Bài giảng môn Toán lớp 7 - Tiết 12: Định lí (tiết 1)

lớp 7btrường thcs Chất Lượng cao Ngày 11/10/2008 . Gv: Bùi đức thụ.Chaứo mửứng caực thaày coõ giaựo veà dửù giụứ!Một số quy ướcPhần phải ghi vào vở: - Khi nào có biểu tượng xuất hiện.Khi hoạt động nhóm, các thành viên đều phải hoạt động và giữ trật tự .Kiểm tra bài cũ: 1. Phát biểu tiên đề Ơ-clit. Vẽ hình minh họa. 2.Phát biểu tính chất của hai đường thẳng song song? Vẽ hình minh hoạ.Tiên đề Ơ-clit: Qua một điểm ở ngoài một đường thẳng chỉ có một đường thẳng song song với đường thẳng đó. Tính chất hai đường thẳng song song: Nếu đường thẳng c cắt hai đường thẳng a, b và trong các góc tạo thành có một cặp góc so le trong bằng nhau (hoặc một cặp góc đồng vị bằng nhau hoặc một cặp góc trong cùng phía bù nhau) thì a và b song song với nhau. MbabacABẹaựp aựn:Trong cuoõùc soỏng thửụứng ngaứy chuựng ta thửụứng gaởp nhửừng caõu coự daùng :Vớ dụ : “ Neỏu chieàu nay trụứi mửa thỡ lụựp ta seừ nghổ lao ủoọng”“ Nếu .... ..... thỡ ...... ...... ”Haừy laỏy theõm vớ duù veà caõu noựi daùng naứy ?Cỏc em cú nhớ cỏc tớnh chất hỡnh học nào đó học cú thể phỏt biểu dưới dạng :“ Nếu .............. thỡ .............. ” ?Tớnh chaỏt treõn ủửụùc khaỳng ủũnh laứ ủuựng khoõng phaỷi ủo trửùc tieỏp maứ baống suy luaọn. Moọt tớnh chaỏt nhử theỏ laứ moọt ủũnh lớ !xOx’yy’“Nếu hai gúc đối đỉnh thỡ  hai gúc đú bằng nhau ”Tiết 12. Định lí. 1. Định lí . (SGK/ 99) Định lí là một khẳng định suy ra từ những khẳng định được coi là đúng. Ba tính chất trong bài “Từ vuông góc đến song song” là ba định lí. Em hãy phát biểu lại ba định lí đó ? . ĐL1: Hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc với một đường thẳng thứ ba thì chúng song song với nhau. . ĐL2: Một đường thẳng vuông góc với một trong hai đường thẳng song song thì nó cũng vuông góc với đường thẳng kia. .ĐL3: Hai đường thẳng phân biệt cùng song song với một đường thẳng thứ ba thì chúng song song với nhau. ?1Trong các mệnh sau, mệnh đề nào là định lí:Hai góc bằng nhau thì đối đỉnh.Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng song song thì hai góc trong cùng phía bù nhau.c. Hai đường thẳng song song là hai đường thẳng không có điểm chung.ẹaựp aựn: b* Mỗi định lí có 2 phần: .Phần giả thiết (GT) là điều đã cho. .Phần kết luận (KL) là điều phải suy ra.* Khi định lí được phát biểu dưới dạng: Nếu..thì GTKL* Em hãy phát biểu lại các định lí sau dưới dạng: Nếu thì .. GT a// c ; b// c KL a// b a. Hãy chỉ ra GT và KL của định lí : “Hai đường thẳng phân biệt cùng song song với một đường thẳng thứ ba thì chúng song song với nhau”b. Vẽ hình minh hoạ định lí trên và viết GT, KL bằng kí hiệu.?2GTKLbac 2.Chứng minh định lí: * Chứng minh định lí là gì ? (SGK/100) . Chứng minh định lí là dùng lập luận để từ GT suy ra KL. *Ví dụ: (SGK/100) * Chúng ta vừa hoàn thành một bài tập về chứng minh một định lí. Em hãy nêu trình tự chứng minh một định lí ?Để chứng minh một định lớ ta làm qua 3 bước:B1: Vẽ hình minh họa định lí.B2: Dựa theo hình vẽ viết GT và KL bằng kí hiệu.B3: Dùng lập luận để từ GT suy ra KL (mỗi khẳng định kèm theo căn cứ của nó.)BT * Chúng ta vừa hoàn thành một bài tập về chứng minh một định lí. Em hãy nêu trình tự chứng minh một định lí ?Để chứng minh một định lớ ta làm qua 3 bước:B1: Vẽ hình minh họa định lí.B2: Dựa theo hình vẽ viết GT và KL bằng kí hiệu.B3: Dùng lập luận để từ GT suy ra KL (mỗi khẳng định kèm theo căn cứ của nó.)* Những kiến thức cần nhớ qua tiết học : . Định lý là gì ? Định lí có mấy phần ? . Định lí thường được phát biểu dưới dạng nào ? . Thế nào là chứng minh định lí ? . Các bước chứng minh một định lí ? Tiết 12. Định lí I. Định lí: SGK/99. 1. Định lí là gì ? * ?1 SGK/99. 2. Mỗi định lí gồm 2 phần: GT và KL. 3.Khi định lí được phát biểu dưới dạng: Nếu thì GT KL * ?2 SGK/100. II. Chứng minh định lí: 1. Chứng minh định lí là gì ? SGK/100. 2. Ví dụ: SGK/100. * Các bước chứng minh một định lí.Trong các mệnh sau, mệnh đề nào là định lí:(Làm vào phiếu học tập - Nhóm đôi)* Hãy chỉ ra GT và KL của định lí bằng cách : Gạch chân phần GT bằng mực đen, gạch chân phần KL bằng mực đỏ .Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng song song thì hai góc đồng vị bằng nhau. b. Hai đường thẳng vuông góc là hai đường thẳng cắt nhau và trong các góc tạo thành có một góc vuông.c. Trong 3 điểm thẳng hàng có 1 và chỉ 1 điểm nằm giữa 2 điểm còn lại. d. Hai góc có tổng số đo bằng 1800 thì kề bù.e. Nếu đường thẳng c cắt hai đường thẳng a và b sao cho trong các góc tạo thành có một cặp góc so le trong bằng nhau thì a song song với b. Đ/A : a. Là định lí. b. Không là định lí mà là định nghĩa. e. Là định lí. c. Không là định lí mà là tính chất thừa nhận được coi là đúng. d. Không là định lí vì không phải là khẳng định đúng. Hướng dẫn học bài ở nhà: 1. Học thuộc bài theo SGK và vở ghi. Cho 5 ví dụ về định lí. 2. Làm BT: 50, 51, 52, 53 (SGK/ 101, 102), 41, 42 (SBT/ 81).chân thành cảm ơn các thầy cô giáo các em học sinh Bài tập:Điền vào chỗ để chứng minh định lí: (Phiếu HT - HĐ nhúm đụi ) Neỏu Om vaứ On laứ hai tia phaõn giaực cuỷa hai goực keà buứ xOz vaứ zOy thỡ goực mOn laứ goực vuoõng. xOymznKL .... . . .GT Om và On xOz và zOy kề bù xOz và zOy kề bù Om là tia phân giác của xOz On là tia phân giác của zOy Om là tia phân giác của xOz On là tia phân giác của zOy900mOn = 9001800zOnxOzzOy1/2.( + ) Chứng minh: . Ta có: mOz = 1/2. xOz (vì.....) và zOn = 1/2. zOy (vì...) Suy ra: mOz + zOn = . (1) . Ta có: xOz + zOy = (vì ) (2) và mOz + = mOn ( vì tia Oz nằm giữa 2 tia ) (3) . Từ (1), (2), (3) Ta có: mOn = TL- ẹũnh lớ 1: hai ủửụứng thaỳng phaõn bieọt cuứng vuoõng goực vụựi moọt ủửụứng thaỳng thửự ba thỡ chuựng song song vụựi nhau.- ẹũnh lớ 2: moọt ủửụứng thaỳng vuoõng goực vụựi moọt trong hai ủửụứng thaỳng song song thỡ noự cuừng vuoõng goực vụựi ủửụứng thaỳng kia.- ẹũnh lớ 3: hai ủửụứng thaỳng phaõn bieọt cuứng song song vụựi moọt ủửụứng thaỳng thửự ba thỡ chuựng song song vụựi nhau.TLNeỏuthỡNeỏuNeỏuthỡthỡ