Bài giảng Ngữ văn 10 Tiết 39: Tóm tắt văn bản tự sự

NhiÖt liÖt chµo mõng Tiết 39:( Theo chuyện của nhân vật chính)Kiểm tra bài cũ:Nhắc lại thế nào là tóm tắt tác phẩm tự sự?Tóm tắt tác phẩm tự sự cần đảm bảo những yêu cầu gì?Cách tóm tắt văn bản tự sự?Mục đích tóm tắt văn bản tự sự ?Khái niệm: giới thiệu một cách ngắn gọn nội dung chính( sự việc tiêu biểu, nhân vật quan trọng)Cách tóm tắt: đọc kĩ đề, xác định nội dung chính, sắp xếp nội dung ấy theo trình tự hợp lí, viết thành văn bản tóm tắtYêu cầu: ngắn gọn bằng lời văn của mình, phản ánh trung thành nội dung của văn bản được tóm tắtMục đích: giúp người đọc, người nghe nắm được nội dung chính của văn bảnBài mới;I. Tìm hiểu chung1. Nhân vật chính, vai trò của nhân vật chính trong văn bản tự sựTruyện Tấm Cám gồm có những nhân vật nào? sự việc nào? Những sự việc đó làm nổi bật số phận tính cách nhân vật nào trong tác phẩm?Truyện Tấm CámNhân vậtậư Cám Dì ghẻBụtVua.Sự việcTấm Bắt tépChăn trâuXemhội......Cho biết thế nào là nhân vật chính? Vai trò của nhân vạt chính trong văn bản tự sự?Nhân vật chính là nhân vật xuất hiện liên tục từ đầu đến cuối văn bản. Có vai trò trung tâm trong việc tạo ra mối quan hệ giữa nhân vật ấy với nhân vật khác và với các sự kiện trong văn bản.Nhờ có nhân vật chính mà tư tưởng chủ đề, quan niệm của tác giả được bộc lộ trong văn bản.Mục đích tóm tắt văn bản tự sự dựa theo chuyện của nhân vật chính?Giúp người đọc người nghe nắm vững được tính cách, số phận của nhân vật chính.Yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự theo chuyện của nhân vật chinh?- Ngắn gọn- Trung thành với văn bản gốcII.Cách tóm tắt văn bản tự sự theo chuyện của nhân vật chínhXác định nhân vật chính trong truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng ThuỷAn Dương VươngMị ChâuTrọng THuỷNhóm 1,3:Tìm hiểu và tóm tắt truyện( ADV và MC –TT) theo chuyện của nhân vật ADV? Nhóm 2,4: Tìm hiểu tóm tắt truyện theo chuyện của nhân vật Mị Châu?Thảo luận nhóm, thời gian 7 phútTóm tắt truyện theo nhân vật ADV bằng lời văn của mìnhADV xây loa thành cứ gần xong lại đổ. Mãi sau nhà vua được ruà vàng giúp trừ yêu quái mới xây xong thành. Rùa vàng còn cho ADV chiếc vuốt để làm lẫy nỏ, bắn một phát chết hàng vạn tên giặc, Trệu Đà thua. Không bao lâu, đà cầu hôn con gái mị châu cho con trai là trọng thuỷ. ADV đồng ý. Không bao lâu Trọn Thuỷ đánh tráo nỏ thần về nước. Triệu Đà đánh âu lạc ADV thua trận cùng con gái chạy ra biển. Được rùa vàng cho biết Mị Châu là giặc ADV rút gươm chém mị châu rồi cầm sừng tê bảy tấc theo rùa vàng xuồn biển.Mị Châu là con gái ADV. Sau khi ADV xây thành chế nỏ đánh thắng quân Triệu Đà, MC được gả cho Trộng Thuỷ( con trai Tr. Đà).TRộng Thuỷ tìm cách lấy cắp nỏ thần mang về nước cho cha. Triệu đà đánh Âu lạc. Mị Châu cùng cha chạy về phương nam, trên đường đi MC đã rắc lông ngỗng làm dấu cho Trọng Thuỷ. Rùa vàng báo cho ADV biết MC chính là giặc. Trước khi cha chém MC khấn nếu mình có lòng phản nghịch sẽ hoá thành cát bụi, nếu một lòng trung hiếu sẽ hoá thành châu ngọc. MC chết, xác biến thành ngọc thạch.. Qua đó rút ra cách tóm tắt văn bản tự sự theo chuyện của nhân vật chính- Đọc văn bản để xác định nhân vật chính- Xác định sự việc, chi tiết cơ bản liên quan đến nhân vật chính- Dùng lời văn của mình viết thành văn bản tóm tắt.- Đọc lại văn bản tóm tắt, kiểm tra, sửa chữa, bổ sung sao cho đáp ứng yêu cầuIII. Ghi nhớ( SGK).IV. Luyện tậpBài tập 1( SGK)Nhóm 1,3 ý a SGK – bài tập 1Nhóm 2,4 ý b SGK bài tập 1b, Bản tóm tắt (1) đầy đủ câu chuyện( cốt truyện)Bản tóm tắt (2) lựa chọn một sếuự việc, chi tiết tiêu biểu làm sáng tỏ một ý kiến.=> Mục đích tóm tắt của 2 văn bản khác nhau nên cách tóm tắt khác nhau.A, Văn bản tóm tắt (1) tóm tắt theo cốt truyện toàn bộ câu chuyện “ Tiễn dặn người yêu”.Mục đích là giúp người đọc hiểu và nhớ nội dung văn bản.Bản tóm tắt (2) bắt đầu từ: “ chàng Chương đi đánh giặc” -> “thì không kịp nữa” Đoạn này được dùng làm dẫn chứng để làm sáng tỏ ý kiến: “ Ví dụ như chuyện vợ chồng chàng Trương” của Nguyễn Đình Thi:Bài tập 2.Tóm tắt truyện ADV và MC – TT theo chuyện của nhân vật Trọng ThuỷTrọng Thuỷ( con trai Triệu Đà) được cha cầu hôn con gái ADV là Mị Châu( Sau khi thất bại ở cuộc xâm lược Auu Lạc lần thứ nhất). Trở thành chồng Mị Châu, Trọng Thuỷ tìm cách rỗ MC cho xem chộm nỏ thần rồi ngầm làm một cái lẫy nỏ khácthay vuốt rùa vàng. Lấy được nỏ thần, TT nói với vợ là về thăm cha, rồi rặn: Tình vợ chồng không thể lãng quên, nghĩa mẹ cha không thể dứt bỏ.Nếu trong thời gian ta vắng nhà, 2 nước thất hoà, bắc nam cách biệt lấy gì làm dấu.Mị Châu đáp Lấy lông ngỗng rắc làm dấu. Về nước, TT cùng cha đánh âu lạc, cha con MC thất bại chạy chốn.Trọng thuỷ theo dấu lông ngỗngđuổi đến nơi chỉ còn thấy xác MC bên bờ biển. TT ôm xác MC về táng ở loa thành. Thương tiếc vợ khi đi tắm tưởng MC ở dưới giếng liền lao đầu xuống giếng mà chết.