Bài giảng môn Toán lớp 7 - Tiết 23 - Bài 1: Đại lượng tỉ lệ thuận (Tiết 4)

CÊu trĩc cđa ch­¬ng IIHµm sè vµ ®å thÞ§¹i l­ỵng tØ lƯ thuËnMét sè bµi to¸n vỊ ®¹i l­ỵng tØ lƯ thuËnHµm s觹i l­ỵng tØ lƯ nghÞchMét sè bµi to¸n vỊ ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞchMỈt ph¼ng to¹ ®é§å thÞ hµm sè y = axTiết 23 - Bài 1ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬNCó cách nào để mô tả ngắn gọn hai đại lượng tỉ lệ thuận không1. Định nghĩa:a) Quãng đường đi được s (km) theo thời gian t(h) của một vật chuyển động đều với vận tốc 15 (km/h)?1Hãy viết công thức tính:S = v.t = 15.tb) Khối lượng m (kg) theo thể tích V (m3) của thanh kim loại đồng chất có khối lượng riêng D (kg/m3) (chú ý: D là một hằng số khác 0)m = D.V Nếu D=7800kg/ m3 thì m=7800.VS=15.t và m=7800.vỞ hai công thức:đều có điểm giống nhau là: đại lượng này bằng đại lượng kia nhân với một hằng số khác 0.Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức: y = k.x (với k là hằng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k.ĐỊNH NGHĨA?2Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k = Hỏi x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ nào ?Vì y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k =Ta có: y = xVậy khi y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là k thì x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ là bao nhiêu?x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ làKhi ®¹i l­ỵng y tØ lƯ thuËn víi ®¹i l­ỵng x theo hƯ sè tØ lƯ k (k≠0) th× ®¹i l­ỵng x cã tØ lƯ thuËn víi ®¹i l­ỵng y kh«ng? NÕu cã th× hƯ sè tØ lƯ lµ bao nhiªu??Chĩ ý:NÕu y tØ lƯ thuËn víi x theo hƯ sè tØ lƯ k (k ≠0) th× x tØ lƯ thuËn víi y theo hƯ sè tØ lƯ vµ ta nãi hai ®¹i l­ỵng ®ã tØ lƯ thuËn víi nhau1kVì y tỉ lệ thuận với x, ta có: Vậy:Bài 1/53 :  Cho biết hai đại lượng x và y tỉ lệ thuận với nhau và khi x = 6 thì y = 4 a. Tìm hệ số tỉ lệ k của y đối với xb. Hãy biểu diễn y theo xCộtabcdChiều cao(mm)1085030Khối lượng(tấn)1085030abcd?32.TÝnh chÊtCho biÕt hai ®¹i l­ỵng y vµ x tØ lƯ thuËn víi nhau:y4=y3=y2 = y1 =6yx4 = 6x3 = 5x2 = 4x1 = 3xa. H·y x¸c ®Þnh hƯ sè tØ lƯ cđa y ®èi víi x?b. §iỊn vµo chç trèng() trong b¶ng trªn b»ng sè thÝch hỵp?c. Cã nhËn xÐt g× vỊ tØ sè gi÷a hai gi¸ trÞ t­¬ng øng , , , cđa y vµ x?y1x1y2x2y3x3y4x4?42222y1x1y2x2y3x3y4x410128Cho biÕt hai ®¹i l­ỵng y vµ x tØ lƯ thuËn víi nhau:a. V× y vµ x lµ hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ thuËn y1= kx1 hay 6 = k.3k = 2.VËy hƯ sè tØ lƯ cđa y ®èi víi x lµ 2b. y2 = kx2 = 2.4 = 8;y3 = 2.5 = 10;y4 = 2.6 = 12c. = = = = 2 (chÝnh lµ hƯ sè tØ lƯ)y1x1y2x2y3x3y4x4xx1 = 3x2 = 4x3 = 5x4 = 6yy1 = 6y2 =y3=y4=81012 Giả sử y và x tỉ lệ thuận với nhau: y=kx. Khi đó, với mỗi giá trị khác 0 của x ta có một giá trị tương ứng của y Do đó :tương tự- Tỉ số hai giá trị tương ứng của chúng luôn không đổi.* Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì:- Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia.1. Cho biết y tỉ lệ thuận với x. Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau:x-11y2-102. Trong các công thức dưới đây, công thức nào cho biết đại lượng y không tỉ lệ thuận với đại lượng x.A. ; B. ; C. - 5-2Bài tập1. Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo cơng thức y= k.x (k là hằng số khác 0), thì ta nĩi2. m tỉ lệ thuận với n theo hệ số tỉ lệ h= - thì n tỉ lệ thuận với m theo3. Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì: a. Tỉ số hai giá trị tương ứng .. b.Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng.của đại lượng kiay tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ ktheo hệ số tỉ lệ là - của chúng luơn khơng đổi và bằng hệ số tỉ lệtỉ số hai giá trị tương ứng - Häc thuéc ®Þnh nghÜa,tÝnh chÊt ®¹i l­ỵng tØ lƯ thuËn- Xem kÜ c¸c bµi tËp ®· lµm- Lµm bµi tËp 2,3,4 (SGK-Trang 53,54)- Lµm bµi tËp 1,4 ( SBT )