Bài giảng môn Ngữ văn 11: Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân) (8)

KIỂM TRA BÀI CŨ : Hai đứa trẻ(AI?)có cuộc sống buồn tẻ. (AI?)không có tuổi thơ vất vả kiếm sống..(AI?)..nghèo khổ, ế ẩm. (AI?).hơi điên với kiếp đời tàn lụi. (AI?)cuộc sống eo hẹp, gia cảnh khó khăn.. Cảnh những kiếp người tàn:Chọn đáp án đúng nhất trong những câu sau:* Dòng nào không đúng đặc điểm truyện ngắn Thạch Lam ? A.Truyện không có cốt truyện, chủ yếu khai thác nội tâm nhân vật. B. Mỗi truyện như một bài thơ trữ tình, giọng điệu điềm đạm, chứa đựng tình cảm chân thành và sự nhạy cảm của nhà văn. C. Những trang văn đậm chất hiện thực. D. Giọng văn trong sáng, giản dị, thâm trầm, sâu sắc.Câu 2: Trong “Hai đứa trẻ ” nhà văn Thạch Lam bày tỏ niềm thương xót với những kiếp người nào ? A. Đau thương. C. Bất hạnh. B. Mòn mỏi. D Tật nguyền.Đọc văn 11: CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ -Nguyễn Tuõn-Chữ Đạo Chữ Lộc Chữ CầnMỤC TIấU CẦN ĐẠT:1.Về kiến thức: a.Bộ mụn : - Vẻ đẹp của hỡnh tượng nhõn vật Huấn Cao: cốt cỏch của một nghệ sĩ tài hoa , khớ phỏch của một trang anh hựng , thiờn lương trong sỏng - Quan niệm về cỏi đẹp và tấm lũng yờu nước kớn đỏo của NTuõn - Tạo tỡnh huống truyện độc đỏo, khụng khớ cổ xưa, thủ phỏp đối lập.. b. GD kĩ năng sống :- Cuộc gặp gỡ giữa Huấn Cao và viờn quản ngục -Vẻ đẹp hỡnh tượng Huấn Cao trong cảnh cho chữ - Quan điểm thẩm mĩ và phong cỏch thể hiện của N Tuõn trong tỏc phẩm c. GD mụi trường :Viờn quản ngục , thầy thơ lại sống trong mụi trường ngục tự tăm tối , đầy tội ỏc nhơ bẩn mà họ vẫn giữ được thiờn lương trong sỏng , biết đam mờ , biết quớ trọng cỏi đẹp thanh cao d. GD địa phương :Tỡm hiểu, sưu tầm những giỏ trị văn húa ở địa phương 2.Về kĩ năng: a. Bộ mụn :- Rốn luyện kĩ năng đọc hiểu một truyện ngắn hiện đại. - Phõn tớch nhõn vật trong một tỏc phẩm tự sự b. GD kĩ năng sống : Rốn luyện kĩ năng giao tiếp , tư duy sỏng tạo 3.Thỏi độ: Trõn trọng những giỏ trị văn húa của dõn tộc, biết kớnh trọng, đề cao những ngươi cú tài, cú thiờn lương. Hiểu thế nào là cỏi đẹp đớch thực. Cú ý thức giữ tõm hồn trong sỏng dự sống trong mụi trường thiếu lành mạnh.Nờu những nột chớnh về cuộc đời và sự nghiệp sỏng tỏc của nhà văn N. Tuõn ?I.TèM HIỂU CHUNG:1. Tỏc giả: (SGKN Tuõn )(1910-1987) sinh ra trong một gia đỡnh nhà nho khi Hỏn học đó tàn .ễng là một NS tài hoa , uyờn bỏc , cú cỏ tớnh độc đỏo -.N. Tuõn sỏng tỏc ở nhiều thể loại nhưng đặc biệt thành cụng ở thể loại tựy bỳt .2.Tỏc phẩm: Chữ người tử tự a.Xuất xứ : - Lỳc đầu cú tờn là Dũng chữ cuối cựng in trong Tạp chớ Tao đàn (1939) -Sau được tuyển in trong tập truyện Vang búng một thời và đổi tờn thành Chữ người tử tự - Vang búng một thời in lần đầu năm 1940 gồm 11 truyện ngắn .b.Túm tắt cốt truyện(HS kể )- bố cục:Cao Bỏ Quỏt(1809? – 1855)“Nhaỏt sinh ủeõ thuỷ baựi mai hoa” (Moọt ủụứi chổ cuựi ủaàu vaựi laùy hoa mai) Cao Baự QuaựtCâu 1. Truyện Chữ người tử tù được in lần đầu trong tập sách nào của Nguyễn Tuân ?A. Một chuyến đi (1938) B. Vang bóng một thời (1940)C. Chiếc lư đồng mắt cua (1941)B. Vang bóng một thời (1940). Dòng nào sau đây liệt kê đúng trình tự các sự việc trong truyện:A. Huấn Cao nhập lao – Quản ngục biệt đãi Huấn Cao – Huấn cao cho chữ Quản ngụcB.Huấn Cao nhập lao – Huấn Cao cho chữ Quản ngục – Quản ngục biệt đãi Huấn CaoC.Huấn Cao cho chữ Quản ngục – Quản ngục biệt đãi Huấn Cao – Huấn Cao nhập lao*Bố cục: ba đoạn:-Đoạn 1: (“Nhận được rồi sẽ liệu”:; nỗi lo nghĩ, trăn trở của viờn quản ngục khi biết tin ụng Huấn Cao sẽ được giải đến.-Đoạn 2: (“Sớm hụm sautrong thiờn hạ”): thỏi độ, tõm trạng của viờn quản ngục và của Huấn Cao trong những ngày bị giam giữ tại nhà lao.-Đoạn 3 (cũn lại) Cảnh Huấn Cao cho chữ và dặn dũ viờn quản ngục.II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: 1.Hỡnh tượng nhõn vật Huấn Cao: a. Một nho sĩ tài hoa: - Cú tài viết chữ rất nhanh và đẹp (dc). - Chữ của ụng là vật bỏu đối với người khỏc (dc). b. Một người cú khớ phỏch hiờn ngang: - Trang anh hựng dũng liệt: Dỏm chống lại triều đỡnh (dc). - Coi khinh bọn tiểu nhõn thị oai (dc). - Coi thường và bỡnh thản trước cỏi chết (dc). c. Một nhõn cỏch cao cả: -Khụng đỏnh mất nhõn cỏch vỡ tiền bạc, quyền thế (dc). - Trõn trọng, quý mến, nõng đỡ những người cú tấm lũng hướng thiện.(dc)“Chửừ taõm kia mụựi baống ba chửừ taứi”Bỳt phỏp lóng mạn, lớ tưởng hoỏ: Vẻ đẹp rực rỡ, sỏng chúi  hàng loạt sự tương phản gay gắt. Quan niệm về cỏi đẹp: Cỏi tài phải đi đụi với cỏi tõm, cỏi đẹp và cỏi thiện khụng thể tỏch rời nhau Quan niệm NT tiến bộ.THẢO LUẬN :(5 phỳt)- Vẻ đẹp của Huấn Cao kết tinh ở cảnh cho chữ như thế nào ?(gợi ý: khung cảnh? Con người ?)*Cảnh Huấn Cao cho chữ :a.Khung cảnh cho chữ: *Thủ phỏp đối lập và bỳt phỏp lớ tưởng hoỏ(lóng mạn) - Thời gian: Đờm khuya và là đờm cuối cựng của Huấn Cao. - Khụng gian: Nhà tự đối lập giữa buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, tổ rệp, đất bừa bải phõn chuột, phõn giỏn >Sự chiến thắng của ỏnh sỏng đối với búng tối, của cỏi đẹp, cỏi cao thượng đối với sự phàm tục nhơ bẩn, của tinh thần bất khuất đối với thỏi độ cam chịu nụ lệ.=> Qua hỡnh tượng nhõn vật Huấn Cao ,Nguyễn Tuõn muốn khẳng định : Cỏi đẹp là bất diệt , cỏi tài và cỏi tõm ; cỏi đẹp và cỏi thiện khụng thể tỏch rời sự trõn trọng những giỏ trị tinh thần dõn tộc .*í nghĩa lời khuyờn của Huấn Cao đối với quản ngục. (dc)=> Cỏi đẹp cú thể sản sinh nơi tội ỏc ngự trị nhưng cỏi đẹp khụng thể sống chung với cỏi ỏc. Muốn thưởng thức cỏi đẹp phải cú tõm hồn trong sỏng. Đõy cũng chớnh là tư tưởng nghệ thuật của Nguyễn Tuõn.2/Hỡnh tượng viờn quản ngục: a.Nghề nghiệp: Một người chọn nhầm nghề - Làm nghề cai quản trại giam, hoàn cảnh sống phức tạp.(dc) b. Nhõn cỏch:*Một người cú nhõn cỏch tốt (dc) .Nghề nghiệp và hoàn cảnh sống trỏi ngược với nhõn cỏchQuản ngục là người bị cầm tự về nhõn cỏch.2/Hỡnh tượng viờn quản ngục: a.Nghề nghiệp: Một người chọn nhầm nghề b. Nhõn cỏch:*Một người cú khớ phỏch, yờu mến cỏi đẹp, trõn trọng người tài Sở thớch chơi chữ:-Một thỳ chơi thanh cao >Lũng kớnh phục tuyệt đối của Quản ngục đối với Huấn Cao.- Quản ngục say mờ cỏi tài, cỏi đẹp và nhõn cỏch cao thượng của Huấn Cao  chõn thành, biệt đói, cung kớnh ụng Huấn (mặc dự ụng tỏ thỏi độ cao ngạo, khinh bạc quản ngục.) -Tự thấy mỡnh chỉ là một kẻ “tiểu lại giữ tự” thấp hốn. Vỡ say cỏi đẹp, cảm phục tài năng và nhõn cỏch Huấn Cao bất chấp luật phỏp làm đảo lộn trật tự trong nhà tự biến kẻ tử tự  thần tượng để tụn thờ - Tư thế khỳm nỳm, thỏi độ trõn trọng đối với HC “Kẻ mờ muội bỏi lĩnh” sự thức tỉnh muộn màng Nhõn cỏch đỏng quý. => Hỡnh tượng nhõn vật quản ngục (tuy khụng phải là hỡnh tượng trung tõm) cũng đúng vai trũ hết sức quan trọng trong việc truyền tải chủ đề của tỏc phẩm và gúp phần hoàn thiện vẻ đẹp của Huấn Cao.3/Tỡnh huống truyện: độc đỏo :a.Trờn bỡnh diện xó hội: đối lập, ộo le.- Huấn Cao - một tờn Tử tự “đại nghịch” cầm đầu cuộc nổi loạn chờ ngày ra phỏp trường xử tội >< Quản ngục ,kẻ đại diện thế lực XHPK.b.Trờn bỡnh diện nghệ thuật: giống nhau:-Đều là những con người cú tõm hồn nghệ sĩ, tri õm tri kỉ với nhau. TG đặt cỏc nhõn vật vào hoàn cảnh ngục tự tối tăm, nhơ bẩn cuộc gặp gỡ kỡ lạ, mối quan hệ đầy ộo le, trớ trờu giữa những tõm hồn tri õm tri kỉhấp dẫn, lụi cuốn, nổi bật tớnh cỏch cỏc n/v và chủ đề TP.Cuộc gặp gỡ kỡ lạ tại nhà lao tỉnh SơnHuấn CaoViờn quản ngụcXó hộiNghệ thuậtNgục quanTử tựKẻ biết quý trọng cỏi tàiNgười cú tàiNhững kẻ đối địchNhững người tri kỷKhắc họa phẩm chất nhõn vậtThể hiện tư tưởng, chủ đề tỏc phẩm (Ca ngợi cỏi tài, cỏi đẹp, cỏi thiện) Nổi bật vẻ đẹp của hỡnh tượng Huấn Cao và làm sỏng tỏ tấm lũng biệt nhỡn liờn tài của Quản Ngục, đồng thời thể hiện sõu sắc chủ đề tỏc phẩm.câu hỏi trắc nghiệmNhận định nào sau đây không chuẩn xác?Tình huống truyện Chữ người tử tù có tácdụng:A-làm nổi bật cái đẹp của Huấn Cao và quảnngục.B-tạo tính kịch gay cấn,hấp dẫn cho tác phẩm.C-gây sốc , gây choáng cho người đọc.D-gây bất ngờ cho người đọc.III. TỔNG KẾT: (ghi nhớ- sgk trang 115)1.CHỦ ĐỀ TP:*Khắc hoạ thành cụng hỡnh tượng Huấn Cao - một con người tài hoa, cú tõm hồn trong sỏng, cao thượng, và khớ phỏch hiờn ngang, bất khuất.*Bộc lộ quan niệm về cỏi đẹp, khẳng định sự bất tử của cỏi đẹp, bộc lộ kớn đỏo tấm lũng yờu nước.2.Đặc sắc Nghệ thuật* Tạo dựng tỡnh huống truyện độc đỏo, *Dựng cảnh, khắc họa thành cụng tớnh cỏch nhõn vật; tạo khụng khớ cổ kớnh, trang trọng.*Ngụn ngữ giàu tớnh tạo hỡnh.* Khai thỏc tối ưu hiệu quả của thủ phỏp đối lập và bỳt phỏp lớ tưởng hoỏ.Bài tập về nhà Theo em dũng chữ cuối cựng mà Huấn Cao viết tặng quản ngục cú nội dung như thế nào? Phõn tớch ngắn gọn ý nghĩa của nú.