Bài giảng môn vật lý 9 - Tiết 48: Thực hành : Đo tiêu cự của thấu kính hội tụ

Ngày soạn: 15/02/2012 Ngày giảng: 17/02/2012. Tiết 48. thực hành : đo tiêu cự của thấu kính hội tụ I. Mục tiêu. 1. Kiến thức. - Trình bày đợc phơng pháp đo tiêu cự của thấu kính hội tụ. - Đo được thấu kính hội tụ theo phơng pháp nêu trên. 2. Kỹ năng : - Rèn kỹ năng quan sát, đo tiêu cự của thấu kính, kỹ năng phân tích. 3. Thái độ : - Rèn tính cẩn thận, nghiêm túc. II. Đồ dùng dạy học. - GV chuẩn bị mỗi nhóm một giá quang học, một màn chắn, một thấu kính hội tụ, một đèn laze. - HS chuẩn bị mẫu báo cáo. III. Phơng pháp dạy học: Phương pháp hoạt động nhóm, thực nghiệm. IV. Tổ chức giờ học. * Kiểm tra bài cũ. - Mục tiêu :Kiểm tra kiến thức về thấu kính hội tụ. - Thời gian : 4 phút. - Cách tiến hành: + Yêu cầu HS trả lời : Thế nào là thấu kính hội tụ ? + Học sinh trả lời theo chỉ định của GV. + GV nêu nhận xét, cho điểm. * Hoạt động 1: Trình bày sự chuẩn bị báo cáo thực hành. - Mục tiêu : Trả lời đợc các câu hỏi về cơ sở lí thuyết của bài thực hành. - Thời gian : 10 phút. - Cách tiến hành : Phơng pháp đàm thoại. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Làm việc với cả lớp để kiểm tra phần chuẩn bị lí thuyết của HS cho bài thực hành. - Yêu cầu một số học sinh trình bày câu trả lời đối với từng câu hỏi nêu ra ở phần 1 của mẫu báo cáo và hoàn chỉnh câu trả lời cần có. - Kiểm tra việc chuẩn bị báo cáo thực hành của HS nh đã có ở mẫu báo cáo. * Kết luận : GV tiểu kết hoạt động 1. - Trình bày câu trả lời đối với từng câu hỏi nêu ra ở phần trả lời câu hỏi trớc lớp. - HS nghe, ghi nhớ. * Hoạt động 2 : Thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ. - Mục tiêu : Đo đợc tiêu cự của thấu kính hội tụ theo phơng pháp nêu trên. - Thời gian : 20 phút. - Đồ dùng dạy học : Giá quang học, màn chắn, thấu kính hội tụ, đèn laze. - Cách tiến hành : Phơng pháp hoạt động nhóm, thực nghiệm. Hoạt động của GV Hoạt động của HS * Bước 1. Tìm hiểu các dụng cụ trong bộ thí nghiệm. - Đề nghị đại diện các nhóm nhận biết hình dạng vật sáng, cách chiếu để tạo vật sáng, cách xác định vị trí của ảnh và màn ảnh. - Lu ý các nhóm học sinh: + Lúc đầu đặt thấu kính ở giữa giá quang học rồi đặt vật và màn ảnh ở khá gần thấu kính. Cần đo khoảng cách này để đảm bảo d0 = d0/. + Sau đó xê dịch đồng thời vật và màn những khoảng cách lớn bằng nhau (chừng 5cm) ra xa dần thấu kính để luôn đảm bảo d = d’. * Bước 2 : Đo chiều cao của vật. - Gợi ý HS : Khi ảnh trên màn hiện gần rõ nét thì dịch chuyển vật và màn những khoảng cách nhỏ bằng nhau tới khi thu đợc ảnh rõ nét cao bằng vật. - Kiểm tra điều này bằng cách đo chiều cao h’của vật để so sánh với chiều cao h của vật h = h’. - Theo dõi, hớng dẫn các nhóm gặp khó khăn tiến hành thí nghiệm, nhắc nhở HS ghi kết quả vào báo cáo thực hành. * Kết luận : Yêu cầu HS xác định tiêu cự của thấu kính. - Cá nhân tìm hiểu các dụng cụ có trong bộ thí nghiệm. - Lắp giáp các thiết bị thí nghiệm. + Đặt thấu kính giữa giá. + Dịch chuyển vật và màn để thu đợc ảnh rõ nét trên màn. + Đo chiều cao h, h’ của vật và ảnh. - Xác định tiêu cự của thấu kính, ghi vào báo cáo thực hành. * Hoạt động 3 : Hoàn thành báo cáo thực hành. - Mục tiêu : Hoàn thành báo cáo thực hành. - Thời gian : 10 Phút. - Cách tiến hành : Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS hoàn thành báo cáo thực hành của cá nhân. - Theo dõi, hớng dẫn HS gặp khó khăn viết báo cáo. * Kết luận : Yêu cầu HS trả lời : Giá trị trung bình của tiêu cự của thấu kính nhóm em đo đợc là bao nhiêu? - Cá nhân hoàn thiện báo cáo theo các số liệu đã thực hành cùng nhóm. - HS trả lời câu hỏi của GV. *V Tổng kết và hớng dẫn học tập ở nhà. - GV nêu nhận xét, đánh giá giờ thực hành: + Sự chuẩn bị của HS (2 điểm). + Thực hiện quy trình thực hành (3 điểm). + Thái độ thực hành (2 điểm). + Kết quả thực hành (3 điểm). - HS nghe, rút kinh nghiệm cho tiết thực hành sau. - Dặn HS về nhà nghiên cứu trớc bài “Sự tạo ảnh trên phim trong máy ảnh”.