Bài giảng Ngữ văn khối 11 - Ôn tập phần Làm văn 11

Ôn tập phần Làm văn 11.I/ÔN TẬP CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN:1.Thao tác lập luận PT:-Mục đích: làm rõ đặc điểm về ND, hình thức, cấu trúc và các mối quan hệ bên trong, bên ngoài của đối tượng (sự vật, hiện tượng,)-Yêu cầu:+Chia, tách đối tượng thành các yếu tố theo những tiêu chí, quan hệ nhất định.+Cần đi sâu vào từng yếu tố, khía cạnh, quan hệ giữa chúng với nhau trong một chỉnh thể thống nhất.I/ÔN TẬP CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN:2.Thao tác lập luận so sánh:-MĐ: làm rõ đối tượng đang nghiên cứu trong tương quan đối chiếu với các đối tượng khác-YC: SS phải đặt các đối tượng vào cùng bình diện, đánh giá trên cùng 1 tiêu chí  sự giống nhau và khác nhau, nêu rõ ý kiến, quan điểm của người viết.I/ÔN TẬP CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN:3.Thao tác lập luận bác bỏ.Bác bỏ  dùng lý lẽ, dẫn chứng để gạt bỏ quan niệm, ý kiến sai lệch hoặc thiếu chính xác của người khác  nêu ý kiến cá nhân nhằm thuyết phục người đọcCách bác bỏ luận điểm, luận cứ, lập luận:+ Nêu tác hại, mặt trái+ Chỉ ra nguyên nhân+ Phân tích những khía cạnh sai lệch, thiếu chính xác-Thái độ khách quan, đúng mực Ví dụ: Bác bỏ quan niệm “Lối sống trong bao của Bêlicôp chỉ là một nét tính cách riêng của một cá nhân, có thể chấp nhận được”Lối sống trong bao là một lối sống có hại với cá nhân con người, trái tự nhiên, khiến ta tự đào thải mình ra khỏi cuộc sốngLối sống trong bao ảnh hưởng nặng nề đến mọi người và toàn xã hộiCon người cần thay đổi vì “không thể sống mãi như thế này được”4.Thao tác lập luận Bình luận:-MĐ: BL nhằm đề xuất ý kiến và thuyết phục người đọc tán đồng với nhận xét, đánh giá, bàn luận của mình về một hiện tượng, v/đ trong XH (VH)-YC : +Trình bày rõ ràng, trung thực về hiện tượng (v/đ) cần BL.+Đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định của mình là xác đáng.+Có những ý kiến bàn luận sâu sắc.I/ÔN TẬP CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN:4.Thao tác bình luận :- Bình luận nhằm đề xuất ý kiến và thuyết phục người đọc (người nghe) đồng tình với nhận xét , đánh giá của mình về một hiện tượng (vấn đề) XH, VH .. Yêu cầu : -Xác định rõ : phải - trái , hay –dở , đúng –sai-Ý kiến phải khách quan, khoa học - Ý kiến phải thực sự thuyết phục, lôi cuốn người nghe bằng dẫn chứng, luận cứ chính xác, đảm bảo sự trung thực.*Cách bình luận: theo 3 bước : -Nêu hiện tượng (vấn đề) cần bình luận (Trình bày rõ ràng, chính xác) - Đánh giá hiện tượng (vấn đề ) cần bình luận (Phải đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.) - Bàn về hiện tượng( vấn đề ) cần bình luận (Cần có những lời bàn sâu rộng). Ví dụ: Bình luận quan niệm của Huygô về tình thương *Quan niệm của Huygô: + Tình thương có sức mạnh phi thường, chiến thắng mọi thứ, kể cả pháp luật. Nó có uy quyền riêng bất chấp mọi uy quyền khác.+Tình thương cứu rỗi linh hồn con người+Tình thương là bất tử, vĩnh cữu- Bình luận: quan niệm nhân văn, nâng tình thương lên thành tôn giáo, giúp cuộc đời trở nên tốt đẹp hơn, hướng tâm hồn ta đến thế giới điều thiện.II/ÔN TẬP VỀ YÊU CẦU VÀ CÁCH THỨC TÓM TẮT VBNL (TTVBNL):1.Khái niệm:-TTVBNL trình bày ngắn gọn ND của VB gốc theo một mục đích định trước.2.Yêu cầu:-Đọc kĩ VB gốc .-Dựa vào nhan đề, phần mở đầu và kết thúc để lựa chọn những ý, những chi tiết phù hợp với mục đích tóm tắt. -Đọc kĩ từng đoạn trong phần triển khai để nắm được các luận điểm và luận cứ làm sáng tỏ mục đích của VB.-Tìm cách diễn đạt ngắn gọn, mạch lạc ND tóm tắt. VB tóm tắt càn phản ánh trung thực ND văn bản gốc .III/ÔN TẬP VỀ YÊU CẦU VÀ CÁCH THỨC VIẾT BẢN TIN:-Yêu cầu: trước khi viết BT, cần khai thác, lựa chọn sự kiện có ý nghĩa cụ thể, chính xác.-Tiêu đề và phần mở đầu của bản tin thường nêu trực tiếp, chứa đựng những thông tin khái quát , quan trọng nhất.Phần sau có thể chi tiết hóa,giải thích nguyên nhân hoặc kết quả, tường thuật chi tiết sự kiện.IV/ÔN TẬP VỀ YÊU CẦU VÀ CÁCH THỨC VIẾT Tiểu sử tóm tắt (TSTT):1.Mục đích : - Thông tin một cách khách quan, trung thực những nét cơ bản về cuộc đời, sự nghiệp, cống hiến của một cá nhân. 2.Yêu cầu : - Thông tin chân thực, chính xác (có mốc thời gian, số liệu cụ thể), tiêu biểu - Ngắn gọn - Văn phong cô đọng, trong sáng, không sử dụng các phép tu từ. IV/ÔN TẬP VỀ YÊU CẦU VÀ CÁCH THỨC VIẾT Tiểu sử tóm tắt (TSTT):3.Bố cục: +Giới thiệu khái quát về nhân thân của đối tượng.+Hoạt động XH của người được giới thiệu.+Những đóng góp, thành tựu tiêu biểu. +Đánh giá chung.3. Cách viết tiểu sử tóm tắt : - Giới thiệu khái quát về nhân thân (họ tên, ngày tháng năm sinh, quê quán, gia đình, trình độ học vấn) - Hoạt động xã hội của người được viết tiểu sử: làm gì, ở đâu, mối quan hệ với mọi người - Những đóng góp, thành tựu tiêu biểu: chính trị, xã hôi, nghệ thuật. - Đánh giá chungV.LUYỆN TẬP:BT1:-Các TTLL sử dụng trong bài “Về LLXH ở nước ta “của Phan Châu Trinh:(nêu dc cụ thể)+TT LL bác bỏ.+TT LL Phân tích .+TT LL Bình luậnBT2:+Phân tích: Cơ sở để xuất hiện câu “thất bại là mẹ thành công" :+ Trải qua thất bại+ Biết rút ra bài học kinh nghiệm+CM tính đúng đắn của câu danh ngôn bằng các dc cụ thể trong hiện thực.+Bác bỏ:- Sợ thất bại nên không dám làm gì- Bi quan chán nản khi gặp thất bại- Không biết rút ra bài họcBT3:-Quan niệm bị bác bỏ trong VB là gì ?-TG bác bỏ bằng cách nào ?-Việc bác bỏ có tác dụng gì ? BT 3-Tác giả bác bỏ hạng người không biết sợ cái gì trên đời này. Đấy là quỷ chứ đâu phải là người. Loại người này rất hiếm, thực ra không có.-Tác giả bác bỏ loại người thứ hai: “loại người sau đây thì chắc chắn không ít: sợ rất nhiều thứ nhất là quyền thế và đồng tiền. Nhưng đối với cái tài, cái thiên lương thì lại không biết sợ, thậm chí sẵn sàng lăng mạ giày xéo. Đấy là hạng người hèn hạ nhất, thô bỉ nhất, đồi bại nhất”