Bài giảng môn toán lớp 7 - Bài 1: Đại lượng tỉ lệ thuận (tiết 3)

TRƯỜNG THCS HỮU LIÊNLỚP: 7AGV: NGUYỄN NHẬT CHUNGNHIỆT LIỆT CHÀO MỪNGQUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ HỘI GIẢNGCHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM CÓ MỘT GIỜ HỌC BỔ ÍCHGHẾ H1 TÌM THẾ NÀO? Đại lượng tỉ lệ thuận và các bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận. Đại lượng tỉ lệ nghịch và các bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch. Hàm số Mặt phẳng tọa độ và đồ thị của hàm số y = a.x (a ≠ 0)Chương II - Hàm số và đồ thịChương II - Hàm số và đồ thịNéi dung cña bµi: ThÕ nµo lµ hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn – c«ng thøc liªn hÖ gi÷a hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn ? Hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn víi nhau cã nh÷ng tÝnh chÊt g× ?NÀO MỜI CÁC EM, CHÚNG TA CÙNG NHAU KHÁM PHÁ BÀI HỌC NÀY1. ĐỊNH NGHĨAa) VÝ dô 1: Mét vËt chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu víi vËn tèc kh«ng ®æi lµ 15km/h. Hái sau nh÷ng kho¶ng thêi gian lµ 1 giê; 2 giê; 4 giê; 8 giê; t giê th× vËt ®i ®­îc nh÷ng qu·ng ®­êng lµ bao nhiªu km ?Gäi S lµ qu·ng ®­êng mµ vËt ®i ®­îc. Khi ®ã:- Sau 1h vËt ®i ®­îc qu·ng ®­êng lµ:S = 15 . 1- Sau 2h vËt ®i ®­îc qu·ng ®­êng lµ:S = 15 . 2- Sau 4h vËt ®i ®­îc qu·ng ®­êng lµ:S = 15 . 4- Sau 8h vËt ®i ®­îc qu·ng ®­êng lµ:S = 15 . 8- Sau t (h) vËt ®i ®­îc qu·ng ®­êng lµ:S = 15 . tTiết 23-Bài 1: Đại lượng tỉ lệ thuận1. ĐỊNH NGHĨAVÝ dô 2: NÕu c¸c khèi s¾t cã thÓ tÝch lµ 1(m3); 2(m3); 5(m3); 9(m3); 15(m3); V(m3) th× khèi l­îng cña c¸c khèi s¾t ®ã lµ bao nhiªu ? BiÕt khèi l­îng riªng cña s¾t lµ 7800kg/m3.Gäi khèi l­îng cña khèi s¾t lµ m. Khi ®ã :-ThÓ tÝch cña khèi s¾t lµ 1(m3) th× khèi l­îng cña nã lµ:m = 7800 . 1-ThÓ tÝch cña khèi s¾t lµ 2(m3) th× khèi l­îng cña nã lµ:m = 7800 . 2-ThÓ tÝch cña khèi s¾t lµ 5(m3) th× khèi l­îng cña nã lµ:m = 7800 . 5-ThÓ tÝch cña khèi s¨t lµ 9(m3) th× khèi l­îng cña nã lµ:m = 7800 . 9-ThÓ tÝch cña khèi s¾t lµ 15(m3) th× khèi l­îng cña nã lµ:m = 7800 . 15-ThÓ tÝch cña khèi s¨t lµ V(m3) th× khèi l­îng cña nã lµ:m = 7800 . VTa cã :S = 15 . tm = 7800 .VHai c«ng thøc bªn cã ®iÓm g× gièng nhau ?§¹i l­îng nµy=§¹i l­îng kiaxH»ng sè (kh¸c 0)S tØ lÖ thuËn víi tm tØ lÖ thuËn víi Vykx=.y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ kb) §Þnh NghÜa :  Neáu ñaïi löôïng y lieân heä vôùi ñaïi löôïng x theo coâng thöùc: y = k.x (vôùi k laø haèng soá khaùc khoâng) ta noùi y tæ leä thuaän vôùi x theo heä soá tæ leä k. 1. ĐỊNH NGHĨAVÝ dô :NÕu Ta nãi y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ : NÕu Ta nãi y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ : NÕu Ta nãi y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ : NÕu Ta nãi y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ : 1. ĐỊNH NGHĨA§iÒn vµo chç trèng :NÕu th× theo hÖ sè tØ lÖ lµ®¹i l­îng y tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng x-0,5 NÕu th× theo hÖ sè tØ lÖ lµ®¹i l­îng z tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng tViÕt c«ng thøc thÓ hiÖn :- §¹i l­îng y tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng x hÖ sè tØ lÖ lµ -6- §¹i l­îng z tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng t hÖ sè tØ lÖ lµ k (Víi k lµ h»ng sè kh¸c 0) 1. ĐỊNH NGHĨATrong c¸c c«ng thøc sau – c«ng thøc nµo kh«ng thÓ hiÖn ®¹i l­îng y tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng x.1. ĐỊNH NGHĨA?2 Cho biÕt y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ Hái x tØ lÖ thuËn víi y theo hÖ sè nµo ?Khi y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ Ta cã : VËy Suy ra Hay : x tØ lÖ thuËn víi y theo hÖ sè tØ lÖ lµVËy trong tr­êng hîp tæng qu¸t , nÕu ®¹i l­îng y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ k th× ®¹i l­îng x tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng y theo hÖ sè tØ lÖ lµ bao nhiªu ?Bµi gi¶i1. ĐỊNH NGHĨAKhi y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ Ta cã : VËy Suy ra Hay : x tØ lÖ thuËn víi y theo hÖ sè tØ lÖ lµTrong tr­êng hîp tæng qu¸t , nÕu ®¹i l­îng y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ k (Víi k lµ mét h»ng sè kh¸c 0) th× ®¹i l­îng x tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng y theo hÖ sè tØ lÖ lµ bao nhiªu ? Chó ý :  NÕu ®¹i l­îng y tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng x theo hÖ sè tØ lÖ lµ k (Víi k lµ mét h»ng sè kh¸c 0) th× ®¹i l­îng x tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng y theo hÖ sè tØ lÖ lµ 1. ĐỊNH NGHĨA Khi y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ Ta cã : VËy VÝ dô : §¹i l­îng y tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng x theo hÖ sè tØ lÖ k (k kh¸c 0). BiÕt r»ng khi x = 4 th× y = 12. H·y t×m hÖ sè tØ lÖ k. V× y tØ lÖ thuËn víi x theo hÖ sè tØ lÖ lµ Ta cã : VËy Khi x = 4 th× y = 12 nªn ta cã : Hay VËy ®¹i l­îng y tØ lÖ thuËn víi ®¹i l­îng x theo hÖ sè tØ lÖ k = 310mm8mm50mm30mm10 taán???acbd?3Mçi con khñng long ë c¸c cét a, b, c, d nÆng bao nhiªu tÊn nÕu biÕt r»ng con khñng long ë cét a nÆng 10 tÊn vµ chiÒu cao c¸c cét ®­îc cho nh­ h×nh vÏ d­íi ®©y ? (Xem b¶ng sè liÖu trong SGK–Tr.53)10mm8mm50mm30mm10 taánacbd?3Cét a b c dChiÒu cao (mm)10 8 50 30Khèi l­îng (tÊn)10850308 tấn50 tấn30 tấna) H·y x¸c ®Þnh hÖ sè tØ lÖ cña y ®èi víi x ?? 4xx1 = 3x2 = 4x3 = 5x4 = 6yy1 = 6y2=y3=y4=Cho biÕt hai ®¹i l­îng y vµ x tØ lÖ thuËn víi nhau:b) §iÒn sè thÝch hîp vµo chç trèng?c) Có nhận xét gì về tỉ số giữa hai giá trị tương ứng của y và x?2. TÍNH CHẤTHeä soá tæ leä cuûa y ñoái vôùi x laø k=2 b) Giải: a) Vì y vaø x tæ leä thuaän vôùi nhau neân y=k.xhay 6 = k.3 => k =6:3=2 y1 = kx1xx1 = 3x2 = 4x3 = 5x4 = 6yy1 = 6y2=8y3=10y4=12Tính chất TØ sè hai gi¸ trÞ bÊt k× cña ®¹i l­îng nµy b»ng tØ sè hai gi¸ trÞ t­¬ng øng cña ®¹i l­îng kia.Cô thÓ:?4 NÕu hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn víi nhau th× : TØ sè hai gi¸ trÞ t­¬ng øng cña chóng lu«n kh«ng ®æi.Cô thÓ: ?4Hoặc Bµi 1Cho biÕt hai ®¹i l­îng x vµ y tØ lÖ thuËn víi nhau vµ khi x = 6 th× y = 4.T×m hÖ sè tØ lÖ k cña y ®èi víi x H·y biÓu diÔn y theo x TÝnh gi¸ trÞ cña y khi x = 9; x = 15Bµi tËp cñng cèGiải: a) Vì y tỉ lệ thuận với x, ta có y = kx ( k là hằng số khác 0) thay x = 6, y = 4 ta được 4 = k.6 => b) Công thức: c) Với x = 9 ta được Với x = 15 ta được Bài 2.: Cho biÕt x vµ y lµ hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn. §iÒn sè thÝch hîp vµo « trèng trong b¶ng saux- 3125y2- 46-1-10- 2HƯỚNG DẪN VỀ NHÀN¾m v÷ng ®Þnh nghÜa vÒ hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn.C«ng thøc liªn hÖ gi÷a hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn .HÖ sè tØ lÖ cña hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn .TÝnh chÊt cña hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn – lµm BT cßn l¹i trong SGK.Tiết 23 -Bài 1: Đại lượng tỉ lệ thuậnx12-3-10435-26y36-9-3012915-618ô chữTẾTTHÂYCÔBiết y và x tỉ lệ thuận với nhau Điền số thích hợp vào ô trống Bài giảng đến đây kết thúcXin chân thành cảm ơn quý thầy cô đã đến dự giờ thăm lớp !