Bài giảng Ngữ văn 10: Đặc điểm của văn bản nói và văn bản viết

ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NÓI VÀ VĂN BẢN VIẾTGV: HỒ THỊ XÊKiểm tra bài cũChọn đáp án đúng cho mỗi câu sau:Câu 1: Trong bài vận nước của Pháp Thuận, hình ảnh so sánh vận nước như mây cuốn diễn tả điều gì? A. Sự đòan kết B. Sự bền chắcC. Sự thịnh vượng D. Sự sum vầy Câu 2: Hai câu trong bài Cáo bệnh bảo mọi người của Mãn Giác được hiểu như thế nào?“Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hếtĐêm qua sân trước một cành mai”Niềm tin vào sự sống bất diệt Ngợi ca sức sống của cành mai Ngợi ca sức sống của mùa xuân Niềm tin vào sự bất tử của đời ngườiKiểm tra bài cũChọn đáp án đúng cho mỗi câu sau:Caâu 3: Baøi thô “Höùng trôû veà” ñöôïc Nguyeãn Trung Ngaïn saùng taùc trong hoaøn caûnh naøo?A.Taùc giaû bò boå nhieäm laøm quan xa queâ höông.B.Taùc giaû ñi söù Trung Quoác treân ñöôøng trôû veà.C.Taùc giaû ñang maéc troïng beänhD.Taùc giaû xa queâ laâu ngaøy môùi trôû veà.I.KIEÁN THÖÙC:1.Ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn noùi:2.Ñaêëc ñieåm cuûa vaên baûn vieát:II.LUYEÄN TAÄP:Baøi taäp 1.Baøi taäp 2:Baøi taäp 3:III.CUÛNG COÁ- DAËN DOØ:ÑAËC ÑIEÅM CUÛA VAÊN BAÛN NOÙIVAØ VAÊN BAÛN VIEÁTÑAËC ÑIEÅM CUÛA VAÊN BAÛN NOÙIVAØ VAÊN BAÛN VIEÁTÑoaïn phim treân ai noùi chuyeän vôùi ai?Cuoäc noùi chuyeän cuûa hai ngöôøi taïo neân vaên baûn gì?Töø ñoù, cho bieát theá naøo laø vaên baûn noùi?ÑAËC ÑIEÅM CUÛA VAÊN BAÛN NOÙIVAØ VAÊN BAÛN VIEÁTCaùch thöùc giao tieáp ñöôïc tieán haønh theá naøo?VAÊN BAÛN NOÙIVAÊN BAÛN VIEÁTKHAÙI NIEÄMCAÙCH THÖÙCGIAO TIEÁPPHÖÔNG TIEÄNGIAO TIEÁPNGOÂN NGÖÕÑaëc ñieåmDaïng vaên baûnLôøi troø chuyeän tröïc tieáp trong sinh hoaïtVaên baûn ghi baèng chöõ vieátNgöôøi nghe coùmaët, luoân ñoåi vaiNgöôøi nghe khoâng coù maëtAÂm thanh, ngöõ ñieäu, neùt maët,cöû chæ, ñieäu boäKyù töï, daáu gioïng, daáu caâu.Töø coù tính khaåu ngöõCaâu tỉnh lượcTöø coù löïa choïnCaâu ñuùng ngöõ phaùpVaên baûn noùi töï nhieân ,ít trau chuoát.Vaên baûn vieát ñöôïc tinh luyeän,trau chuoát hôn.ÑAËC ÑIEÅM CUÛA VAÊN BAÛN NOÙIVAØ VAÊN BAÛN VIEÁTQua phaàn tìm hieåu treân ,em coù keát luaän gì veà vaên baûn noùi vaø vaên baûn vieát?LUYEÄN TAÄPBaøi taäp 1: Tröôøng hôïp vaên baûn noùi ñöôïc ghi laïi baèng chöõ vieát?  Caùc maãu ñoái thoaïi, lôøi phaùt bieåu ñöôïc ghi trong bieân baûn , thö töø, nhaät kyù..Baøi taäp 2: Tröôøng hôïp vaên baûn vieát ñöôïc trình baøy baèng hình thöùc noùi ?  Caùc baûn tin ñöôïc ñoïc, baøi thuyeát minh.Baøi taäp 3 : Cho bieát caùc ñoaïn trích sau mang ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn noùi hay vaên baûn vieát? Haõy chæ ra ñaëc dieåm ngoân ngöõ ñöôïc söû duïng?a)Phaïm Nguõ Laõo (1255-1320)queâ ôû laøng Phuø UÛng, huyeän Ñöôøng Haøo (nay thuoäc huyeän AÂn Thi) tænh Höng Yeân, thuoäc taàng lôùp bình daân. (Ngöõ vaên 10,naâng cao, taäp moät)Ñaëc ñieåm: vaên baûn vieát coù keát caáu chaët cheõ , ñuû caùc neùt chính veà taùc giaû.b).Sao khoâng cöôõi leân ngöïa maø chaïy cho mau?.Roõ kheùo cho anh! Boán chaân laïi chaïy nhanh hôn sauù chaân aø ? Ñaëc ñieåm :-Duøng caâu tænh löôïc -Keát caáu ñaëc thuø cuûa vaên baûn noùi Cuûng coá Caâu 1: Ñieåm khaùc bieät roõ nhaát cuûa ngoân ngöõ noùi vaø ngoânngöõ vieát veà phöông tieän giao tieáp laø gì?A . Coù phoái hôïp giöõa aâm thanh vôùi caùc phöông tieän phi ngoân ngöõB.Coù söï xuaát hieän tröïc tieáp cuûa ngöôøi ngheC.Coù duøng caâu tænh löôïcD.Coù duøng töø caûm thaùn, trôï töø. Caâu 2:Ñieåm khaùc bieät roõ nhaát giöõa ngoân ngöõ vieát vaø ngoân ngöõ noùi veà ñaëc ñieåm dieãn ñaït laøgì?A.Söû duïng caùc töø ngöõ phuø hôïp vôùi töøng phong caùchB.Dieãn ñaït chaët cheõ, roõ raøng, trong saùng.C. Söû duïng caâu daøi vôùi nhieàu thaønh phaàn caâu.D. Töø ngöõ coù tính bieåu caûm cao.Caâu 3: Trong nhöõng tröôøng hôïp sau, tröôøng hôïp naøo mang ñaëc tröng cô baûn cuûa ngoân ngöõ vieát?A. Baøi baùo ghi laïi cuoäc toaï ñaømB. Bieân baûn ghi laïi nhöõng lôøi phaùt bieåu trong cuoäc hoïpC. Lôøi thuyeát trình theo moät vaên baûn chuaån bò tröôùc.D. Ñoaïn ñoái thoaïi cuûa caùc nhaân vaät trong taùc phaåm vaên hoïcDAËN DOØI.HOÏC THUOÄC LYÙ THUYEÁT,LAØM BAØI TAÄP 5,6II. CHUAÅN BÒ BAØI “ NHAØN” CUÛA NGUYEÃN BÆNH KHIEÂMTraû lôøi caùc caâu hoûi sau:1.Em hieåu theá naøo veà quan nieäm soáng nhaøn cuûa Nguyeãn Bænh Khieâm?2.Bieåu töôïng “nôi vaéng veû” ñoái laäp vôùi” choán lao xao” trong baøi coù yù nghóa gì?3. Suy nghó cuûa em veà trieát lyù nhaân sinh theå hieän ôû caâu 7,8?Coù moät ngöôøi saép ñi chôi xa, daën con laø coù ai hoûi thì baûo boá ñi chôi vaéng . Nhöng sôï con maûi chôi queân maát, oâng ta caån thaän laáy buùt vieát ghi vaøo giaáy , ñöa cho con vaø daën laø coù ai hoûi thì cöù ñöa caùi giaáy ñoù ra. Thaèng beù voâ yù ñeå chaùy maát tôø giaáy.Hoâm sau coù ngöôøi ñeán chôi, hoûi:-Thaày chaùu ñaâu?Thaèng beù söïc nhôù ra ,lieàn noùi: -Maát roài! Ngöôøi khaùch giaät mình hoûi:- Maát bao giôø? -Toái hoâm qua.-Sao maø maát?-Chaùy.Thaèng beù vaø ngöôøi khaùch ñaõ söû duïng phöông tieän naøo cuûa ngoân ngöõ ñeå giao tieáp?Keøm theo aâm thanh, ngöôøi noùi caàn coù phöông tieän naøo hoã trôï?Em coù nhaän xeùt gì veà töø ngöõ vaø caâu trong vaên baûn noùi? Ngaøy chöa taét haún traêng ñaõ leân roài. Maët traêng troøn , to vaø ñoû töø töø leân ôû ñöôøng chaân trôøi sau raëng tre ñen cuûa laøng xa. Maáy sôïi maây coø vaét ngang qua , moãi luùc maûnh daàn roài taét haún. Sau tieáng chuoâng cuûa ngoâi chuøa moät luùc laâu , thaät laø traêng saùng haún: trôøi baây giôø trong vaét, thaêm thaúm vaø cao .aùnh traêng trong chaûy khaép caû treân caønh caây,keõ laù, traøn ngaäp treân con ñöôøng traéng xoaù. (Ñeâm traêng saùng _ Thaïch Lam)Ñoaïn vaên treân thuoäc vaên baûn gì? Döïa vaøo ñaâu maø em bieát? Töø ñoù cho bieát theá naøo laø vaên baûn vieát?Trình baøy hình thöùc giao tieáp? Töø ngöõ vaø caáu truùc caâu coù gì khaùc so vôùi vaên baûn noùi?ÑAËC ÑIEÅM CUÛA VAÊN BAÛN NOÙIVAØ VAÊN BAÛN VIEÁT