chỗ trống trong đoạn trích sau : Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia . Buổi sáng , tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm . Bỗng () tay cầm que , tay xách cái ống bơ nước . Thấy bóng người , tôi vội lẩn xuống cỏ , chui nhanh về hang. ( Tô Hoài ) TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ II/ C©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i : Ví dụ : (sgk/119) a. §» ng cuèi b·i , hai cËu bÐ con / tiÕn l¹i. C V  C©u miªu t¶ b. §» ng cuèi b·i , tiÕn l¹i / hai cËu bÐ con. V C  C©u t ồn tại C họn một trong hai câu đã dẫn điền vào chỗ trống trong đoạn trích sau : Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia . Buổi sáng , tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm . Bỗng đằng cuối bãi , tiến lại hai cậu bé con tay cầm que , tay xách cái ống bơ nước . Thấy bóng người , tôi vội lẩn xuống cỏ , chui nhanh về hang. ( Tô Hoài ) TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ II/ C©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i : 1. Ví dụ : (sgk/119) a. §» ng cuèi b·i , hai cËu bÐ con / tiÕn l¹i. C V  C©u miªu t¶ b. §» ng cuèi b·i , tiÕn l¹i / hai cËu bÐ con. V C  C©u t ồn tại X¸c ® Þnh chñ ng ÷ vµ vÞ ng ÷ cña c¸c c©u sau vµ cho biÕt môc ® Ých cña tõng c©u : a. Kh«ng cßn c¸i n¾ng gay g¾t cña mïa hÌ. a. Kh«ng cßn / c¸i n¾ng gay g¾t cña mïa hÌ . V C  Th«ng b¸o sù tiªu biÕn cña sù vËt. b. Trªn mÆt ao, l¨n t¨n nh÷ng gîn sãng. b. Trªn mÆt ao, l¨n t¨n / nh÷ng gîn sãng . V C  Th«ng b¸o vÒ sù tån t¹i cña sù vËt. c. B«ng hoa ®Ñp. c. B«ng hoa / ®Ñp . C V  Miªu t¶ tÝnh chÊt cña sù vËt d. Em bÐ èm. d. Em bÐ / èm . C V  Miªu t¶ tr¹ng th¸i cña sù vËt . 2. Ghi nhớ : (sgk/119) III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : X¸c ® Þnh chñ ng ÷ vµ vÞ ng ÷ trong nh÷ng c©u sau . Cho biÕt nh÷ng c©u nµo lµ c©u miªu t¶ vµ nh÷ng c©u nµo lµ c©u tån t¹i ? a.(1)Bãng tre trïm lªn ©u yÕm b¶n , lµng , xãm , th«n . (2)D­íi bãng tre cña ngµn x­a , thÊp tho¸ng m¸i ®× nh , m¸i chïa cæ kÝnh . (3) D­íi bãng tre xanh , ta g×n gi ÷ mét nÒn v¨n hãa l©u ® êi . ( ThÐp Míi ) / / / -> C©u tån t¹i C V C V -> C©u miªu t¶ V C -> C©u miªu t¶ TiÕt 119 : C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. III. LuyÖn tËp : 1. Bµi tËp 1: b) (1) Bªn hµng xãm t«i cã c¸i hang cña DÕ Cho¾t. (2) DÕ Cho¾t lµ tªn t«i ®· ® Æt cho nã mét c¸ch chÕ giÔu vµ trÞch th­îng thÕ . c) (1)D­íi gèc tre , tua tña nh÷ng mÇm non. (2)M¨ng tråi lªn nhän ho¾t nh ­ mét mòi gai khæng lå xuyªn qua ® Êt luü mµ trçi dËy . c v C v c v c v -> C©u t ồn tại -> C©u t ồn tại -> C©u mi êu tả -> C©u mi êu tả Bµi t ập 2 :  ViÕt mét ®o¹n v¨n tõ n¨m ® Õn b¶y c©u t¶ c¶nh tr­êng em , trong ® ã cã sö dông Ýt nhÊt mét c©u tån t¹i. Tr­êng em , ng«i tr­êng mang tªn ng­êi anh hïng Nguy ễn Huệ . § ã lµ ng«i truêng bÒ thÕ , uy nghi víi nh÷ng d·y nh µ cao tÇng th¼ng t¾p. Trªn s©n tr­êng cã nh÷ng c©y bµng to¶ bãng m¸t cho chóng em ch¬i ® ïa . Tr­íc cöa c¸c d·y nh µ cã trång nh÷ng bån hoa rÊt ® Ñp . Trong bån hoa , rùc rì c¸c loµi hoa . Tõng ®µn ong , b­ím rén rµng bay l­în . Bµi t ập 3 :  ChÝnh t¶( nghe – viÕt ): C©y tre ViÖt Nam( tõ N­íc ViÖt Nam xanh ® Õn chÝ khÝ nh ­ ng­êi .) N­íc ViÖt Nam xanh mu«n ngµn c©y l¸ kh¸c nhau . C©y nµo còng ® Ñp , c©y nµo còng quý , nh­ng th©n thuéc nhÊt vÉn lµ tre , nøa . Tre § ång Nai , nøa ViÖt B¾c, tre ngót ngµn § iÖn Biªn Phñ , luü tre th©n mËt lµng t«i ®©u ®©u ta còng cã nøa tre lµm b¹n. Tre , nøa , tróc , mai , vÇu mÊy chôc lo¹i kh¸c nhau nh­ng cïng mét mÇm non m¨ng mäc th¼ng. Vµo ®©u tre còng xanh tèt . D¸ng tre v­¬n méc m¹c, mµu tre t­¬i nhòn nhÆn . Råi tre lín lªn , cøng c¸p , dÎo dai , v÷ng ch¾c. Tre tr«ng thanh cao , gi¶n dÞ , chÝ khÝ nh ­ ng­êi . ( Th ép Mới ) Câu trần thuật đơn Câu trần thuật đơn có từ là Câu trần thuật đơn không có từ là Câu định nghĩa Câu giới thiệu Câu miêu tả Câu đánh giá Câu tồn tại Câu miêu tả - Nhí ® Æc ® iÓm cña c©u trÇn thuật ®¬n kh«ng cã tõ lµ NhËn diÖn c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ vµ c¸c kiÓu cÊu t¹o cña nã . ChuÈn bÞ bµi Ôn tập văn miêu tả : Đọc và trả lời các câu hỏi sgk/120,121. Høöôùng daãn veà nhaø : Kính chuùc thaày coâ  vaø caùc em  nhieàu söùc khoûe !