Bài giảng Ngữ văn khối 11 - Tấm cám (truyện cổ tích)

( TRUYỆN CỔ TÍCH )TRUYỆN CỔ TÍCHI. TÌM HIỂU CHUNG1. Khái niệm 2. Phân loại truyện cổ tích : - Truyện cổ tích loài vật.- Truyện cổ tích thần kì.- Truyện cổ tích sinh hoạt.Hạnh phúc II. ĐỌC HIỂU: TẤM CÁM1. Thân phận và con đường đi tìm hạnh phúc của Tấma. Thân phận của Tấmb. Con đường đi tìm hạnh phúcChiếc yếm đỏCon cá bốngLễ hội Hành động của Mẹ con CámThái độ- sự phảnkháng của TấmLừa gạt cướp lấygiỏ tépLén lút giết chết con bốngTrắng trợn trộn thóc với gạoKhócChịu đựng, nhường nhịnÝ thức được thân phận Tấm hoá thân Triết lídân gian Chim vàng anhCây xoan đàoQuả thị  Từ sự bị động, yếu đuối, Tấm đã có những phản kháng mạnh mẽ và quyết liệtGieo gió gặp bãoTìm cách tiêu diệt Tấm đến cùng Sự tàn ác của Mẹ con Cám ngày càng tăng đồng thời với giá trị vật chấtỞ hiền gặp lànhBản chất của mâu thuẫn:Mâu thuẫn gia đình: Mẹ ghẻ - con chồngMâu thuẫn xã hội: Thiện – ÁcCách giải quyết mâu thuẫn:Tấm mất yếm đào: Bụt cho cá bốngTấm mất cá bống: Bụt cho hy vọngTấm không được đi hội: Bụt cho đàn chim sẻ đến giúpTấm chết hoá chim vàng anh, cây xoan đào, Con đường đi tìm hạnh phúc của nhân vật thiện trong TCT là phải giải quyết mâu thuẫn. Mà cách giải quyết phổ biến nhất là sử dụng yếu tố kì ảo.3. Bài học và ước mơ của nhân dân lao động- Bài học:Phải tự mình bảo vệ hạnh phúc của mìnhKhông tìm hạnh phúc ở cõi nào khác mà tìm ngay ở cõi đời này- Ước mơ:Ước mơ về sự công bằng trong xã hộiƯớc mơ được đổi đời của những người lao động nghèo khổII. Đặc điểm của truyện cổ tích thần kì - Tập trung phản ánh số phận của những con người bé nhỏ trong xã hội áp bức, bất côngVd: Tấm : hiền lành nhưng mồ côi Thạch Sanh: dũng cảm nhưng mồ côi Sọ Dừa: có tài nhưng dị dạng- Sử dụng những yếu tố kì ảo - Nêu cao khát vọng ước mơ của người bình dân được sống tự do, hạnh phúc và công bằng. - Kết thúc có hậu,- Ý nghĩa giáo dục:Tinh thần lạc quan, tin vào cuộc sống.Củng cố niềm tin vào sự chiến thắng của cái thiện.HƯỚNG DẪN HỌC BÀINắm được thể loại truyện cổ tích.Tóm tắt truyện cổ tích Tấm Cám.Nắm được cuộc đấu tranh giữa Tấm và mẹ con Cám là cuộc đấu tranh giữa thiện và ác.Nhận biết được ước mơ và tư tưởng của dân gian qua những yếu tố kì ảo và cách kết thúc có hậu Luyện tập Căn cứ vào định nghĩa truyện cổ tích ở bài Khái quát văn học dân gian Việt Nam và mục Tiểu dẫn của bài học, hãy tìm trong Tấm Cám những dẫn chứng để phân tích , làm rõ các đặc trưng của cổ tích thần kì.Tuïc bieân phaàn keát truyeän coå tích Taám Caùm