Bài giảng Ngữ văn Khối 9 - Tiết 121: Sang thu

Sang thuHữu ThỉnhTiết 121Tên đầy đủ: Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh năm 1942.Quê: Huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.Ông là nhà thơ thuộc thế hệ các nhà thơ chống Mĩ, ngòi bút gắn bó với đề tài chiến tranh, người lính và cuộc sống nông thôn.Ông đã đạt nhiều giải thưởng trong và ngoài nước.Hiện ông là: Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam.Một số tác phẩm chính của Hữu Thỉnh :-Bài thơ in trong tập thơ: “Từ chiến hào tới thành phố”-Hoàn cảnh sáng tác:- Bài thơ in trong tập thơ: “Từ chiến hào tới thành phố” + Thiên nhiên bắt đầu sang thu.+ Đất nước vừa bước từ chiến tranh sang hoà bình (1977).- Hoàn cảnh sáng tác:Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã về Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.Sang thuHữu Thỉnh* Thể loại: Thơ trữ tình thể năm chữ.* Cảm xúc chung của bài thơ: * Phương thức biểu đạt:Biểu cảm kết hợp với miêu tả.Những rung động và suy tư của nhà thơ trước cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa.*Cảnhhương ổi Nghệ thuậtNhân hoáDùng từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi.*Tình(Tâm thế)BỗngThoáng bất giácHình nhưCảm nhận mơ hồ,mong manh Tâm trạng ngỡ ngàng của nhà thơ chợt nhận ra thu về. Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã vềgiósươngphảchùng chìnhhương ổigió SươngPhảchùng chìnhBỗngHình như ? Hãy tìm và phân tích những hình ảnh thiên nhiên được tác giả miêu tả trong khổ thơ. ? Nhà thơ đã đón nhận những tín hiệu giao mùa trong tâm thế như thế nào ?sese Tín hiệu thu vềSông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu- sông- chim- đám mâySôngChimđám mâydềnh dàngbắt đầu vội vãvắt nửa mình sang thudềnh dàngbắt đầu vội vãVắt nửa mình sang thuNghệ thuật đối:C1: Sông/được lúc/dềnh dàngC2: Chim/bắt đầu/vội vãDiễn tả những vận động tương phản của các sự vật.Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt. Hãy phân tích những hình ảnh diễn tả sự biến chuyển trong không gian lúc sang thu ở khổ thơ thứ hai.? Sông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thuCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thuTrong khổ thơ sau, hình ảnh thơ nào gây ấn tượng nhất đối với em? Tại sao?Sông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu- sông- chim- đám mâySôngChimđám mâydềnh dàngbắt đầu vội vãvắt nửa mình sang thudềnh dàngbắt đầu vội vãVắt nửa mình sang thuNghệ thuật đối:C1: Sông/được lúc/dềnh dàngC2: Chim/bắt đầu/vội vãDiễn tả những vận động tương phản của các sự vật.Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt Nhà thơ mở rộng tầm nhìn để cảm nhận sự chuyển mình của đất trời sang thu trong tâm trạng say sưa. Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổi.*Cảnh Nắng - mưa – sấmHàng cây Hạ nhạt dầnThu đậm nét nắng mưaSấmhàng cây(vẫn còn-đã vơi-cũng bớt)(đứng tuổi)đứng tuổiVẫn còn-Đã vơi-cũng bớt Bản lĩnh, cứng cỏi (vững vàng trước thử thách) Điềm tĩnh ( chín chắn, trầm lặng) Khổ thơ nói đến những sự vật, hiện tượng thiên nhiên nào ? Cách nói về những sự vật hiện tượng đó có gì đáng chú ý ??Sấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổi* Tả thực: sấm và hàng cây lúc sang thu.Sấm: Vang động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.Hàng cây đứng tuổi: Con người từng trải.* ý nghĩa ẩn dụ: Sấmhàng cây đứng tuổi Có ý kiến cho rằng: “ Hai câu thơ cuối của khổ thơ thứ ba vừa có tính tả thực, vừa chứa đựng nhiều hàm ý sâu xa”. Em có đồng ý không ? Vì sao ?? “Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình – khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.” ( Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổi*Cảnh Nắng - mưa - sấmHàng cây Hạ nhạt dầnThu đậm nét nắng mưaSấmhàng cây(vẫn còn-đã vơi-cũng bớt)(đứng tuổi)đứng tuổiVẫn cònĐã vơicũng bớt Bản lĩnh, cứng cỏi (vững vàng trước thử thách) Điềm tĩnh ( chín chắn, trầm lặng)* Từ cảnh vật gợi những suy ngẫm sâu xa, kín đáo về cuộc đời. Cảnh vật sang thu và con người cũng ở độ “sang thu”. Sang thu( Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)khổ Ikhổ IIkhổ III cảnh(thiên nhiên)tình(cảm nghĩ)Nghệ thuật?Hãy điền những kiến thức khái quát nhất về giá trị nội dung (cảnh và tình), giá trị nghệ thuật của bài thơ vào sơ đồ dưới đây:Sang thu( Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)khổ Ikhổ IIkhổ III cảnh(thiên nhiên)tình(cảm nghĩ )Tín hiệu thu vềNgỡ ngàngĐất trời sang thuNgắm nhìnĐổi thay sâu kínTrầm ngâm Nghệ thuật Nhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối Từ ngữ giàu sức gợi, hình ảnh giàu tính tượng trưng.(thấp, hẹp, gần)(bất giác)(cao, rộng, xa)(tri giác)(ngoài vào trong)(suy ngẫm)Sang thuthiên nhiênĐất nướcđời ngườitính đa nghĩa của bài thơ Hãy đọc những câu thơ về mùa thu mà em biết.Nêu cảm nhận về một câu thơ mà em yêu thích nhất.Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã về Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.Sang thuHữu Thỉnh- Học thuộc bài thơ.- Viết một đoạn văn trình bày cảm nhận về cảnh sang thu trên phố em.- Soạn bài: Nói với con.Bài tập về nhàxin chân thành cảm ơn !