Bài giảng Ngữ văn lớp 10: Uy – lít – xơ trở về (Trích Ô – đi –xê - Sử thi Hi Lạp)

UY – LÍT – XƠ TRỞ VỀ  (Trích Ô – đi –xê - Sử thi Hi Lạp)Giáo viên: Nguyễn Trần Chí NguyênTrường THPT Nguyễn Thượng Hiền- Hô-me –rơ là ca sĩ hát rong, nhà thơ mù có thật, 11 thành phố Hi Lạp đều tự nhận là quê hương của Hô-me-rơ - Hô-me-rơ chỉ là cái tên do người đời sau tưởng tượng ra. Tác giả của hai bản sử thi là tập thể nhân dân Hi Lạp cổ đạiGiới thiệuTác giả2.Tác phẩma. Thể loại - Sử thi anh hùng ca - Thể văn: lời đối thoại giữa các nhân vật, lời kể chậm rãi, trang trọng đầy hình ảnhb. Tóm tắt - Hành trình trở về quê hương của Uy-lít-xơ sau khi hạ thành Tơ-roa - Chàng cùng con trai lập mưu giết chết 108 kẻ cầu hônc. Bố cục: 2 phần - Đoạn 1: Từ đầu ... kém gan dạ: Tác động của nhũ mẫu Ơ-ri-clê, tác động của Tê-lê-mác - Đoạn còn lại; Cuộc đấu trí giữa hai vợ chồng 1. Nhân vật Pê-nê-lốpa. Taïc âäüng cuía nhuî máùu * Nhũ mẫu báo tin - Pã-nã-läúp: vui mæìng, nghi ngåì, kiềm chế niãöm vui, haûnh phuïc - Lyï do: + Thåìi gian caïch xa daìi: máút niãöm tin, hy voüng + Mäüt mçnh Uy lêt xå khäng thãø giãút chãút âæåüc 108 vëcáöu hän (nãúu tháût do tháön linh)II.Đọc hiểu* Nhuî máùu thuïc giuûc: Âem tênh maûng ra âaím baío,vãút seûo åí chán - Pãnãläúp phán ván: khäng chuyãøn sang baïc boí maì chuyãøn sang tháön bê hoaï cáu chuyãûn.-> Tám lê nhán váût sæí thi: âäúi thoaûi mang tênh thuyãút lê hoaìn chènh.- Pãnãläúp sàõp gàûp Uy lit xå: tám traûng “ráút âäùi phán ván” + Cæí chè, daïng âiãûu: luïng tuïng, doì xeït, tçm caïch æïng xæí + Thaïi âäü: suy tênh, baìng hoaìng, xuïc âäüng-> Tình huống âáöy këch tênh -> taìi ba trong miãu taí=> Tênh caïch: tháûn troüng, tènh taïo, khôn ngoan b. Taïc âäüng cuía Tãlãmaïc - Tãlãmaïc: + Traïch meû + Säút ruäüt, nän noïng khäng âuí kiãn nháùn -> Chàng trai trẻ dũng cảm, bäöng bäüt, bộc trực và kính trọng cha mẹ - Pãnãläúp khi nhìn thấy Uy-lit-xơ từ phòng tắm ra: ngạc nhiên, và quyết tâm thử thách* Cuäüc âáúu trê giæîa Pãnãläúp vaì Uy lêt xå:- Pãnãläúp: træûc tiãúp noïi våïi con -> heï måí thæí thaïch với mục đích + kheïo leïo, tãú nhë trong æïng xæí + Xaïc minh sæû tháût- Cuäüc âáúu trê: “Hçnh aính chiãúc giæåìng cæåïi” + Nhàõc laûi tçnh yãu, tçnh våü chäöng thuyí chung, son sàõt ngaìy træåïc + Dáúu hiãûu âãø xaïc minh sæû tháût.- Nghãû thuáût miãu taí tè mè, chi tiãút, cuû thãø.- Khi nghe người khách lạ nói ra điều bí mật + bủn rủn tay chân, chạy lại, nước mắt chan hoà, ôm hôn chồng + thanh minh về thái độ thờ ơ của mình- Nghãû thuáût so saïnh (âoaûn cuäúi): cuû thãø hoaï niãöm vui sæåïng, haûnh phuïc cuía Pãnãläúp trong cuäüc häüi ngä.=> người vợ mẫu mực và thuỷ chungNghê thuật so sánh:Người đi biểnPê-nê-lốpTrải qua nhiều sóng to gió lớn Có kẻ thất bại – Có người thành côngMòn mỏi đợi chồng và chống chọi với 108 kẻ cầu hôn trong 20 năm Giữ gìn được tiết hạnh và vẹn toàn gia đình 2.Nhân vật Uy-lít-xơ- Nhæîng âàûc âiãøm, pháøm cháút cuía uy - lêt - xå qua viãûc miãu taí cuía caïc nhán váût: + Âeûp nhæ mäüt vë tháön (miãu taí cuía ngæåìi kãø chuyãûn). + Näøi tiãúng laì ngæåìi khän ngoan (Con trai và vợ). -> Âoï laì nhæîng pháøm cháút cuía báûc anh huìng- Uy-lít-xơ tự thể hiện + Uy - lêt - xå: noïi våïi con sẽ âaïp æïng âæåüc thæí thaïch vì .. tin åí trê tuãû mçnh .. nàõm chàõc pháön thàõng + Tiêu diệt được 108 kẻ cầu hôn + Uy - lêt - xå: trê tuãû, nhaûy beïn âaî giaíi toaí mäúi nghi ngåì của vợ =>Sæïc maûnh khäng chè åí thãø cháút maì quan troüng hån, laì sæïc maûnh cuía trê tuãû. => Âiãøm gàûp gåî giæîa hai tám häön, hai trê tuãû cao âeûp vaì âaïng quyï. Hoü âaî thàõng, xæïng âaïng hæåíng haûnh phuïc => Giaï trë nhán baínIII. Tổng kết 1. Giá trị nghệ thuật- cách kể chậm rãi, tỉ mỉ- dựa vào lời đối thoại để khắc hoạ nội tâm của các nhân vật- sử dụng so sánh mở rộng - một bước tiến về nghệ thuật so với I-li-at 2. Giá trị nội dung - Vẻ đẹp trí tuệ và khát khao hạnh phúc của người Hi Lạp cổ đại qua cảnh đoàn tụ vợ chồng sau hai mươi năm xa cách - Tình cảm yêu quê hương, đất nước và gia đình là một trong những động lực, sức mạnh giúp con người vượt qua mọi khó khănIV. Củng cố - Luyện tập 1. Củng cố- Âoaûn trêch âaî âãö cao, khàóng âënh sæïc maûnh cuía tám häön vaì trê tuãû con ngæåìi. Âäöng thåìi laìm roî giaï trë haûnh phuïc gia âçnh khi ngæåìi Hy Laûp chuyãøn tæì chãú âäü thë täüc sang chãú âäü chiãúm hæîu nä lãû.- Âoaûn trêch khàóng âënh thiãn taìi cuía Hä -mã -rå vãö tæ tæåíng vaì nghãû thuáût 2. Luyện tập- Choün HS âoüc caïc vai, yãu cáöu thãø hiãûn âuïng caím xuïc, gioüng âiãûu phuì håüp våïi suy nghé, thaïi âäü, tçnh caím vaì tênh caïch nhán váût.- Bài tập: chè ra máu thuáùn trong âoaûn trêch, trong quaï trçnh giaíi quyãút máu thuáùn, chè roî âáu laì phaït triãøn, âènh âiãøm, måí nuït