Bài giảng Ngữ văn 7 Văn bản: Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan)

Văn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan) a) Tác giả : Tên thật là Nguyễn Thị Hinh ( ? - ?) sống ở thế kỉ XIX Quê ở Nghi Tàm , Tây Hồ, Hà Nội Là nhà thơ nữ nổi tiếng cuối thế kỉ XVIII- đầu thế kỉ XIX Phong cách thơ trang nhã , điêu luyện , buồn , hoài cổ b) Tác phẩm : Sáng tác trên đường từ Thăng Long vào Phú Xuân ( Huế ) để nhận chức nữ quan I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : 1) Tác giả - Tác phẩm : I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : 1) Tác giả - Tác phẩm : 2) Từ khó : Đèo Ngang thuộc dãy núi Hoành Sơn – một nhánh cả dãy Trường Sơn chạy thẳng ra biển phân chia ranh giới 2 tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình Tiều : người đốn củi Cuốc cuốc : chim đỗ quyên ( chim cuốc)Gia gia : chim đa đa ( gà gô )Văn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan)I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục:1) Đọc : Giọng chậm buồn , ngắt nhịp 4/3 hoặc 2/2/3Bước tới đèo Ngang,bóng xế tà Cỏ cây chen đá , lá chen hoa Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông , chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng , con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng , cái gia gia Dừng chân đứng lại , trời non nước Một mảnh tình riêng , ta với taVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan) I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục: 1)Đọc 2) Thể loại :- Thất ngôn bát cú đường luật 3) Bố cục: -2 câu đề: Câu1,2 -2 câu thực: Câu 3,4 - 2câu luận: câu 5,6 - 2 câu kết : Câu 7,8 Bước tới đèo Ngang,bóng xế tà Cỏ cây chen đá , lá chen hoa Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông , chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng , con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng , cái gia gia Dừng chân đứng lại , trời non nước Một mảnh tình riêng , ta với taVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan)I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục:III) Đọc – Tìm hiểu nội dung văn bản :1) Hai câu đề :Bước tới đèo Ngang,bóng xế tà Cỏ cây chen đá , lá chen hoa Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông , chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng , con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng , cái gia gia Dừng chân đứng lại , trời non nước Một mảnh tình riêng , ta với taThời gian : Buổi chiều tà Không gian : Đèo NgangVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan)I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục:III) Đọc – Tìm hiểu nội dung văn bản :1) Hai câu đề :Thời gian : Buổi chiều tà ở đèo Ngang Cảnh vật um tùm , hoang dã , mênh mông , vắng lặng và gợi buồnBước tới đèo Ngang,bóng xế tà Cỏ cây chen đá , lá chen hoa Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông , chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng , con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng , cái gia gia Dừng chân đứng lại , trời non nước Một mảnh tình riêng , ta với ta2) Bốn câu thực và luận Những điều trông thấy Những điều nghe thấy Dưới núi : vài chú tiều – lom khom - Bên sông : mấy ngôI nhà - lác đácVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan)I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục:III) Đọc – Tìm hiểu nội dung văn bản :1) Hai câu đề :2) Bốn câu thực và luận Hai cặp từ láy , phép đảo ngữ , phép đối ngữ Vẽ nên cuộc sống thưa thớt , thê lương , tội nghiệp Con người chìm lắng trong buổi chiều tàThời gian : Buổi chiều tà ở đèo Ngang Cảnh vật um tùm , hoang dã , mênh mông , vắng lặng và gợi buồnVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan)I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục:III) Đọc – Tìm hiểu nội dung văn bản :1) Hai câu đề :2) Bốn câu thực và luậnTiếng chim cuốc : Gợi nỗi nhớ nước Chim gia gia : Gợi nỗi thương nhà- Nghệ thuật ẩn dụ , tượng trưng, từ đồng âm - Thể hiện nỗi nhớ nước thương nhàBước tới đèo Ngang,bóng xế tà Cỏ cây chen đá , lá chen hoa Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông , chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng , con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng , cái gia gia Dừng chân đứng lại , trời non nước Một mảnh tình riêng , ta với taVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan)I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục:III) Đọc – Tìm hiểu nội dung văn bản : 1) Hai câu đề: 2) Bốn câu thực v luận: 3) Hai câu kết Thâu tóm cảnh: Trời , non , nướcThâu tóm tình: Ta với ta Ta với ta - đại từ số ít- Sự cô đơn đến mức cô độcBước tới đèo Ngang,bóng xế tà Cỏ cây chen đá , lá chen hoa Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông , chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng , con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng , cái gia gia Dừng chân đứng lại , trời non nước Một mảnh tình riêng , ta với taVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan)So sánh cụm từ “ Ta với ta” trong bài thơ với bài “ Bạn đến chơi nhà”?Bước tới đèo Ngang,bóng xế tà Cỏ cây chen đá , lá chen hoa Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông , chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng , con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng , cái gia gia Dừng chân đứng lại , trời non nước Một mảnh tình riêng , ta với taI) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục:III) Đọc – Tìm hiểu nội dung văn bản :1) Hai câu đề: 2) Bốn câu thực v luận: 3) Hai câu kết- Cảnh : Trời, non, nước: Bao la, rộng lớnTình: Ta với ta; Cô đơn, khép kínĐối lập , hướng nộiVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan) IV) Tổng kết: 1)Nội dung :Cảnh Đèo Ngang: hoang sơ, heo hút, vắng vẻ 2) Nghệ thuật : Trang nhã, điêu luyện, từ thuần việt, từ láy, đồng âm, ước lệ, phép đốiBài thơ tả cảnh ngụ tình đặc sắcI) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục:III) Đọc – Tìm hiểu nội dung văn bản :Tình : Nỗi nhớ nước thương nhàVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan) V) Luyện tập: 1) Lược đồ nội dung chính bài học I) Đọc-Tìm hiểu chú thích : II) Đọc – Tìm hiểu thể loại , bố cục:III) Đọc – Tìm hiểu nội dung văn bản :IV) Tổng kếtVăn bản : Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan) Nhớ nước Thương nhà Tình Cô đơn Khép kín Tâm trạngHoang sơBuồn vắngCảnhTả cảnh ngụ tình Bài 1 : Bài “ Qua đèo Ngang “ thuộc thể thơ nào ? A.Song thất lục bátB. Lục bát C. Thất ngôn bát cú D. Ngũ ngônBài 2 : Cảnh đèo Ngang trong hai câu đầu đựợc miêu tả như thế nào ?A.Tươi tắn , sinh động B. Phong phú , đầy sức sốngC. Um tùm , rậm rạp Bài 3 : Từ “ đèo Ngang “ là loại từ ghép nào ? A. Từ ghép chính phụ B. Từ ghép đẳng lậpBài 4 : Từ nào dưới đây là từ láy : A. .Lom khom B. Lác đác C. Gia gia D . Tất cả đều đúng3) Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về bài thơĐọc bài thơ , chúng ta hiểu tâm trạng Bà Huyện Thanh Quan buồn, cô đơn , hoài cổ . Mỗi câu trong bài đều có ý nghĩa biểu cảm , trĩu năng hồn người . Tiếng chim cuốc nhớ nước , tiếng chim đa đa thương nhà cũng chính là tiếng lòng thiết tha, da diết của tác giả nhớ về gia đình , nhớ quá khứ của đất nước . Nước và nhà đã và đang cất lên tiếng kêu , tiếng gọi tha thiết khiến lòng người không thể thờ ơ . Bài thơ một thời mà mãi mãi bất tử với thời gian, sống maĩ trong lòng người đọc Hướng dẫn về nhà :Học thuộc lòng bài thơ Phát biểu cảm nghĩ bài “ Qua đèo Ngang “ Làm BTTN : Bài 8 Chuẩn bị tiét 33 : Chữa lỗi về quan hệ từ