Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 29: Ca dao hài hước

Tiết: 29CA DAO HÀI HƯỚC (Bài 1 và 2)I. Tìm hiểu chung- Nội dung: Thể hiện tiếng cười châm biếm hoặc tự trào ( cười mình).2. Phân loại.- Tự trào ( B1)- Châm biếm ( B2)Hình thức và nội dung của ca dao hài hước.- Hình thức: Đặc trưng của ca dao.Tiết: 29CA DAO HÀI HƯỚC (Bài 1 và 2)Tiết: 29CA DAO HÀI HƯỚC (Bài 1 và 2)Tiết: 29CA DAO HÀI HƯỚC (Bài 1 và 2)Tiết: 29CA DAO HÀI HƯỚC (Bài 1 và 2)Tiết: 29CA DAO HÀI HƯỚC (Bài 1 và 2)a. Đọc – xác định đối tượng và hình thức của tiếng cười Đôi nam nữ cười chính cái hoàn cảnh của mình ( Tự trào) và ngầm cười hủ tục cưới cheo nặng nề trong xã hội xưa. II. Đọc hiểu.1. Bài 1- Tiếng cười được thể hiện bằng hình thức đối đáp ( trong diễn xướng dân gian). Hoàn cảnh khó khăn, hủ tục thách cưới nặng nề- “Trách ai đặt ra lễ cướiOán ai đặt ra tục cheoĐể cho kẻ khó người nghèo,Yêu nhau chẳng lấy được nhau bao giờ”-  “Bạc th́ời trăm rưỡi, tiền chín mươi chumLụa th́ời chín tấm cho dàyTrâu ḅò chín chục đuổi ngay vào làng...Nếu không sắm đủ chớ vào làng làm chi” “Xin chàng lấy chín con ḅòChín gánh gạo nếp, chín ṿò rượu tăm...Xin chàng lấy chín mâm xôiChín con gà luộc lễ nơi ông bàTrước là lễ tổ trong nhàSau là bạn hữu người ta trông vào”b. Nghệ thuật gây cười và ý nghĩa của tiếng cười.Lời của chàng trai.Cưới nàng anh toan dẫn voi, Anh sợ quốc cấm, nên voi không bàn.Dẫn trâu, sợ họ máu hàn,Dẫn bò, sợ họ nhà nàng co gân.Miễn là có thú bốn chân,Dẫn con chuột béo, mời dân, mời làng.- Lễ vật dẫn cưới.Toan dẫnvoitrâucon chuột béobòÝ địnhThực tế=>Tương phản đối lập , “ Đầu voi đuôi chuột”.=> Nói quá, phóng đại.Cưới nàng anh toan dẫn voi, Anh sợ quốc cấm, nên voi không bàn.Dẫn trâu, sợ họ máu hàn,Dẫn bò, sợ họ nhà nàng co gân.Miễn là có thú bốn chân,Dẫn con chuột béo, mời dân, mời làng. Sự thoái thác của chàng trai. DẫnSợquốc cấmhọ máu hànhọ nhà nàng co gânvoiSợSợtrâubò=> Chàng trai đã thoái thác hết sức khôn khéo, hợp lí, hợp tình. => Lập luật, lý lẽ mang tính giả tưởng, suy diễn, hài hước* Lời của cô gái.“ - Chàng đẫn thế, em lấy làm sangLẽ nào em lại phá ngang như là.Người ta thạch lợn thách gà,Nhà em thách cước một nhà khoai lang:Củ to thì để mới làngCòn như củ nhỏ, họ hàng ăn chơi.Bao nhiêu củ mẻ, chàng ơi!Để cho con trẻ ăn chơi giữ nhà;Bao nhiêu củ rím, củ hà,Để cho con lợn, con gà nó ăn”chột béo > Hiệu quả công việc hạn chế hết mức.- Lối nói ngoa dụ: Phóng đại lên đến cực điểm và thu nhỏ đến tận cùng. - Hình ảnh hài hước: Một bức tranh đả kích.được tái hiện. Sự đa nghĩa: + Yếu đuối về sức lực .+ Sự nhút nhát, yếu đuối về nhân cách con người- Hình ảnh hài hước: Bức tranh biếm họa được vẽ bằng ngôn ngữ.Cô gái xếp đặt đâu vào đấy Cách phân chia+ C1. Sự tuyên ngôn hùng hồn> kết quả thật