Bài giảng Ngữ văn 10 - Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀCHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ Trình bày các thủ pháp gây cười trong truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày”.Kiểm tra bài cũCa dao than thân, yêu thương Ca daoVề nội dung: diễn tả đời sống tâm hồn, tư tưởng,tình cảm của nhân dân trong các quan hệ lứa đôi, giađình, quê hương, đất nước,  Về nghệ thuật: -Lời ca dao thường ngắn. -Viết theo thể lục bát, lục bát biến thể. -Ngôn ngữ gần gũi với lời nói hằng ngày. -Giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ. -Lối diễn đạt bằng một số công thức mang đậm sắc thái dân gian.Đặc điểm của ca daoPhân nhóm các bài ca daoThan thânYêuthươngtìnhnghĩaBài 1Bài 2Bài 4Bài 5Bài 6Bài 3Bài 1Bài 4Bài 6Bài 1“Thân em như tấm lụa đàoPhất phơ giữa chợ biết vào tay ai?”  “Thân em như hạt mưa saHạt vào đài cát hạt ra ruộng cày.”  ‘Thân em như giếng giữa đàng Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân“Thân em như củ ấu gaiRuột trong thì trắng vỏ ngoài thì đenAi ơi nếm thử mà xemNếm ra mới biết rằng em ngọt bùi “Thân em như miếng cau khôKẻ thanh tham mỏng người thô tham dày”Các bài khácThân em nhưThân em nhưThân em nhưThân em nhưThân em nhưTấm lụa đàohạt mưa sagiếng giữa đàngmiếng cau khôcủ ấu gaiBài 1Các bài khác“Tấm lụa đào” ‘Hạt mưa sa” “Giếng giữa đàng”“Củ ấu gai” “Miếng cau khô”Khác nhauHình ảnh so sánhGiống nhauCách thức mở đầu“Thân em như”Tấm lụa đàoGợi vẻ đẹp mềm mại, thướttha, đầy nữ tính. Khăn thương nhớ ai Khăn rơi xuống đất Khăn thương nhớ ai Khăn vắt lên vai Khăn thương nhớ ai Khăn chùi nước mắt Đèn thương nhớ ai Mà đèn không tắt Mắt thương nhớ ai Mắt ngủ không yên Đêm qua em những lo phiền Lo vì một nỗi không yên một bề”Bài 4Nỗi nhớNỗi loKhănĐènMắtCâu hỏi thảo luận nhómNhóm 1,2:Vì sao chiếc khăn được nhắc đến đầu tiên và nhiều nhất? Qua hình ảnh “khăn”em thấy gì trong tâm trạng cô gái? Nhóm 3,4: Từ hỏi “khăn”đến hỏi “đèn” và “mắt”, cô gái đã bộc lộ nỗi niềm thương nhớ thế nào? Hai câu cuối là nỗi lo về điều gì? “Gửi khăn, gửi áo, gửi lời Gửi đôi chàng mạng cho người đàng xa.” “Nhớ khi khăn mở trầu traoMiệng chỉ cười nụ biết bao nhiêu tình.” Khăn thương nhớ ai Khăn rơi xuống đất Khăn thương nhớ aiKhăn vắt lên vai Khăn thương nhớ ai Khăn chùi nước mắt Đèn thương nhớ ai Mà đèn không tắt Mắt thương nhớ ai Mắt ngủ không yên Đêm qua em những lo phiền Lo gì một nỗi không yên một bề”Nhân hóaHình ảnh vận động trái chiềuVần chân, vần lưngBài 4KhănKhănKhănkhănKhănKhănĐènMắtthương nhớ aithương nhớ aithương nhớ aithương nhớ aithương nhớ airơi xuống đấtvắt lên vaichùi nước mắtaiaiaiaiaivắtmắtđèn không tắtngủ không yêntắtHoán dụThủ pháp lặp lạiĐêm qua em những lo phiềnLo vì một nỗi không yên một bề.”vaiMắtMắtđất  “Đêm qua ra đứng bờ ao”  “Đêm nằm lưng chẳng tới giường”  “Đêm khuya thắp chút dầu dư”“Nhớ ai bổi hổi bồi hồi Như đứng đống lửa như ngồi đống than.”“Nhớ ai ra ngẩn vào ngơNhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ ai.”  “Nhớ anh em những khóc thầm Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa.’ “Thương anh cũng muốn nói ra Sợ mẹ bằng đất, sợ cha bằng trời.”-Hình ảnh: Cách nói: Muối mặnGừng cayMuối ba năm: còn mặnGừng chín tháng: còn cayMuối, gừng trở thành biểu tượng của tình cảm vợ chồngCác cặp từ sóng đôiCác con sốBa nămChín thángBa vạnGừng cay-Muối mặnBa năm-chín thángNghĩa nặng-Tình dàyTừ hai bàiNêu nội dung và nghệ thuật chính của hai bài ca dao vừa học. Sưu tầm thêm một số bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa. Chúc các em học tốtChúc quý thầy cô sức khỏe