Bài giảng Ngữ văn 10: Hồi trống cổ thành (Trích Tam quốc diễn nghĩa) La Quán Trung

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô và các em học sinh Trường THPT Hoàng Văn Thụ Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Thị ThuỷKiểm tra bài cũCõu 1:Dũng nào khụng nờu đỳng yờu cầu cần đạt của một văn bản túm tắt?A. Ngắn gọn, chớnh xỏc.B. Cú suy nghĩ riờng.C. Rành mạch.D. Sỏt với nội dung cơ bản của văn bản gốc.ĐCõu 2: Dũng nào nờu đỳng thực chất của việc túm tắt văn bản thuyết minh?A. Viết một văn bản ngắn gọn, trỡnh bày chớnh xỏc những ý chớnh của văn bản được túm tắt.B. Viết một bài văn khỏc ngắn hơn văn bản được túm tắt, thể hiện được ý chớnh, ý phụ của văn bản đú.C. Viết một bài văn ngắn giới thiờụ với người khỏc về văn bản dài cú nội dung thuyết minh về đối tượng nào đú.D. Viết một bài văn cú dung lượng thớch hợp nhằm túm tắt một văn bản thuyết minh.Kiểm tra bài cũĐCõu 3: "Nguyễn Trói là bậc đại anh hựng dõn tộc, một nhõn vật toàn tài hiếm cú nhưng lại là người phải chịu những oan khiờn thảm khốc dưới thời phong kiến Việt Nam. ễng là danh nhõn văn hoỏ, nhà thơ, nhà văn kiệt xuất cú những đúng gúp to lớn cho sự phỏt triển của văn hoỏ, văn học dõn tộc."Cú thể xem đõy là văn bản thuyết minh túm tắt về tỏc gia Nguyễn Trói. Vỡ sao?A. Vỡ nú là đoạn văn viết bằng lời của người túm tắt.B. Vỡ nú hàm sỳc và núi được đầy đủ cỏc ý chớnh và ý phụ.C. Vỡ nú ngắn gọn, sỏt với nội dung văn bản gốc.D. Vỡ nú ngắn gọn, giỳp người đọc dễ nhớ. Kiểm tra bài cũĐTrương PhiQuan CôngTào TháoLưu BịHồi trống cổ thành(Trích Tam quốc diễn nghĩa) La Quán TrungI. Tiểu dẫn1. Tác giả2. Tác phẩm Tam Quốc diễn nghĩa3. Đoạn tríchI.Tiểu dẫn1. Tác giả:- La Quán Trung (1330-1400?) tên là La Bản, hiệu Hồ Hải tản nhân, người huyện Thái Nguyên thuộc tỉnh Sơn Tây cũ.Tính tình cô độc lẻ loi, thích một mình ngao du đây đó.- Là người đầu tiên có những đóng góp xuất sắc cho trường phái tiểu thuyết Minh-Thanh ở Trung Quốc2. Tác phẩm Tam quốc diễn nghĩaa) Nội dung: Gồm 120 hồi Kể lại quá trình hình thành, phát triển và diệt vong của ba tập đoàn phong kiến Nguỵ, Thục, Ngô từ năm 184 (khởi nghĩa Hoàng Cân) đến 280, Tư Mã Viêm sau khi cướp ngôi Nguỵ, diệt Thục, kéo quân về Nam diệt Ngô thống nhất Trung Quốc.b) Giá trị tác phẩm Ghi lại một thời kì lịch sử đầy biến động của giai đoạn lịch sử Tam Quốc, đồng thời phản ánh quy luật của XHPK (chia và hợp)Quan điểm sáng tác: ủng Lưu phản Tào- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫnQuan CôngLưu BịTào TháoHồi trống Cổ ThànhTào Tháo uống rượu luận anh hùngTrương Phi3. Đoạn trích “Hồi trống Cổ Thành”: Nằm ở phần sau trong hồi 28 với nhan đề: “Chém Sái Dương anh em đoàn tụ Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên”II. Đọc - hiểu văn bản:1. Hình tượng nhân vật Trương Phi2. ý nghĩa của hồi trống 3. Nghệ thuật kể chuyệnII. Đọc - hiểu văn bản1. Hình tượng nhân vật Trương PhiTrong đoạn trích tác giả đã khắc hoạ nhân vật Trương Phi bằng những cách thức nào?a)Giới thiệu gián tiếp qua lời tác giảb) Giới thiệu trực tiếp qua hành động của nhân vậtII. Đọc - hiểu văn bản1. Hình tượng nhân vật Trương Phia) Giới thiệu gián tiếp qua lời tác giả Trương Phi có phải loại người hành động theo kiểu xin không được thì vay, vay không được thì cướp ? “ Trương Phi từ khi trốn vào núi Mang Đãng ở hơn một tháng, một hôm ra ngoài nghe ngóng tin tức Huyền Đức, chợt đi qua Cổ Thành vào huyện vay lương thực. Quan huyện không cho vay. Phi nổi giận đuổi quan huyện đi, cướp lấy ấn thụ, chiếm thành lấy chốn nương thân”. 1.Hình tượng nhân vật Trương Phia) Giới thiệu gián tiếp qua lời tác giảb) Giới thiệu trực tiếp qua hành động của nhân vật- Những lí do dẫn tới hành động + Trương Phi coi Quan Công là kẻ phản bội không giữ lời thề kết nghĩa vườn đào vì Quan Công đã ở trong doanh trại Tào, chịu ân huệ của Tào + Trương Phi đâm Quan Công là để khẳng định sức mạnh, đề phòng Quan công cướp mất Cổ Thành.Em hãy nêu lí do dẫn đến hành động quyết liệt của Trương Phi đối với Quan Công-vốn là người anh kết nghĩa vườn đào năm xưa?- Những hành động của Trương Phi: *Khi Trương Phi nghe tin Quan Công đến * Khi Sái Dương xuất hiện+ Các biểu hiện: “Chẳng nói chẳng rằng, lập tức mặc áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn một nghìn quân đi tắt ra cửa Bắc”; “Mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công”=> Hai câu văn ngắn gọn dùng tới 10 động từ miêu tả trên 10 động tác khẩn trương dứt khoát, quyết liệt thể hiện thái độ rõ ràng, tính cách cương trực của Trương Phi + Các biểu hiện: + Cách xưng hô: 3 lần xưng “Tao”; 5 lần gọi Quan Công là “Mày”; 3 lần gọi là “Nó”; 1 lần gọi là “Thằng” -> Sự khinh bỉ của Trương Phi trào ra qua cách xưng hô. + Lập luận: Bỏ anh Hàng Tào Được phong hầu tứ tước Đến đây đánh lừa tao Nói dối đấy Đâu có bụng tốt Lại đây là để bắt ta đó + Hành động cụ thể: Hai lần xông vào đâm Quan Công.- Những hành động của Trương Phi:*Khi nghe tin Quan Công đến+ Biểu hiện + Cách xưng hô+ Lập luận+ Hành động cụ thể Em có nhận xét gì về con người Trương Phi qua những hành động của nhân vật này khi nghe tin Quan Công đến? *Tiểu kết: Sự nóng nảy là bản chất của Trương Phi thể hiện tính cách bộc trực, thẳng thắn; không thấy thì không tin.- Những hành động của Trương Phi*Khi nghe tin Quan Công đến*Khi Sái Dương xuất hiện@Vai trò:Làm cho mâu thuẫn giữa Trương Phi và Quan Công lên đến độ căng thẳng. + Hiểu nhầm 1: Quan Công đang ở doanh trại Tào -> phản bội + Hiểu nhầm 2: Quan Công đến Cổ Thành để bắt Trương Phi vì dẫn theo một toán binh mã.- Loé sáng cách giải quyết. Trương Phi ra điều kiện cho Quan Công: “Nếu mày quả có lòng thực, ta đánh ba hồi trống, mày phải chém được tên tướng ấy” Tình huống Sái Dương xuất hiện có vai trò gì? Sự xuất hiện của Sái Dương có hợp lí không?Kết quả: Chưa dứt một hồi, đầu Sái Dương đã rơi xuống đất. Trương Phi vẫn chưa tinTrương Phi hỏi kĩ việc ở Hứa ĐôVào trong thành nghe hai chị kể lại chuyện- Khi nghe hết chuyện rỏ nước mắt, thụp lạy Vân Trường. Có ý kiến cho rằng:“Nóng như Trương Phi”_là nóng lòng muốn biết sự thực , nóng lòng xác định phải trái, đúng sai chứ không phải chỉ là nóng nảy do cá tính gàn dở. Em có đồng ý với ý kiến này không?*Tiểu kết: Không chỉ nóng nảy bộc trực Trương Phi còn rất cẩn trọng , tinh tế. Khi nhận thấy sai lầm thì sẵn sàng phục thiện. Qua đoạn trích “Hồi trống Cổ Thành” em có nhận xét gì về tính cách của Trương Phi?*Kết luận: Trương Phi là con người “thẳng như làn tên bắn, sáng như tấm gương soi” trực tính không thích quanh co, mọi sự phải trắng đen rõ ràng. Tính cách của Trương Phi có mặt tốt là sự thẳng thắn; nhưng nó cũng dễ dẫn đến hành động lỗ mãng, thô bạo.2. ý nghĩa của hồi trống Cổ ThànhHồi trống ca ngợi tình nghĩa vườn đào giữa ba anh em kết nghĩa Đó là tình nghĩa cao đẹp, kết nghĩa vì lí tưởng chung, không phải vì quyền lợi riêng tư. Kết nghĩa vườn đào là một hình thức tương thân tương ái chống lại các thế lực phi nghĩa.b) Hồi trống đoàn tụ giữa các anh hùng. Đây là cửa quan thứ sáu tướng giặc thứ bảy mà Quan Công phải trải qua. Nó khác so với những cửa quan khác vì nó là cửa quan tình cảm, dựng nên do sự nghi ngờ của anh em. Bởi vậy hồi trống của Trương Phi có nhiều ý nghĩa. Đó là hồi trống thách thức, hồi trống minh oan, hồi trống đoàn tụ3. Nghệ thuật - Tác giả không dùng nhiều lời mà để cho nhân vật tự hành động, tự đối thoại để bộc lộ tính cách. - Kĩ thuật kể chuyện: dồn nén truyện trong tình huống Sái Dương xuất hiện: Vừa đẩy tình huống truyện lên cao vừa tạo ra cơ hội để giải quyết==> Tạo nên ý vị riêng của Tam Quốc2. ý nghĩa của hồi trống Cổ Thành3. Nghệ thuật kể chuyệnIII. Tổng kếtĐọc thêm: Tào Tháo uống rượu luận anh hùng.Tiết 2: Trân trọng cảm ơn !chúc các thầy cô mạnh khỏe,